Hoe internationaal is uw gemeente? (1)

Sint-Gillis is de meest internationale gemeente van Brussel, Sint-Agatha-Berchem is dan weer de meest ‘Belgische’ gemeente. Hoe zit het in uw gemeente, en welke minderheden zijn er vooral vertegenwoordigd? We vroegen de cijfers op en voorzien ze van duiding. Vandaag: Brussel-Stad, Sint-Joost, Schaarbeek, Evere en Jette.

Het aantal niet-Belgen en hun nationaliteit verschilt sterk van gemeente tot gemeente, zo blijkt uit cijfers van de FOD Economie, die brusselnieuws.be opvroeg.

Sint-Gillis is met 46 procent niet-Belgen het meest internationaal, in Berchem heeft dan weer 'slechts' 16 procent niet de Belgische nationaliteit. Voor een goed begrip: er wordt enkel gekeken naar nationaliteit en niet naar origine.

Fransen, Italianen en Marokkanen zijn in elke gemeente sterk vertegenwoordigd. Maar hoe zit het in uw gemeente? Is die erg internationaal, en welke minderheden zijn er sterk aanwezig? Vandaag: Brussel-Stad, Sint-Joost, Schaarbeek, Evere en Jette.

Brussel-Stad: 34 procent niet-Belgen

1. Marokko (8.386)
2. Frankrijk (7.403)
3. Italië (3.777)

Brussel-Stad is de grootste gemeente en heeft dan ook zowat alle minderheden binnen haar grenzen. De vierde talrijkste groep zijn Roemenen (3.680), die er hun belangrijkste gemeenschap hebben. Zij zijn de sterkst groeiende minderheid binnen het Gewest.

"De migratie uit Roemenië is recent en massaal", zegt demograaf Patrick Deboosere (VUB). "Roemenië is in de eerste plaats natuurlijk een erg groot land, veel groter dan pakweg Bulgarije. Daarnaast hebben Roemenen qua taal en gebruiken toch ook een band met de Gallische cultuur. En dan krijg je het klassieke patroon: een paar mensen geven de aanzet voor migratie, de rest volgt."

Ook Oost-Europese migranten volgen het patroon waarbij mensen eerst alleen komen om te werken - "en dat zijn heel vaak ook vrouwen" - en daarna gezinnen stichten of laten overkomen. "De migratie vanuit Roemenië is al goed op gang sinds 2004, dus Roemenen zitten zeker al in de fase dat ze zich definitief beginnen te vestigen, met families."

Roemenen blijven tegenwoordig nog vaak als (nep)zelfstandige werken omdat dat hun enige legale mogelijkheid is; Polen stappen daar sinds de toetreding tot de Unie meer en meer vanaf.

De tweede grootste groep zijn de Italianen, maar zij zijn ook in de andere gemeenten goed vertegenwoordigd. "Dat is het normale vestigingspatroon. Italianen zaten in eerste instantie, net als Spanjaarden, rond het Zuidstation. Daar kwamen ze aan met de trein uit Frankrijk. Maar ondertussen wonen ze al in het hele gewest."

Schaarbeek: 33 procent niet-Belgen

1. Marokko (6.217)
2. Turkije (4.133)
3. Frankrijk (3.682)

Sint-Joost: 40 procent niet-Belgen

1. Marokko (1.402)
2. Turkije (1.319)
3. Roemenië (1.098)



Sint-Joost en Schaarbeek zijn de traditionele verzamelplaats van de Turken, die minder verspreid zijn dan de Marokkanen. "Turken zijn relatief laat ingestroomd in Brussel", zegt historicus Hans Vandecandelaere, die met Stemmen uit Babel een boek uitbracht over migratie in Brussel. "Zij werkten eerst in de mijnen in Limburg of Wallonië of in de textiel in Vlaanderen. Pas vanaf de jaren '70 kwam er huwelijks- en volgmigratie. Bij de Marokkanen is dat anders, zij migreerden meteen naar de steden."

Ook migranten uit de Balkan, zoals Albanezen (282), maar ook Serviërs en Kosovaren zijn sterk aanwezig in Schaarbeek. "Daar zie je een belangrijk mechanisme voor de keuze van vestiging aan het werk", zegt Deboosere. "Net zoals Italianen lange tijd rond het Zuidstation clusterden omdat ze daar uit Frankrijk aankwamen, zo bleven Turken en Albanezen rond het Noordstation hangen, want zij arriveerden vaak met de trein uit Duitsland." Polen (3.474) blazen eveneens verzamelen in de ezelsgemeenscap.

Evere: 21 procent niet-Belgen

1. Italië (796)
2. Marokko (795)
3. Frankrijk (715)

Een opvallende gemeenschap in Evere is de Macedonische (223), ze zijn er met bijna evenveel als in het veel grotere Brussel en Schaarbeek. Ook Indiërs vormen relatief gezien een grote gemeenschap (366).

"Evere is een van de sterkste groeiers van de buitengemeenten", zegt Deboosere. "Ook vanuit het centrum verhuizen mensen daar naartoe. Opmerkelijk is bovendien de groei van de Afrikaanse bevolking in Evere."

Jette: 20 procent niet-Belgen

1. Marokko (1.232)
2. Frankrijk (1.022)
3. Polen (856)



Een opvallende minderheid zijn de Iraniërs (140); nergens in het gewest is hun gemeenschap groter. Deboosere noch Vandecandelaere zien daar een uitleg voor. "Vaak gaat het om één familie die zich ergens vestigt en anderen die volgen, zonder dat er meteen een reden is om te kiezen voor deze of gene gemeente", zegt Deboosere.