Klein Delhi in Evere en Etterbeek: Hoe Brussel steeds Indiaser kleurt

Srikanthan is ondertussen tien jaar in België en werkt hier als IT-businessanalist bij CGI, een internationale consultant. In het buitenland gaan werken was niet enkel een troef voor zijn cv, het betekende vooral een veel betere balans tussen werk- en privétijd. “In India zou ik zijn gezicht helemaal niet zien, daar werken mensen eigenlijk de hele tijd,” zegt Arthi, huisvrouw en sinds 2012 in ons land. “België is helemaal anders. Qua work-lifebalance kent jullie land zijn gelijke amper, op Scandinavië na misschien.”

Het paar raakt niet uitverteld over hoe welkom ze zich hier voelen. Het is een belangrijke reden om hier te blijven. “Anonieme voorbijgangers groeten je en mensen zijn hulpvaardig,” vertelt Srikanthan. “Zoals die keer toen ik met een vriend een loodzware televisie sleepte en een vrouwelijke automobilist stopte om ons een lift aan te bieden. En toen ik als onafhankelijk consultant een tijdje ziek was, stelde de baas van het bedrijf me gerust: ziekte vond hij geen reden om een contract te verbreken.”

Flexibeler dan de Belgen

Het verhaal van Srikanthan is dat van veel Brusselse Indiërs. Bijna allemaal komen ze aan de bak in de brede IT-sector. “De vraag is groot en Indiase IT'ers zijn erg flexibel,” zegt Srikanthan, terwijl zijn vrouw ons mierzoete Indische koffie inschenkt. “Onze Belgische collega's zijn heel goed in wat ze doen, maar beperken zich vaak tot één domein. Indiërs hebben meestal een breder palet aan vaardigheden. Zelf was ik zelf achtereenvolgens ontwikkelaar, tester, testmanager, researchmanager en data-analist. Zo'n breed profiel maakt je positie op de arbeidsmarkt heel wat duurzamer.”

De voorbije jaren volgden steeds meer Indiërs het voorbeeld van Srikanthan en Arthi. Vijf jaar geleden telde het Brussels gewest officieel amper 3.200 Indiërs. Anno 2019 zijn dat er 6.350, blijkt uit recente cijfers van de FOD Economie. Dat is bijna de helft van de Indiase gemeenschap in België. Mannen zijn met 57 procent duidelijk beter vertegenwoordigd.

“Je vindt ondertussen Indiërs in zowat elk technologisch bedrijf,” bevestigt René Konings, verantwoordelijke Brussel bij technologiefederatie Agoria. “Het gaat om erg hoog geschoolde profielen: programmeurs en data-analisten, maar ook experts in artificiële intelligentie, blockchaintechnologie en healthtech of fintech (gezondheids- en financiële technologie, red.). Sommigen komen als expat, in dienst voor een Indiaas bedrijf, anderen werken met een Belgisch contract en betalen hier belastingen.”

Vanwaar die snelle groei? “Het zijn profielen waar we hier een groot tekort aan hebben - in heel West-­Europa trouwens - terwijl India net heel veel van die mensen heeft,” vertelt Konings. “Ze hebben goede universiteiten en ook de macht van het getal speelt mee: het is de tweede grootste bevolking ter wereld.” De goede kennis van het Engels en de positieve instelling van Indiase IT'ers zijn nog eens bijkomende factoren. “Indiërs zijn erg open van geest en veranderen ook zonder probleem van woon- en werkplek.”

Bij Proximus alleen zijn zo “honderden” Indiërs aan de slag, leert navraag bij het bedrijf, dat de Agoria-analyse bevestigt. In een schriftelijke reactie wijst de telecomoperator op “de grote beschikbaarheid van hooggekwalificeerde profielen uit India en hun hoge mate van specialisatie. De IT-sector is een dynamische sector met veel korte projecten, waarvoor je snel moet kunnen opschalen en flexibel moet zijn, terwijl er op de Belgische markt een schaarste is.”

Lievelingsgemeentes

De Indiase Brusselaars mogen dan flexibel zijn, ze weten duidelijk wel in welke gemeente ze willen wonen. Het overgrote deel kiest voor Evere (1.559), Etterbeek (911) en ook wel het veel grotere Stad Brussel (1.643), blijkt uit de recentste cijfers. Hoe uitgesproken die voorkeur is, blijkt nog het best uit de info over de gemeenten die minder in trek zijn. Zo telt Ganshoren officieel exact 15 Indiërs en Sint-Agatha-Berchem … 6 (zes).

“In Evere heb je erg veel technologiebedrijven rond Bordet,” haalt René Konings aan. De Everse concentratie verklaart meteen ook waarom de Indiase tempel zich in de gemeente bevindt, op een wat onwezenlijke plek overigens: in één van de steriele kantoorgebouwen met gespiegelde ruiten aan de Kolonel Bourgstraat. De tempel wordt gefinancierd met fondsen uit de lokale Indiase gemeenschap.
De aantrekkingskracht van Etterbeek linkt Agoria dan weer aan de nabijheid van de VUB en de ULB. Srikanthan van zijn kant merkt vooral dat veel landgenoten aan de slag zijn bij de Europese Commissie in en vlak bij zijn gemeente.

En als de stad Brussel best wel wat Indiërs telt, is dat alvast ondanks de lamentabele reputatie van het lokale vreemdelingenloket, weet Agoria. “De service is er al jaren een groot probleem, met onder meer erg lange wachtrijen. Heel wat bedrijven raden hun expats daarom af zich in Brussel-Stad in te schrijven.”

Srikanthan koos vooral voor Etterbeek als een plek waar het rustig en veilig toeven is. “Ik woonde eerst in Sint-Joost, maar dat leek me geen goede omgeving voor gezinnen: ik rook er de drugs op straat en iemand onder invloed gooide er eens een fles naar mijn hoofd.” Het is uiteindelijk een spelletje cricket in het Jubelpark dat de dertiger de weg naar Etterbeek toont: “Ik voelde meteen dat de gemeente me meer lag: rustiger, Europeser en toch jong.”

De voorbije jaren zagen Arthi en Srikanthan de straten in hun wijk ook steeds Indiaser kleuren. “Toen ik in 2012 aankwam, zag ik amper landgenoten in de buurt,” herinnert Arthi zich. Vandaag zijn dat er vaak tien op één wandeling, in die mate dat ik me soms afvraag: 'Where am I?'” De statistieken voor de gemeente bevestigen haar verhaal. Het aantal Etterbeekse Indiërs vervijfvoudigde maar liefst de voorbije zeven jaar.

Winterbadminton en zomercricket

Brussel-Stad, de sporthal van het Zuidpaleis, een woensdagavond. De negen terreinen van badmintonclub Les Fous du volant zijn allemaal bezet. Het geluid van de nijdige slagen en piepende schoenen wordt sporadisch onderbroken door een vloek of een grap. “Waar is dat de tijd dat ik jong, mooi en seksueel gefrustreerd was,” zucht vijftiger Jacques als zijn tegenstander hem weer eens te snel af is.

Terwijl de buurclub van Sint-Gillis vooral Frans kleurt, oogt het publiek hier opvallend multicultureel. “We hebben zo'n tien tot vijftien Indiase leden,” schat oud-voorzitter Rajj Rudrapathi (46). De uitstekende dubbelspeler is net als Srikanthan en Arthi afkomstig uit het Zuid-Indiase Chennai.

Badminton is in grote delen van Azië razend populair en India is daar geen uitzondering op. Geen wonder dus dat de sport één van de favoriete hobby's is van de Indiase gemeenschap in Brussel. Ook een IT-expert wil bovendien weleens iets anders dan zien dan een computerscherm en kantoorstoel. “Veel Indiërs spelen badminton in de winter,” vertelt Rajj. “In de zomer is cricket dan weer in trek, vooral in het Jubelpark.”

Ook Rajj is al een tiental jaar in België en net als Srikanthan is hij is actief in IT. Na een parcours als software-ingenieur en projectmanager is de inwoner van Evere nu zelfstandig consultant. “Ik ben uit India vertrokken uit nieuwsgierigheid, omdat het beter betaalde én omdat je hier niet de klok rond werkt,” legt Rajj uit. “Veel Indiase bedrijven werken voor Europese en Amerikaanse klanten, waardoor je dan ook verplicht bent je aan hun tijden aan te passen.” Vooral voor de VS levert dat vaak nachtwerk op.

Virtuele vader

Anders dan bij Srikanthan bleef het gezin van Rajj in India. Zijn vrouw heeft er een eigen bedrijf en zijn kinderen van 13 en 16 lopen er school. De vader zag zijn kroost de voorbije elf jaar dan ook vooral via het internet opgroeien. “In het begin was het lastig, want toen belden we enkel. Maar gaandeweg werd het steeds makkelijker via Skype en de betere internetverbindingen,” vertelt Rajj. “Buitenstaanders aan wie ik dat vertel hebben vooral medelijden, maar wij merkten vooral de verbetering.”

Beter internet heeft zo zijn onverwachte gevolgen. “Als het gezin thuis eet, zetten ze gewoon de iPad in de zetel, zodat ik er virtueel ook bij ben. 's Avonds hebben we dan een vast moment om met elkaar te praten. En toen de kinderen nog wat jonger waren, speelde ik geregeld babysit via de iPad.” Rajj haalt zijn smartphone boven.

“In het huis en aan de buitenzijde heb ik ook camera's geïnstalleerd. Kijk, dit is onze straat aan de voorkant, daar staat de auto van mijn vrouw.” Of hoe 8.000 kilometer anno 2019 soms verrassend dichtbij kunnen zijn.

Hun toekomst zien zowel Rajj als Srikanthan de volgende jaren in België. De tweede zoekt samen met zijn - zwangere - vrouw naar een stulpje om te kopen en komt daarbij tot een vaststelling die veel kandidaat-kopers uit de middenklasse maken. “Het wordt ofwel een appartement Etterbeek of een huis met tuin in de minder dure Rand, in Zaventem bijvoorbeeld.”

Voor Rajj is niet meteen een gezinshereniging in zicht. “Ik probeer nu wat vaker per jaar naar India te gaan, omdat ik merk dat je anders toch uit elkaar groeit. Zelfs al praten we regelmatig met elkaar, het is vaak wennen aan elkaars gewoontes als ik daar ben. En misschien komen de kinderen hier wel studeren. Maar teruggaan is niet voor de eerste jaren. Ik heb ondertussen meer Belgische vrienden dan Indiase en voel me geïntegreerd. I am home away from my home.”