‘Maak van Herrmann-Debroux-viaduct een groene promenade’

Het Herrmann-Debrouxviaduct afbreken, zoals de Brusselse regering wil, zou vele tientallen miljoenen kosten, zegt stedenbouwkundige Antoine Struelens. Hij pleit ervoor om van het viaduct een groene high line voor fietsers en wandelaars te maken. Daaronder kan een stadsboulevard komen, met een capaciteit half zo groot als die van het huidige viaduct. Het idee is geïnspireerd op de Skygarden in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul.

“Toen de Brusselse regering vorige week aankondigde dat ze het viaduct Herrmann-Debroux wil afbreken, werd het debat weer op de spits gedreven”, zegt Struelens, die zijn masterscriptie in 2013 schreef over de toekomst van 'urban highways' in de 21ste eeuw.

“Enerzijds zijn er de mensen die het viaduct willen afbreken en in de plaats daarvan een stadsboulevard wensen”, stelt de oprichter van fietsdienstenbedrijf Molenbike vast. “Anderzijds heb je de tegenstanders daarvan die alles bij het oude willen laten. Herrmann-Debroux is de tweede toegangsweg van Brussel met dagelijks 40.000 auto’s die erover rijden, is hun argument.”

Wandelpad op oud spoorwegviaduct
Struelens, die zelf tot een half jaar geleden in Oudergem woonde, ziet een tussenweg. “Het is nutteloos om het viaduct af te breken, en het zou bovendien enorm veel kosten ook. Om een voorbeeld te geven: aan de afbraak van het Reyersviaduct en de herinrichting van de laan hangt een prijskaartje van ruim 27 miljoen euro. En dat terwijl dat viaduct maar enkele honderden meters lang was, tegen bijna 3 kilometer voor Herrmann-Debroux."

"Aan de andere kant: de stadsboulevard die de Brusselse regering wil, ligt er eigenlijk al – onder en naast het viaduct. Het zou dus veel leuker en creatiever zijn om van het viaduct een high line te maken. Zo’n high line komt de leefbaarheid ten goede en verbetert ook nog eens de mobiliteit van zwakke weggebruikers.”

Struelens legt uit: “Een high line is een wandel- of fietspad, oorspronkelijk op een oud spoorwegviaduct. Sinds een spoorviaduct in New York in 2009 tot een groene High Line werd omgevormd, worden gelijkaardige projecten overal ter wereld ook zo genoemd. De High Line werd een van de grootste attracties in haar buurt. Ze heeft veel toeristen aangetrokken, en de hele wijk opgewaardeerd. Een andere heel bekende high line is de Promenade Plantée in Parijs. Die was zelf eigenlijk de inspiratiebron voor de New Yorkse versie.”

“Sinds kort denken stedenbouwkundigen er ook aan om autoviaducten om te vormen tot high lines”, zegt Struelens. “Het voordeel daarvan is dat die meestal veel breder zijn dan spoorviaducten, en dat er dus meer plaats is. Voor extra groen of een speciale strook voor skaters, bijvoorbeeld.”

Seoul Skygarden
“De Seoul Skygarden is de eerste high line die een autoviaduct gaat vervangen. Seoul is een voorloper qua stadsplanning”, zegt Struelens. “Ze plannen een lineair park, met daarin een botanische tuin. Het budget is goedgekeurd, een Nederlands architectenbureau heeft de opdracht gekregen. Verplaatsingen per fiets of te voet zullen veel sneller kunnen gebeuren, omdat via die esplanade nieuwe verbindingen worden gelegd.”

“In Genua ijvert burgemeester Marco Doria ook voor een groene high line. Een van de bekendste wegviaducten van Europa loopt dwars door de Italiaanse havenstad en sluit zo het centrum af van de zee. Het idee van de activisten is om er een autotunnel onder de haven te graven, zodat het viaduct een groene wandelweg kan worden.”

“In São Paulo komt dan weer een upside down high line, een hangend park onder een viaduct dat nu al elke zondag dicht is voor autoverkeer. De hangende tuinen zouden de omgevingslucht meteen ook 20 procent zuiverder maken.”

“Gent trekt twee jaar tijd uit om via een studie alle opties voor het B401-viaduct, dat eindigt in de stad, te bekijken.”

Goedkoper dan renovatie voor vrachtwagens
Struelens denkt dat ook het Herrmann-Debrouxviaduct perfect een groene high line kan worden, en heeft daarom een Facebookgroep opgericht rond het idee: ‘Un face lift vert pour Auderghem et son viaduc?‘

“Concreet zouden er meer toegangen voor fietsers moeten komen, en liften voor de voetgangers. Maar dat is goedkoper dan een complete renovatie voor zware vrachtwagens, of het bouwsel afbreken. Bovendien vermijd je de verkeerschaos die een afbraak zou veroorzaken.”

“Als het autoviaduct afgeschaft wordt, zouden de files aan de in- en uitritten verdwijnen, en zou dat tegelijk plaats vrijmaken aan de Deltasite, waar het viaduct nu uitmondt. Daar kan de high line dan verbonden worden met de Groene Wandeling richting Stokkel, en doorgetrokken worden tot de campus van universiteiten VUB en ULB.”

Als zijn plan werkelijkheid zou worden, pleit Struelens wel voor overgangsmaatregelen. “In een eerste fase kunnen we het Herrmann-Debrouxviaduct bijvoorbeeld sluiten op zondagen.”

“Een voorwaarde voor de high line is wel dat het Gewestelijk Express Net (GEN) er komt. De capaciteit van de stadsboulevard onderaan zou immers maar de helft zijn van die van het huidige viaduct. En daar moeten we ook naar streven. Net zoals extra baanvakken zorgen voor meer auto’s op de weg, zal er minder verkeer zijn als er rijvakken worden geschrapt.”