Nieuwe directeur Samusocial: ‘Onze organisatie is te snel gegroeid'

Het zijn drukke tijden voor Samusocial. Door de aanhoudende hitte hebben de Brusselse daklozen extra zorg nodig. Maar het schandaal van vorig jaar achtervolgt de organisatie nog steeds. Belangrijke donateurs trokken zich terug, en ook van burgers komt er minder geld binnen. Kan het tij nog keren? Tijd voor een interview met de opvolger van Pascale Peraïta: directeur Aurélien Doffigny. "Wij hebben de bladzijde omgedraaid, nu de publieke opinie nog."

In de onderzoekscommissie hebt u verklaard dat u, als toenmalig financieel directeur, de intussen beruchte zitpenningen aan de bestuurders en leden van het bureau hebt uitbetaald. Hebt u zich nooit vragen gesteld bij die hoge bedragen?

DOFFIGNY: Er zijn veel organisaties waar zo’n zitpenningen uitbetaald worden. Als financieel directeur kreeg ik de opdracht om die uit te betalen, en dat heb ik dan ook gedaan. Het was niet mijn opdracht om te bepalen of dat correct was of niet. Persoonlijk heb ik daar natuurlijk wel een mening over, maar daar ga ik niet op in zolang het onderzoek nog loopt (het parket heeft vorig jaar een onderzoek geopend naar de openbaringen rond de daklozenorganisatie, red.).

Hoe zit het met de vergoedingen van Yvan Mayeur en Pascale Peraïta die Samusocial wil terugvorderen?

DOFFIGNY: Dat is inderdaad een van de aanbevelingen die in het eindrapport van de onderzoekscommissie staan. Het is dan ook onze intentie om dat te doen. Maar eerst moet het juridisch onderzoek afgerond worden.

Waarom bent u directeur geworden?

DOFFIGNY: De nieuwe raad van bestuur heeft de structuur van Samusocial veranderd, dat was ook een van de aanbevelingen van de onderzoekscommissie. Daarvoor was er wel een overgangsperiode nodig. Ze wilden dan ook iemand aan het hoofd hebben die de organisatie goed kende. Ik was dus in eerste instantie tijdelijk aangesteld.

In de onderzoekcommissie hebt u ook verklaard dat Samusocial te snel gegroeid is. Samusocial is op korte tijd zeer groot geworden, terwijl een aantal gewoonten op het niveau bleven van een kleine vzw, verklaarde u toen. Is dat intussen veranderd?

DOFFIGNY: We hebben inderdaad een popcorn-effect gekend. Samusocial is een heel complexe organisatie geworden. We doen meer dan alleen daklozen opvangen, we houden ons bijvoorbeeld ook bezig met asielzoekers. Wanneer een organisatie groeit, moeten er ook andere regels gevolgd worden, bijvoorbeeld op vlak van personeelsbeleid. Maar bij ons is het te snel gegaan. We waren enkel bezig met de verschillende projecten, maar niet met het geheel. De recente ontslagen zijn daar ook een gevolg van (in mei werden 31 mensen aan de deur gezet toen de federale regering besliste om de opvang van migranten in Neder-Over-Heembeek niet langer te subsidiëren, red.). Als we beter voorbereid waren, hadden we die volgens mij kunnen vermijden. Ik zie het dan ook als mijn taak om de schaalgrootte terug in balans te brengen.

Het is dus een work in progress?

DOFFIGNY: Ja. We gaan wel al voorzichtiger om met nieuwe projecten. De nieuwe raad van bestuur is daar heel waakzaam mee.

Het schandaal heeft wellicht een grote impact gehad op het personeel. Hoe is de sfeer op de werkvloer intussen?

DOFFIGNY: De gebeurtenissen kwamen als een slag bij heldere hemel. Het was een echte schok voor de werknemers. Ze werden toen ook beledigd door de mensen op straat. Die periode hebben we, denk ik, achter ons gelaten. Het is intussen een jaar geleden, wij hebben de bladzijde omgedraaid. Maar we worden wel nog geconfronteerd met de negatieve publieke opinie. Je moet de commentaren op sociale media en onder artikels maar eens lezen. De naam wordt onherroepelijk verbonden met schandalen.

In de nieuwe daklozenordonnantie, die moet leiden tot de reorganisatie van de opvang en re-integratie van daklozen, wordt dan ook een nieuwe naam voorgesteld: Le New Samusocial. Is het niet beter om voor een totaal andere naam te kiezen?

DOFFIGNY: Die ordonnantie heeft voor alle duidelijkheid niets te maken met wat er gebeurd is. Die was al langer voorzien. Maar ik ben geen fan van het voorstel, omdat ‘new’ ons eraan herinnert dat er ook een ‘old’ was. Maar dat is niet mijn beslissing.

Belangrijke sponsors, zoals Nationale Loterij, hebben jullie laten vallen. Hoe voelen jullie dat in de werking?

DOFFIGNY: Het klopt dat we minder donaties krijgen. Het gevolg is dat we onze diensten moeten aanpassen. Vroeger trokken de mobiele teams, die vooral gefinancierd worden met giften, er bijvoorbeeld 24u op 24 op uit. Dat gebeurt niet meer.

Hoeveel geld is er dan weggevallen?

DOFFIGNY: Dat is moeilijk in cijfers uit te drukken omdat het ook over materiële giften gaat. Maar als we naar donaties van privé-personen kijken, is het bedrag gehalveerd: van zo'n 34.000 euro per maand naar 17.000 euro per maand.

De nieuwe ordonnantie voor daklozenwerking stelt de oprichting van twee vzw's voor. Le New Samusocial zal instaan voor de noodopvang voor daklozen, Bruss'help dan weer voor de begeleiding van de daklozen naar de juiste diensten en het onderzoek naar de oorzaken. Goed idee?

DOFFIGNY: Ik ben tevreden dat er een duidelijk kader komt voor de sector. Ik vind die tweedeling inderdaad een goed idee. Dat vermijdt een te grote concentratie of dominantie van een organisatie, wat ons in het verleden al wel eens verweten werd. De details van het plan moeten wel nog uitgewerkt worden. Het kan niet de bedoeling zijn dat we enkel en alleen nog bedden aanbieden.

Het schandaal heeft op politiek vlak verschillende zaken in gang gezet, zoals het decumuldebat en de snoei van stads-vzw’s. Denkt u dat het schandaal de politiek in positieve zin verbeterd heeft?

DOFFIGNY: Dat is de vraag van een miljoen. Het heeft ons in ieder geval verplicht om na te denken over onze werking. Iedereen heeft zich toen wel gerealiseerd dat de vrijwilligerssector in Brussel heel ingewikkeld is, dat de daklozenproblematiek allesbehalve eenvoudig is. Dat was inderdaad wel positief.