Gezocht: topstudenten voor concentratieklassen

Het lerarentekort in de Franse Gemeenschap neemt dramatische proporties aan. Ex-zakenman en leerkracht Pierre Pirard wil met zijn vzw Teach For Belgium net de topstudenten voor de klas krijgen, en dan nog liefst in concentratiescholen. "Jongeren engageren zich in India, waarom niet in Molenbeek?" Nog gezocht: Nederlandstaligen.

Pierre Pirard volgde zelf geen vanzelfsprekend parcours: na een succesvolle carrière van meer dan twee decennia in het bedrijfsleven ruilde hij zijn bureau in voor een klaslokaal in het Institut des Ursulines in Molenbeek. Hij schreef het boekje 'Vous n'êtes pas des élèves de merde' en mengt zich in de debatten over de problemen in het Brusselse onderwijs.

Vandaag is hij CEO van de vzw Teach for Belgium. Die organisatie, partner van het internationale Teach for All, wil topstudenten of jonge werkenden die nooit een carrière in het onderwijs overwogen, overtuigen om te gaan lesgeven. En dat voor minstens twee jaar, in een moeilijke school in Brussel. Want bijna nergens in de OESO is het lerarentekort zo groot als in de Franse Gemeenschap.

“Zo veel jonge mensen snakken naar een engagement, en gaan dan maar een jaar putten graven in India. Waarom dan niet lesgeven in Molenbeek?”

Op uw website staat zelfs een tekst die ouders moet overtuigen hun kinderen in het onderwijs te laten stappen. Is het zo slecht gesteld met de reputatie van het lerarenberoep?
Ja, toch wel (lacht). Ouders staan niet te juichen als hun kind na jaren studie voor de klas wil gaan staan in een gettoschool. Er gaat geen week voorbij of er staat wel een negatief bericht over lesgeven in de krant. Vooral moeilijke scholen schrikken af; meisjes vragen zich bijvoorbeeld af of ze er wel genoeg respect zullen afdwingen. Ze horen de wildste verhalen. Dat het grootste deel van de Molenbeekse jeugd gewoon wil trouwen en een job vinden, dat wordt nooit geschreven.

Maar de grootste boosdoener is de vlakke loopbaan. Veertig jaar lang hetzelfde beroep, dat is een nachtmerrie voor de studenten van vandaag. En buiten het onderwijs wordt de ervaring van een leerkracht veel te weinig gewaardeerd. Dat beeld willen we doorbreken, door onze kandidaten intensief te begeleiden en vaardigheden te helpen ontwikkelen die hen ook elders van pas komen. Doorzettingsvermogen, zin voor initiatief, openheid.

In gelijkaardige projecten in het buitenland blijft 36 tot 67 procent van de kandidaten in het onderwijs. Maar ook als ze na twee jaar beslissen iets anders te gaan doen, blijven ze change agents, toekomstige leiders die het onderwijs altijd een warm hart zullen toedragen.

In september willen we starten met dertig jonge leerkrachten. De teller staat nu op achttien. Enkel leraren Nederlands zijn moeilijk te vinden. Daarom gaan we nu ook aan Vlaamse universiteiten beginnen te rekruteren.

Moet een vzw nu al leerkrachten gaan opleiden? Is dat geen taak van het hoger onderwijs?
We krijgen inderdaad kritiek, van de vakbonden en de lerarenopleidingen. Vorming van leerkrachten is een taak van de overheid, zeggen zij. Akkoord, maar wat is het alternatief? Wachten tot de volgende verkiezing, de volgende minister die zich moet inwerken, de volgende visietekst die in een schuif belandt? Het kan jaren duren voor er een hervorming komt. En ondertussen starten steeds meer leerlingen het schooljaar zonder leerkracht wiskunde, wetenschappen of Nederlands.

Waar schrok u het meeste van toen u een paar jaar geleden in het onderwijs stapte?
Het gebrek aan zelfvertrouwen bij de jongeren is stuitend. Ze hebben jaren van faalervaringen achter de rug. Je moet trekken en sleuren om hen in zichzelf te laten geloven, maar met wat koppigheid is het mogelijk.

Ik kreeg een mail van een ex-leerlinge die in haar tweede jaar onderwijzeres zit en nu gaat overschakelen naar geneeskunde. Ik weet niet of ze zal slagen, maar het feit dat ze erin gelooft, is al een aardverschuiving. Een andere leerlinge heeft een winkel geopend, weer een andere baat een trouwzaal uit, nog iemand haalde een diploma boekhouden. Allemaal jongeren die met twee of drie jaar vertraging in het beroepsonderwijs zaten. Maar daarnaast zijn er ook de wanhopige mails van leerlingen die na drie jaar nog steeds werkloos zijn.

Het onderwijs stelt ook veel te lage eisen aan de jongeren. Op een bepaald moment moest ik aan twintigjarigen lesgeven over hoe ze een postzegel op een brief moesten plakken. Begrijpelijk dat ze dan hun motivatie verliezen. Het zijn geen debielen, hé.