Gevangenis Sint-Gillis kampt met 'een van de grootste rattenplagen ooit'

De gevangenis van Sint-Gillis kampt momenteel met 'een van de grootste rattenplagen ooit'. Een mogelijke verklaring ligt in de sluiting van de gevangenis van Vorst en enkele vleugels van het complex in Sint-Gillis. Aan de andere kant, 'alle leidingen zouden verstopt raken mochten er geen ratten meer zijn.'

Ratten zijn er altijd geweest in de oude gevangenissen van Sint-Gillis en Vorst. Vaak was de oorzaak het feit dat gevangenen hun afval en etensresten uit het raam gooiden. Maar nu is de plaag flink uit de hand aan het lopen.

Dat heeft voor een groot stuk te maken met de sluiting van de gevangenis van Vorst en enkele vleugels in Sint-Gillis. Daardoor zijn er meer dieren op een kleinere oppervlakte dan vroeger.

“Bovendien zijn ze ook minder schuw geworden", vertelt Stijn Van den Abeele, regiovoorzitter Brussel VSOA Gevangenissen. " Ze laten zich minder snel wegjagen en bereiken nu ook vlotter de cellen.”

Enkele gedetineerden getuigen vrijdag anoniem in de Franstalige krant La Capitale: “Ze planten zich razendsnel voort en er zitten gigantische exemplaren bij. Het is hier een hel op aarde. In zulke omstandigheden kunnen we niet langer leven. Het is onmenselijk en vernederend."

Er zouden al enkele verdelgingspogingen ondernomen zijn door een gespecialiseerd bedrijf om de plaag onder controle te krijgen, maar dat bleek tevergeefs.

"Ook nuttig"

“De gevangenis zal nooit proberen om ze allemaal uit te roeien, want ze zijn ook nuttig", aldus Van den Abeele. "Ze halen namelijk heel wat vuil weg uit de leidingen, zaken en spullen die door gedetineerden door de toiletten worden gespoeld. Alle leidingen zouden verstopt raken mochten er geen ratten meer zijn."

Ook het personeelstekort zou volgens Van den Abeele een rol spelen. Veel mensen zijn op vakantie wat het tekort nog prangender maakt. “De prioriteiten liggen dan niet bij het verdelgen van ongedierte”.

Het Gevangeniswezen bevestigt de problematiek. “We nemen het probleem zeer ernstig. We hebben een hygiëneplan opgezet. Een extern verdelgingsbedrijf wordt ingezet en er is ook een interne ploeg die regelmatig de afvalhoop opruimt”, zegt woordvoerster Valérie Callebaut van het Gevangeniswezen.

Momenteel verblijven er nog 532 gedetineerden in de gevangenis van Sint-Gillis. "Er is dus geen overpopulatie. Op termijn is het de bedoeling om alle gedetineerden in Sint-Gillis te verhuizen naar de nieuwe gevangenis van Haren. Maar dat zal heel gefaseerd gebeuren, op lange termijn dus", aldus Callebaut.

Willekeur

De gedetineerden uit de gevangenis van Sint-Gillis hekelen het feit dat ze geen zwaardere misdaden hebben gepleegd dan de gevangenen die al zijn overgebracht naar de nieuwe gevangenis van Haren, maar dat zij wel "verrekken tussen de ziekmakende vieze ratten", wat mogelijks kan leiden tot een gevoel bij gedetineerden dat er een vorm van willekeur in het gevangeniswezen heerst. De definitief veroordeelde gevangenen worden als eersten richting Haren overgeplaatst. Maar dat kan niet allemaal gelijktijdig gebeuren, wat voor onvrede zorgt. Er zouden concrete richtlijnen voorzien zijn over het overbrengen van gedetineerde gevangenen naar Haren, maar die zouden niet altijd even consistent gehanteerd worden.

Nog geen containers onder de ramen

Tegen eind 2024 moet de gevangenis van Sint-Gillis de deuren sluiten. Ondertussen bevinden er zich nog een 500-tal gedetineerden in de tweede oudste gevangenis van ons land. VSOA-vakbondsman Eddy De Smedt zegt dat het de verantwoordelijkheid van de overheid is om maatregelen te nemen en de detentieomstandigheden te verbeteren. "Het personeel in de gevangenissen is niet aangeworven om als kuisploeg te dienen", aldus De Smedt.

De verschillende bevoegde instanties, waaronder het CRGT, de gemeente Sint-Gillis, het kabinet van de minister van Justitie en de Regie der Gebouwen, zijn volgens de burgemeester van Sint-Gillis Jean Spinette (PS) regelmatig in contact met elkaar om de detentie in Sint-Gillis te verbeteren, dit in afwachting van de volledige overplaatsing van de gedetineerden naar de gevangenis van Haren. Toch is de burgemeester "verwonderd" over het gegeven dat er nog geen containers onder de ramen geplaatst werden, een maatregel die volgens Spinette in overeenkomst genomen werd. "Een oplossing die voorzien is, maar nog niet in praktijk werd gebracht", duidt Spinette. Dat is volgens De Smedt vooral het gevolg van de aanbesteding van de containers, wat veel tijd in beslag neemt.

Spinette onderstreept dat "een samenwerkingslogica heerst tussen de verschillende bevoegde instanties om het probleem aan te pakken en de detentie te verbeteren." Volgens De Smedt moet de overheid echter dringend knopen doorhakken. Zo zouden er ook nieuwe ramen en tralies geplaatst kunnen worden om de vervuiling tegen te gaan. "Maar alles heeft te maken met budgetten." De Smedt nuanceert echter ook dat alle gedetineerden met het probleem te maken zouden hebben.