Nederlandstalig onderwijs groeit sneller dan Franstalig

Tussen 2005 en 2018 steeg het aantal leerlingen in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel met een kwart. De Nederlandstalige scholen groeiden in dezelfde periode bovendien sneller dan de Franstalige. Minister Sven Gatz (Open VLD) wil het hoge investeringsritme aanhouden.

Door de sterke groei en de verjonging van de bevolking werd Brussel de voorbije jaren geconfronteerd met plaatstekorten in het onderwijs. De situatie noopte politici tot aanzienlijke investeringen om vraag en aanbod opnieuw dichter bij elkaar te brengen. Dat die inspanningen niet voor niets waren, blijkt uit cijfers van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (Bisa). Dat verzamelt sinds enkele jaren de leerlingenaantallen in het Nederlandstalig en Franstalig onderwijs.

Uit de statistieken blijkt dat het aantal leerlingen in het basis- en secundair onderwijs tussen de schooljaren 2005-2006 en 2017-2018 is gegroeid met bijna 35.000, een stijging van goed 15 procent. Kijken we alleen naar het Nederlandstalig onderwijs, dan is de stijging nog sterker: bijna 10.000 leerlingen erbij, goed voor een stijging van 25 procent.

Marktaandeel

Het Nederlandstalig onderwijs kan daarmee nog altijd niet wedijveren met het Franstalig onderwijs, maar het wint duidelijk wel aan belang. Het ‘marktaandeel’ van het Nederlandstalig onderwijs blijkt gestegen van 17 tot 18,5 procent. Achter dat globale cijfer schuilen wel belangrijke verschillen.

In het kleuteronderwijs was het Nederlandstalige aandeel altijd al groter. In 2005-2006 bedroeg dat nog 22 procent. De jaren nadien zien we een lichte daling tot 21 procent om dan opnieuw te stijgen tot 22,9 procent. De sterkste stijging vinden we het in het lager onderwijs, van 16,5 naar 18,8 procent. In het middelbaar is het aandeel gestegen van 14,8 tot 15,5 procent.

De vraag is hoe lang het Nederlandstalig onderwijs zijn opmars - historisch gezien is het eerder een comeback - kan doorzetten. Brussels minister Sven Gatz (Open VLD), in de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) bevoegd voor Onderwijs, kondigde in het BRUZZ-programma A La Carte alvast aan dat hij het investeringsritme van de voorbije legislatuur ook de komende jaren wil aanhouden. Hij verwees onder meer naar de plannen voor een onderwijscomplex in de Gallaitstraat in Schaarbeek en de geplande school op de Pachecolaan in de Vijfhoek.

Dit en vorig schooljaar kwamen er nog respectievelijk 1.200 en 1.400 plaatsen bij in het basisonderwijs. Mogelijk moet Vlaanderen wel een tandje bijsteken in het secundair. Daar is het Nederlandstalige aandeel traditioneel minder en deze week openden nog eens vijf nieuwe Franstalige middelbare scholen de deuren, goed voor, op termijn, bijna 2.600 plaatsen.

Vlaamse coalitie

Binnen de Brusselse coalitie bestaat aan Nederlandstalige kant ongetwijfeld een consensus over de voortzetting van de investeringspolitiek. Hoe de nieuwe Vlaamse coalitie daar tegenover staat is een andere vraag. Gatz verwacht echter weinig problemen.

“We zien wel wie in de Vlaamse regering bevoegd wordt voor Brussel en voor Onderwijs,” klonk het. N-VA wil de investeringen in Brussel meer controleren, maar de minister onderstreepte dat de VGC uiteindelijk autonoom beslist, net zoals een gemeente. “Bovendien bevestigen de nota’s die nu op tafel liggen bij de Vlaamse onderhandelingen dat Vlaanderen wil blijven investeren in Brussel. Dat is ook in het belang van Vlaanderen, want zo leren meer mensen Nederlands en verhogen we de kansen op de arbeidsmarkt.”

Los van eventuele politiek-ideologische discussies over de wenselijkheid van verdere uitbreidingen, is er ook de vraag of een verdere groei niet botst op de realiteit. Denken we bijvoorbeeld aan het lerarentekort. “Daarvoor bestaan oplossingen en daar moeten we werk van maken,” aldus nog Gatz. ”Anders betalen we een hoge prijs in de vorm van burn-outs bij andere leerkrachten en een dalende kwaliteit van ons onderwijs.”