Fatima Abbach: 'Snel werk maken van aantal buurten'

"Brussel had al een slecht imago, en dit heeft sowieso een impact", zegt Fatima Abbach, de organisator van de Diwan Awards, over de aanslagen van dinsdag. "Ik heb er begrip voor dat mensen nu bang zijn van Marokkanen. Het is niet de juiste reactie, wel een menselijke. Maar wij zijn óók bang. De overheid moet dringend werk maken van een aantal buurten, en Syriëstrijders en wapenhandel veel strenger aanpakken."

"Een collega van me bij de Koning Boudewijnstichting zat in de metro die drie minuten voor de aanslag bij Maalbeek was gepasseerd", vertelt de drijvende kracht achter de Diwan Awards, Fatima Abbach. Die prijsuitreiking zet succesvolle Belgen van Marokkaanse origine in de kijker en vonden vorige week vrijdag pas plaats. "Mijn collega moest geëvacueerd worden en kwam huilend en zwaar overstuur aan. Het was het begin van een lange nachtmerrie, waarbij je overspoeld wordt met gruwelbeelden. Ik heb heel slecht geslapen vannacht.”

Had u het verwacht?
“Het is dezelfde kanker die overal ter wereld woedt: er zijn aanslagen geweest in Tunesië, Libanon, Turkije, Frankrijk. België stond ergens op de lijst. Ik had het niet concreet nu verwacht, maar niemand had dit kunnen voorkomen. We moeten waakzaam zijn en verder blijven strijden tegen de haatzaaiers, want we zijn er met z’n allen slachtoffer van.”

Zal dit een invloed hebben op Brussel?
“Ik verwacht het ergste. Het was sowieso al slecht gesteld met het imago van Brussel, sinds bekend raakte dat een aantal van de daders van de aanslagen in Parijs uit Brussel kwamen. Wij proberen een ander beeld te laten zien, het Brussel dat ik ken en waarin ik leef is niet zo. Na 9/11 heeft New York ook geen slecht imago gekregen. Ik mag hopen dat bezoekers zullen blijven zien dat Brussel een leuke stad is. Maar dit zal hoe dan ook een impact hebben, het is een menselijke reactie dat mensen bang zijn.”

Het verschil met New York is natuurlijk dat de terroristen daar uit het buitenland kwamen, hier lijkt het er sterk op dat ze in Brussel geboren en getogen waren. U zei vorige week in ons interview nog profetisch dat een deel van de Brussels-Marokkaanse jeugd in zijn opvoeding niet de juiste waarden meekrijgt. Vreest u voor spanningen tussen de gemeenschappen?
“Ik vrees dat de kloof nog dieper zal worden, ja, tenzij we met z’n allen de dingen met gezond verstand blijven bekijken. Maar ik heb er begrip voor dat mensen nu angstig zijn om naast een Marokkaan op de metro te zitten. Het is misschien niet de juiste reactie, maar wel een menselijke. Door de angst zullen bevolkingsgroepen nóg minder met elkaar in contact komen.”

“Maar wij zijn óók bang. Mijn zoon is 12 en is de hele nacht voortdurend wakker geschoten. Hij begreep dat de daders mensen zijn die dezelfde roots hebben als zijn ouders en grootouders, en kon niet begrijpen waarom die zoiets doen. En dan moet je als ouder uitleggen dat mensen 's ochtends opstaan om tassen te vullen met bommen en zo in de metro te stappen? Dat valt niet uit te leggen. We gaan zware tijden tegemoet.”

“Ik hoop dat mensen de zaken ook kunnen kaderen. De daders zijn boeven die de wereld wilden verlaten, en blijkbaar anderen wilden meenemen in de dood. Ze waren in 2010 en 2011 al veroordeeld voor zware feiten, en liepen blijkbaar toch weer vrij rond.”

Daarmee pleit u voor een hardere aanpak?
“Er moet strenger worden opgetreden tegen Syriëstrijders die terugkeren naar Europa. De wapenhandel moet veel strenger worden aangepakt, het is niet normaal dat je zo makkelijk aan wapens en springstoffen kunt komen. En ten derde is er ook een probleem bij het gerecht: dit zijn criminelen die meermaals veroordeeld waren en toch op vrije voeten waren. Hoe kan dat?”

“Daarnaast moeten we snel werk maken van een aantal Brusselse buurten. Vrijdag is Salah Abdeslam opgepakt, maar ik vind het niet normaal dat hij zich meer dan honderd dagen schuil kon houden. Dat lukt je niet als je in je eentje bent.”

“Mijn moeder is van de eerste generatie, en zij zei: ‘Iedereen die criminelen helpt, moet zelf voor het gerecht gedaagd worden.’ Dat is zo logisch als wat. Ik wil niet pessimistisch klinken, maar het lijkt me bijna onbegonnen werk.”

U wou met de Diwan Awards ook de vele positieve bijdragen van Marokkaanse Belgen meer onder de aandacht brengen. Deze mannen doen uw werk voor een deel teniet.
“Inderdaad. Het is duidelijk dat wij er een slachtoffer zullen van zijn. En daarmee bedoel ik niet als dode of gewonde, ook al zijn die er ook. Een Marokkaans-Belgische vriendin van me geeft turnles in een school in Schaarbeek. Ze zat in de metro die aan Maalbeek door een bom is opengereten, en niemand heeft van haar gehoord sinds dinsdag 9 uur.”

U zegt niet pessimistisch te willen klinken. Gaat u door met de Diwan Awards?
“Ik ben veel te aangedaan om daar nu over na te denken. Maar sowieso zal ik nooit stoppen met mijn maatschappelijke engagement, nu meer dan ooit. Ik zal altijd bruggen blijven bouwen. En zondag gaan we in elk geval met vrienden en familie massaal deelnemen aan de solidariteitsmars.”