Nog meer vakbondsprotest op komst

Na de manifestatie woensdag voor koopkracht, lijkt er nog meer vakbondsprotest op komst. Op 9 november willen de vakbonden een algemene staking organiseren. Thierry Bodson van de socialistische vakbond liet zelfs uitschijnen dat er tussendoor acties mogelijk zijn.

"9 november is nog lang. We moeten ons beraden over mogelijke tussenstappen," zei Bodson tijdens de vakbondsactie op het Muntplein, voor duizenden vakbondsmilitanten in groen, rood en blauw. De actie van woensdag kaderde in de eis voor meer koopkracht en de weerstand tegen de loonnormwet. De inflatie in België staat op bijna 10 procent, aangedreven door de hoge energieprijzen. "Voorschotfacturen van zo'n 600 euro per maand zijn voor de meerderheid van de burgers een onmogelijke zaak," aldus Bodson. "Het is niet dat we niet willen betalen, maar we kunnen niet betalen".

De federale regering is al met een pakket maatregelen over de brug gekomen om de energiefactuur te verlichten, maar dat volstaat niet voor de vakbonden. Het sociaal tarief werd uitgebreid naar zo'n twee miljoen mensen, maar volgens Marc Leemans van het ACV moet dat tarief automatisch worden toegekend. Hij pleitte ook om het uit te breiden naar de lage middenklasse. "Zij krijgen nu 400 euro van de regering, maar dat is slechts een twaalfde van het sociaal tariefvoordeel," klonk het. "En wat met de periode na november en december?" Ook de liberale vakbond riep op om het sociaal tarief automatisch en definitief toe te kennen en de andere maatregelen al zeker te verlengen tot maart.

De vakbonden kijken ook naar de Vlaamse regering, die verweten werd de begroting te laten voorgaan. "Dat is een domme keuze, als je mensen daarmee in de kou en het donker zet", sprak Leemans. "Kies voor uw kiezers."

Winsten energiebedrijven

Volgens het ABVV moet de staat extra middelen halen uit de miljardenwinsten van de energiebedrijven. "Men moet die overwinsten, die illegitiem zijn, snel belasten. We kunnen dit doen als België," riep Bodson op, maar volgens hem ligt vooral de liberale familie dwars.

De loonnormwet uit 1996, die bepaalt dat de lonen in de privésector slechts beperkt mogen stijgen bovenop de index, was woensdag eveneens kop van jut bij de vakbonden. "Ook werknemers hebben recht op een deel van de koek," zei Leemans, die vindt dat de "sjoemelwet" moet verdwijnen, zeker als de crisis voorbij is.

De werkgevers werd opgeroepen "te stoppen met hun gepoker tegen de index". "Het zijn jullie bedrijven die de prijzen optrekken en de index aanjagen. Met de indexering wordt niemand rijk, zonder wordt iedereen armer, ook de middenstand," aldus Leemans. Bodson riep op zijn beurt op om de prijzen te blokkeren.

Ook over de verdeling van de welvaartsenveloppe, zo'n 900 miljoen euro voor de laagste sociale uitkeringen, liggen bonden en werkgevers overhoop. De regering wilde de sociale partners nog wat extra tijd gunnen om tot een akkoord te komen, maar dat heeft volgens de vakbonden geen zin. Bodson: "Na ons maandenlang aan het lijntje te houden, willen de werkgevers nu praten, maar wij veranderen niet meer van positie. De regering moet snel deze enveloppe leegmaken." Marie-Hélène Ska van de christelijke vakbond bevestigde dat ook zij deze discussie niet opnieuw op tafel wil leggen.

Weinig begrip

Bij de werkgevers is er dan weer weinig begrip voor de actie van de vakbonden. Het VBO, dat woensdag rechtstreeks werd geviseerd door de betogers waarbij ook een ruit van de hoofdzetel sneuvelde, wil geen olie op het vuur gooien. "Enkel praten werkt, wij zijn steeds bereid om aan de onderhandelstafel te gaan," klonk het woensdag.

Ook Unizo, dat eveneens deel uitmaakt van de Groep van Tien, roept op tot dialoog. "We reiken de vakbonden de hand en vragen hen om te stoppen met de syndicale acties. Kom samen met ons aan de onderhandelingstafel om oplossingen uit te werken." Unizo wijst erop dat ook de werkgevers delen in de klappen, door de hogere energieprijzen en inflatie.

Eenzelfde geluid bij de Vlaamse werkgevers van Voka, die weinig begrip hebben voor de eisen van de vakbonden. Voka merkt op dat de koopkracht in België beschermd is door de automatische loonindexering. Maar dit mechanisme tast wel de concurrentiekracht van de Belgische ondernemingen aan en dus pleit Voka om het debat te openen over de automatische loonindexering.