Offerfeest tijdens een pandemie: van vlees delen met je buren naar feestje via WhatsApp

Vandaag viert de moslimgemeenschap het Offerfeest. Traditie schrijft voor dat families een schaap op rituele wijze slachten en delen met familieleden, buren en armen. BRUZZ vroeg aan drie Brusselse moslims hoe zij dit belangrijke feest vieren zonder ook het coronavirus met elkaar te delen. “Een triestig gevoel.”

Dat het Offerfeest, ook wel Aïd El Adha genoemd, er dit jaar anders zou uitzien was al snel duidelijk. Gesloten moskeeën, bubbels van vijf en afstand houden. Brusselaars Laila, Denis en Najat beschrijven elk hoe vreemd deze dag er dit jaar voor hen uitziet.

Kiezen is verliezen

“Door corona mogen we niet samenkomen en dat is toch wel de grootste verandering,” zegt Laila. “Alles van het Offerfeest draait rond delen en samenzijn.” Deze Parijse moslima woont met haar man in Brussel en het zou hun eerste Offerfeest samen geweest zijn. “We zijn in volle coronacrisis getrouwd. Dat was al zonder echt feest, enkel met mijn drie kinderen en de getuigen. Nu is ook het Offerfeest anders.”

Laila vertelt dat de familie van haar man heel uitgebreid is, wat de organisatie van een coronaproof feest moeilijk maakt. “‘s Middags komt het gezin van mijn schoonzus en ‘s avonds dat van mijn schoonbroer. We houden afstand, geven geen kussen en wassen onze handen voldoende. Normaal gezien eten we samen uit grote schalen, maar dat gaat nu niet.”

Corona heeft ervoor gezorgd dat Laila voor een moeilijke keuze kwam te staan: terugkeren naar Parijs en daar blijven om het Offerfeest met haar ouders te vieren, iets wat ze ieder jaar doet, of in Brussel vieren met de familie van haar man. “Je moet moeilijke keuzes maken. Ik kon dit jaar door corona niet naar Parijs gaan.” De toon in Laila’s stem verraadt hoe jammer ze dat vindt.

Denis, oprichter van vzw Euroislam die bekeerde moslims wil samenbrengen, spreekt over dezelfde moeilijkheden als Laila. “Corona zet ons in een situatie waarin we moeten kiezen tussen familieleden. Mijn vrouw komt uit een Marokkaanse familie en die zijn vaak groot. Normaal zien we op die drie dagen feest iets van een dertig familieleden. Nu moeten we dat beperken tot een bubbel van vijf.”

Delen, delen, delen

Vzw Asbl Dar El Ward probeert het solidariteitsgevoel van het Offerfeest ook in coronatijden centraal te stellen. “We deden een geldinzameling voor 175 arme gezinnen in Marokko en we kookten voor 725 dakloze mensen,” vertelt Najat. Ze voegt toe dat ze ook geld willen geven aan mensen in Jemen, een land dat op dit moment in humanitaire crisis verkeert.

“Gisterenavond hebben we met vrienden feestelijke gerechten gekookt. Vandaag gaan we die in de Sint-Suzannakerk gaan verdelen aan mensen zonder onderdak. We willen dat zij ook kunnen voelen dat het feest is. Normaal gezien verdeel je het geslachte vlees in drie delen en geef je dat aan anderen. Dit is ons alternatief.”

De voorzitster van de Marokkaanse vrouwenvereniging Asbl Dar El Ward verzekert ons ervan dat alles veilig gebeurt: “Iedereen draagt een masker en het zijn altijd dezelfde vrouwen die koken. Soms horen we mensen nog zeggen dat de maatregelen tegen corona overdreven zijn, maar dan proberen wij ze te sensibiliseren.”

Offerfeest in het park of via Whatsapp

Najat vindt het jammer dat de verantwoordelijken voor het gebed geen alternatief hebben aangeboden nu de meeste moskeeën gesloten zijn. “Ze zouden een gebed kunnen houden in een park en dat dan filmen en uitzenden.”

Ook Denis maakt graag gebruik van het park op de dag van het Offerfeest. Hij organiseert ieder jaar een picknick voor bekeerde moslims. Met zijn vzw Euroislam wil hij op deze manier nieuwe gelovigen samenbrengen die anders alleen moeten vieren. “Normaal gezien doen er een veertigtal mensen mee, maar dit jaar wordt het een veel kleinere picknick. Ik nodig enkel diegenen uit waarvan ik zeker weet dat ze alleen zijn.”

Waar de buitenlucht geen oplossing biedt voor een coronaproof Offerfeest, rekenen Laila en Najat op de technologie. Beiden bellen met hun familie die in het buitenland zit. “Gewoonlijk reizen we naar Marokko om met familieleden te vieren. De ambiance is daar sowieso meer aanwezig. Nu delen we filmpjes met elkaar en bellen we via WhatsApp om die sfeer toch wat te kunnen delen,” zegt Najat.

De voorzitster van Asbl Dar El Wad spreekt teleurgesteld: “Het voelt niet aan als een echt feest, dat geeft mij een triestig gevoel.” Laila ervaart vandaag als jongleren tussen het feest en de algemene veiligheid. “Normaal gezien gaan we ‘s ochtends naar de moskee om te bidden en ook dat ging niet. Corona verstoort volledig ons ritueel. Dat is frustrerend, maar anderzijds gaat het om één dag feesten. De gevolgen van COVID-19 dragen we veel langer mee.”