Ex-werknemers Agentschap Integratie getuigen: ‘Van in begin bedrogen en belogen’

De eerste (Brusselse) ontslagen bij het Agentschap voor Inburgering en Integratie lokken bij werknemers verontwaardiging en woede uit. “Op drie dagen tijd moest ik beslissen of ik bleef of niet. Dat is toch onmenselijk”, zegt Sevim Murat die jarenlang instond voor het uitsturen van tolken.

“We zijn van in het begin bedrogen en belogen geweest”, zegt Sevim Murat, die tot haar ontslag tolken uitstuurde bij het provinciaal integratiecentrum in Hasselt. Sinds 2015 maakt dat centrum deel uit van het gefuseerde Agentschap voor Inburgering en Integratie. “Er werd ons bij de oprichting in een afspraaknota beloofd dat we onze standplaats in Limburg te allen tijde mochten behouden. Dat is de eerste voorwaarde die bij de herstructurering geschonden is.”

‘Drie dagen beslissingstijd’

Op een personeelsvergadering midden januari vertelde de directie ons dat de mogelijkheid bestond om in de hoofdzetel aan Thurn & Taxis in Brussel aan de slag te gaan. “Ik was op dat moment met vakantie en kon mijn ogen niet geloven toen ik mijn mailbox opende. Op drie dagen tijd moest ik beslissen of ik mee de overstap maakte naar de hoofdstad of niet. Terwijl mij beloofd was hier tot eind februari over te mogen nadenken. Dat is toch onmenselijk.”

Een verhuis naar Brussel was allesbehalve een evidentie voor Murat. De 52-jarige vrouw kampt al lang met gezondheidsproblemen en zag een dagelijks pendeltraject van vier uur niet zitten. Ze probeerde meteen contact op te nemen met de directeur Centrale Diensten en een heleboel andere aanspreekpunten. Maar iemand bereiken lukte niet. “Zo gaat het er hier al langer aan toe. Bij de fusie verzekerde de directie ons nochtans dat onze mening van groot belang was. Er zou in de toekomst minder top-down en meer bottom-up gewerkt worden. Bullshit.”

‘Je gaat hier toch niet dood van?’

Uiteindelijk kreeg ze via de dienst human resources (HR) alsnog een verklaring van haar diensthoofd. “Wees blij dat je een keuze hebt, je gaat hier toch niet dood van?” Volgens Murat was de vrouw wel degelijk op de hoogte van haar slechte gezondheidstoestand. In september keurde ze namelijk haar aanvraag goed om op doktersbevel tijdelijk 3/5de te mogen werken.

Het is niet de eerste keer dat Murat een dergelijke reactie van het diensthoofd te horen kreeg. Bij haar aanstelling in 2015 riep ze Murat al eens op het matje toen die vroeg betrokken te mogen blijven bij de uitbouw van de tolkendienst. “Als alleenstaande vrouw met een kind zou ik niet te arrogant uit de hoek komen”, was toen het antwoord. “Psychisch ben ik toen mishandeld geweest, maar ondanks herhaaldelijke meldingen heeft de HR nagelaten daar iets aan te doen.”

‘Ineens naar Molenbeek’

Met de rug tegen de muur besliste Murat alsnog de overstap naar Brussel te maken. Niet veel later kwam het bericht dat ze niet tewerkgesteld zou worden op de hoofdzetel aan Thurn & Taxis, maar wel in Molenbeek. “Die verandering lijkt misschien banaal, maar verlengde mijn verplaatsing wel nog eens met een halfuur. Het was de emmer die de druppel deed overlopen. De keuze voor een vrijwillig vertrek drong zich toen op.”

Die beslissing zou haar nog onverwacht zuur opbreken. “Hoewel ik pas sinds oktober werkte volgens een 3/5de regeling, werd mijn verbrekingsvergoeding en werkloosheidsuitkering wel berekend op basis van die laatste paar maanden. De voorbije 25 jaar telden plots niet meer mee. Juridisch gezien zal dat wel kloppen, maar vanuit menselijk oogpunt is dat bijzonder hard. De financiële impact is enorm, zeker omdat ik een dochter heb die binnenkort aan hogere studies begint.”

‘Absurde keuzes en drogredeneringen’

Ook een MO-leerkacht (maatschappelijke oriëntatie, red.) uit Oost-Vlaanderen is verontwaardigd over de gang van zaken. “Overal lees ik dat een daling van de instroom aan asielzoekers de reden is voor deze ontslagronde. Maar dat is natuurlijk onzin. De asielzoekers vormen maar een klein deel van de mensen die bij ons komen aankloppen. Daarnaast zijn er nog heel wat andere doelgroepen, zoals gezinsherenigers en Europese burgers.”

Niet alleen de reden, ook de keuzes voor welke werknemers moeten vertrekken en welke niet zijn volgens de leerkracht op zijn minst bedenkelijk te noemen. “Het Agentschap heeft altijd getracht om nieuwkomers wegwijs te maken in hun moedertaal. Vanuit die ideologie zijn de keuzes ook gemotiveerd, maar zonder rekening te houden met het feit dat we niet alle moedertalen in huis hebben."

“De talen Twi en Lingala zijn bijvoorbeeld sterk vertegenwoordigd, maar we hebben binnen het korps niemand die deze talen perfect beheerst. Daarom komen deze cursisten, die meestal ook het Engels of Frans machtig zijn, terecht in klassen waar in deze talen wordt lesgegeven. Maar wat gaat er met hen gebeuren nu juist dat aantal leerkrachten wordt teruggebracht van zes naar twee. Het heeft als gevolg dat leraars die normaal gezien lesgeven in andere talen dat nu ook in het Engels of Frans zullen moeten doen. Dat is toch absurd?”

‘Gebrek aan transparantie en empathie’

Van intimidatie is er bij de leerkracht nooit echt sprake geweest. Al vond zijn coördinator het wel nodig om ‘een traject op te starten waarin zijn houding tijdens meetings besproken zou worden’. “Dat kwam demotiverend en deconstructief over, maar wat mij vooral stoorde was het gebrek aan transparantie en empathie.”

De leerkracht vroeg herhaaldelijk naar de cijfers waarop de ontslagronde gebaseerd was. Maar een antwoord kwam er niet. “Tijdens een samenkomst begin dit jaar stond na een powerpointpresentatie van de ene slide op de andere plots de helft van ons team op straat. Niemand van het bestuur vond het nodig hier even bij stil te staan. "'Ik ga hier even zakelijk moeten doorgaan', was de koele aankondiging van meerdere individuele drama's en de crisis van een hele sector.”