Nieuw Mercierplein: 'Jette wordt het nieuwe Sint-Gillis'

De heraanleg van het Kardinaal Mercierplein is op een paar details na afgerond. Wandelaars, scholieren en jongeren zijn enthousiast. Ook mijnheer pastoor is tevreden. En frituuruitbaatster Valérie geniet van haar nieuwe uitzicht. Maar bij de andere horeca-uitbaters en handelaren klinkt veel gemopper.

H et Kardinaal Mercierplein heette vroeger het Gemeenteplein en het is niet moeilijk te raden waarom. Aan het plein liggen het pittoreske, nog bemande stationnetje, het vroegere gemeentehuis, de bibliotheek, de kerk, het Garcetpark en enkele oude stations en andere cafés met namen als Welkom, Op den Hoek, Excelsior en Le Breughel.

Tot voor kort was het een echt parkeerplein. Overal konden automobilisten gratis hun wagen achterlaten. Die tijd is nu voorbij. Door een paar radicale ingrepen, uitgevoerd door en met geld van het federale Belirisfonds, werd het plein omgetoverd tot een flaneerplek. De auto's kunnen nog maar langs één kant passeren en van de 175 parkeerplekken zijn er 25 overgebleven. Ter compensatie werd achter het station een parking met 200 plaatsen ingericht, te bereiken via een tunneltje.

Maar er veranderde nog meer: de hobbelige kasseien werden vervangen door een moderne, vlakkere bestrating. Rond het park en ook rondom de kerk werd een designhek aangebracht met weliswaar iets te grote openingen. Het park zelf kreeg een royale, dubbele entrée. Op het plein werden langgerekte houten banken neergezet. Er kwam een nieuwe verlichting die, zoals het gewestelijk lichtplan voorschrijft, vooral op de grond en niet op de gevels schijnt. Tegen de zijmuur van café Le Breughel werd een fresco van een lokale kunstenaar opgehangen en aan de parkzijde verschenen drie witte parasols, de moderne versie van een kiosk. Vanaf midden juni zal daaronder elke vrijdagavond een Jetse variant van de apéros urbains plaatsvinden.

Motorzegening
Het plein is inmiddels op enkele details na klaar, zoals de aanplanting-en bij de ingang van het park. Nu is het alleen nog wachten op het einde van de renovatie van het station, dat door Infrabel vernieuwd wordt in de aanloop naar het Gewestelijk Expresnet.

Nu de lente is aangebroken, kan het vernieuwde plein zich eindelijk in zijn volle glorie tonen. Op een zonnige donderdagmiddag waaieren de leerlingen van het nabije Sint-Pieterscollege na schooltijd uit over de plaats. Een groepje installeert zich op het ruime terras van café Op den Hoek. "Vroeger verzamelden we in het park. Hier is het veel leuker," zegt een van hen. Wat verderop heeft een dame de rust en de schaduw opgezocht. Op een van de nieuwe banken bladert ze door een tijdschrift. "Heerlijk dat die auto's hier weg zijn."

Pastoor Dirk Vannetelbosch, die aan het plein woont en werkt, geniet nog na van de recente motorzegening. "Iedereen kon om de motoren heen lopen. Het plein is nu veel meer 'van ons' geworden, het is weer een dorpsplein," zegt hij. "Al is het met die verminderde parkeerplek wel ambetant als je iets moet vervoeren. Maar de kerkgangers lijkt het niet te deren. Ik heb nog altijd mijn volk."

Fritkot Big Moestasje moest door de heraanleg enkele tientallen meters opschuiven, richting bibliotheek. Uitbaatster Valérie is er niet rouwig om. "Ik sta liever hier. Nu zien de mensen mij al van ver en zelf heb ik ook een mooier zicht, op de nieuwe, scheve klok en op het plein."

Op haar oude plek kon ze met moeite twee hoge tafeltjes voor haar kraam zetten. Nu heeft ze een echt terras gekregen. "Het is te zeggen: ik betaal ervoor. En we mochten ook niet zomaar eender welk meubilair kopen. Het moest in harmonie zijn. Maar bon, ik ben tevreden." Nochtans vindt ze het plein 's avonds onvoldoende verlicht en op koude of regendagen een beetje grijs en doods. En soms moet ze zoeken naar een parkeerplek. "Ik ga mijn auto niet achter het station zetten. Zie je mij 's avonds laat al met mijn kas door die tunnel lopen?"

Ook voor de bakker, de apotheker en de café- en restaurantuitbaters zijn de verdwenen parkeerplaatsen een steen des aanstoots. "Het was onze rijkdom," zegt uitbater Philippe van Les P'tits Os. "Ik draai 30 procent minder omzet nu. Mijn klanten gaan niet door dat vieze tunneltje. "

Hip volk
Schepen van Openbare Ruimte Bernard Van Nuffel (Ecolo-Groen) heeft de klachten ook gehoord. Hij erkent dat de tunnel momenteel niet erg aangenaam oogt door de kille verlichting en door het grondwater dat maar moeilijk weggepompt raakt. "Maar de gemeente gaat nog dit jaar een decoratieve rode verlichting aanbrengen. En volgend jaar komt er naast het station een extra parkeerterrein met 25 plekken." Maar een autoplein wordt Kardinaal Mercier nooit meer. Integendeel: Van Nuffel overweegt om de plaats om te vormen tot ontmoetingszone, waar hooguit nog twintig km per uur kan gereden worden.

Samuel Fuller van jeugdhuis De Branding vindt het gemopper van de middenstanders overdreven. "Ik heb ook een auto, maar in de stad moet je leren om het openbaar vervoer te gebruiken." Hij is vooral blij dat De Branding, dat na enkele jaren dakloos gewees te zijn weer bruist van leven en activiteiten, nu een echt terras krijgt. "Sinds de hervorming van de jeugdhuizen moeten we meer eigen inkomsten genereren. Een terras is commercieel interessant."

In zijn ogen is het Mercierplein een knappe ruimte geworden. "Door de heraanleg heeft de plaats een nieuwe dynamiek gekregen. Het plein trekt nu ook wat meer beau monde, hip volk. Jette is het nieuwe Sint-Gillis aan het worden, een nieuw centrum in Brussel."