LOP-voorzitter Kavadias gooit handdoek

Dimokritos Kavadias heeft voor 2011 alvast één belangrijke beslissing genomen: hij stelt zijn mandaat als voorzitter van het Lokaal Overlegplatform (LOP) Basisonderwijs ter beschikking. In de lente, wanneer de nieuwe inschrijvingsronde voor het basisonderwijs achter de rug is, stopt hij ermee. “De structuur van het LOP in Brussel vertoont mankementen. En het is zaak om snel uit te klaren wie waarvoor verantwoordelijk is.”

M aandag 10 januari be­ginnen de inschrijvingen voor het Nederlandstalige basisonderwijs in Brussel. Deze maand zijn broertjes en zusjes van al ingeschreven kinderen aan de beurt. In februari kunnen de andere kinderen ingeschreven worden. Voor hen wordt opnieuw een elektronische aanmeldingsprocedure uitgewerkt. Vorig jaar vertoonde het elektronische systeem, waarmee toen voor het eerst gewerkt werd, behoorlijk wat kinderziektes. Dat kwam het LOP op flinke kritiek te staan. Toch werd besloten ermee door te gaan.
Eind november bleek plotseling dat de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), die het LOP financieel en logistiek helpt, niet wilde ingaan op de torenhoge offerte van CTG. Dat was de softwareleverancier van vorig jaar die, ondanks de problemen, toch weer aangezocht was. Het LOP moest in allerijl op zoek naar een andere leverancier.

Je zou verwachten dat het LOP en de VGC deze keer alles in het werk zouden stellen om de voorbereiding vlekkeloos te laten verlopen.
Dimokritos Kavadias: "We hebben na de inschrijvingen vorig jaar een grondige evaluatie gemaakt: de communicatiecampagne begon te laat, het contact met CTG verliep stroef, de criteria waren te moeilijk. De algemene vergadering concludeerde dat we dit jaar vroeger paraat moesten staan. Eind juni bereikten we een principeakkoord om opnieuw elektronisch in te schrijven. Daarop besloot de VGC om weer met CTG in zee te gaan, maar ze hebben gewacht tot het LOP in september alle beslissingen op papier had om echt in actie te treden. En dan kwam die offerte. Ik denk dat de VGC te goeder trouw gehandeld heeft, maar dat ze serieus misleid is door het softwarebedrijf."

Is het LOP wel opgewassen tegen zo'n zware taak als het uitwerken van een feilloos inschrijvingssysteem? Is dat niet meer iets voor onderwijsambtenaren?
Kavadias: "We hadden na de inschrijvingen van vorig jaar de keuze: of we voeren alles af en laten de ouders weer aanschuiven in de groeiende wachtrijen, of we steken nog een tandje bij. Maar het klopt, eigenlijk is die taak te zwaar. Het LOP is een feitelijke vereniging van vertegenwoordigers van de onderwijskoepels, de CLB's, de vakbonden, de ouders en andere betrokkenen, allemaal mensen die elders een baan hebben. Ook ik ben een onbezoldigde vrijwilliger. Alleen de deskundige die ons bijstaat, wordt betaald. In Brussel vertoont de structuur van het LOP mankementen. Het platform moet een go-between zijn tussen de scholen, de ouders, het departement Onderwijs, de softwareleverancier. Voor elk van die taken heb je iemand nodig. De elektronische aanmeldingsprocedure heeft de taak voor de deskundige flink verzwaard, zij wordt er volledig door opgeslorpt. Ook voor mij is het daardoor veel zwaarder geworden. Door de complexe situatie in Brussel zijn er voortdurend vergaderingen, allemaal tijd die afgaat van mijn betaalde baan. Ik word ook om de haverklap gebeld door de pers, iets waarvoor ik niet opgeleid ben. Het is een van de redenen dat ik mijn mandaat vroegtijdig beëindig."

Waarin verschillen de omstandigheden waarin het LOP hier moet werken, met die in een stad als Antwerpen?
Kavadias: "De VGC neemt de taak van de stad over, maar heeft niet dezelfde slagkracht. In Antwerpen gebeuren alle pr- en media-zaken via de stad, de schepen van Onderwijs treedt er erg sturend op. De Brusselse minister van Onderwijs helpt ons ook, bijvoorbeeld met de communicatiecampagne, maar wij krijgen niet dezelfde technische ondersteuning. In Antwerpen is Digipolis daarvoor verantwoordelijk. Bij de VGC is er één persoon. Die heeft natuurlijk niet dezelfde contacten en kan ook niet op dezelfde schaal onderhandelen als Digipolis. Firma's voelen dat. Ik kan me niet voorstellen dat CTG in Antwerpen dezelfde houding zou aannemen als hier."
"In Brussel kijkt iedereen naar het LOP als het om de inschrijvingsprocedure gaat. Maar niet alleen het LOP, ook de VGC, de inrichtende machten, de gemeenten hebben ermee te maken. De chain of command - wie is waarvoor verantwoordelijk? - moet dringend worden uitgeklaard. Ik heb het gevoel dat iedereen zijn paraplu opentrekt."

Welke noodoplossing is er uitgedokterd om toch nog tijdig over een elektronisch aanmeldingssysteem te beschikken?
Kavadias: "We hebben de taken opgesplitst: de VGC maakt de portaalsite waarop de ouders hun kinderen in februari kunnen aanmelden. Een nieuwe softwarefirma maakt de rangordemotor. De resultaten zullen handmatig gecontroleerd worden, en de verzending van de berichten aan de ouders gebeurt ook manueel."

Hebt u er vertrouwen in dat het systeem deze keer goed zal werken?
Kavadias: "Meer dan vorig jaar. Er wordt vooraf een testfase ingelast en de helpdesk wordt flink uitgebreid. Maar de ervaring van vorig jaar heeft mij geleerd dat je nooit honderd procent zeker kunt zijn. Voor onvoorziene omstandigheden kunnen we niet garant staan. Van vorig jaar heb ik ook geleerd dat de grootste monden het eerst worden gehoord. Er zijn in Brussel kansarme ouders, maar ook kansrijke. Zij zijn meestal heel mondig en willen op hun wenken bediend worden. Nog voor de resultaten bekend waren, hadden ze volop kritiek. Dat men opwierp dat de website weinig gebruiksvriendelijk was, daar had ik geen probleem mee. Maar beweren dat het systeem niet eerlijk was en dat zij als Nederlandstaligen meer recht hadden op een plaats, dat was niet correct en zelfs ethisch laakbaar. Er is nog altijd geen subnationaliteit en ook geen recht op een voorkeursbehandeling. Maar die mensen hebben wel gezorgd voor een groot deel van de mediaheisa. Velen werken in de media. Overal kwam het ter sprake, in Humo, bij Peeters & Pichal op Radio 1. Hun kritiek leidde ook tot een snelle reactie van de Vlaamse overheid, die besliste om de voorrang voor Nederlandstaligen op te trekken tot 55 procent. In het LOP hadden we op dat moment net een consensus over vijftig procent."

Het LOP werd in 2003 opgericht met de bedoeling ervoor te zorgen dat elk kind evenveel kansen heeft op goed onderwijs. Wordt dat doel bereikt?
Kavadias: "Zeven jaar geleden was er in Brussel veel meer ongelijkheid dan in Vlaanderen. Je had hier een beperkt aantal witte scholen die helemaal 'dicht' zaten, en je had de scholen voor kansarmen. De afgelopen jaren zien we meer vermenging, dankzij de invoering van de dertig procent voorrang voor kansarmen, en dankzij de elektronische aanmelding. De concentratiescholen zijn steeds minder geconcentreerd en de kansrijke scholen worden iets gekleurder. Het toont meteen aan dat een volledig vrije schoolkeuze een negatief effect heeft op de gelijkheid van onderwijskansen. In Scandinavië wijst de overheid de scholen toe. Daar liggen de schoolprestaties veel dichter bij elkaar en gemiddeld hoger dan hier. Ik zeg niet dat je de vrijheid moet afschaffen, maar ze moet wel gestructureerd worden, zoals nu ook gebeurt."

Dit jaar mogen de LOP's voor het laatst experimenteren met een eigen inschrijvingssysteem. De Vlaamse minister van Onderwijs werkt tegen volgend jaar een definitieve procedure uit. Hebt u suggesties?
Kavadias: "Hij moet, zoals ik al zei, nadenken over het structureren van de schoolkeuzevrijheid, zeker in een context van schaarste zoals in Brussel. 'Eerst komt, eerst maalt' is hier niet op zijn plaats. Voorts moet er blijvende aandacht zijn voor capaciteitsuitbreiding. Misschien moet die niet onbeperkt zijn, want dan eindig je wellicht met een minimaal percentage aan Nederlandstaligen. Maar er moeten toch afspraken met de Franse Gemeenschap te maken zijn. Zij 75 procent en de Vlaamse Gemeenschap 25 procent, of 70-30. Tegen 2020 komen er 90.000 jongeren tussen nul en achttien bij in Brussel. Die moet het onderwijs opvangen, daar is geen ontkomen aan. Of gaan we spelletjes spelen zoals onlangs bij de opvang van asielzoekers?"

---------------------------------------------------------------------

Dimokritos Kavadias (41) werd geboren in Limburg, maar verhuisde als kleuter naar Brussel. Hij ging er naar de basisschool en de middelbare school en studeerde later Politieke Wetenschappen aan de VUB.
Hij doctoreerde bij professor Kris Deschouwer met een studie over de invloed van de school en de leraren op de politieke betrokkenheid van adolescenten.
Nu is hij docent aan de Universiteit Antwerpen en aan de VUB. Sinds 2007 is hij ook voorzitter van het Lokaal Overlegplatform (LOP) voor het basisonderwijs in Brussel.