Op kotenzoektocht: 'Een kat in een zak, maar heb geen keuze'

Brussel vertelt graag dat het de grootste studentenstad van België is en mag daar terecht trots op zijn. Maar de hoofdstad moet met het schaamrood op de wangen toekijken hoe andere steden als Gent, Antwerpen en vooral Leuven het studentenbeleid aanpakken. Deze steden beschikken over talloze studentenhuisvestigingen waar studenten een betaalbaar kot kunnen vinden.

K oten zijn nooit relatief goedkoop geweest, maar de Vlaamse studentensteden bereikten met het stadsbestuur en de Vlaamse regering een akkoord waardoor studenten, mits tijdig begonnen met hun zoektocht, intrek kunnen nemen in een betaalbaar kot dat ook op vlak van kwaliteit hoog scoort. Toegegeven, huisjesmelkerij komt in elke grootstad voor, maar nergens zit het probleem zo diep geworteld als in Brussel. Met Brik beschikt Brussel over één studentenhuisvesting, de VUB buiten beschouwing gelaten, omdat de koten onder toezicht staan van de universiteit zelf. Brik heeft een database van welgeteld 4.500 koten die netjes worden opgevolgd en wekelijks gecontroleerd. Met andere woorden: zit een student bij Brik, dan zit hij snor. Maar ook daar luiden ze de alarmbel.

"Wij proberen studenten op te vangen en hen een kwaliteitsvol kot aan te bieden tegen een betaalbare prijs, maar we moeten ieder jaar duizenden studenten teleurstellen omdat we gewoonweg te weinig capaciteit hebben. En vanuit de regering voelen we te weinig steun. We hebben al eens op tafel geklopt, maar ik zie niks veranderen. Als Brussel dit niet aanpakt dan is dit een gemiste kans, er mag geen sprake zijn van onderschatting van het probleem," vertelt Mark Stockman van de dienst studentenhuisvesting aan de VUB en partner van Brik.

Samenwerking
Er zijn 75.000 studenten aanwezig in het Brussels Gewest, een vraag die één studentenhuisvesting nooit kan beantwoorden zonder samenwerking met de regering. En daar knelt nu net het schoentje. Op 3 mei 2011 leek er geen vuiltje aan de lucht. Verschillende overheden waaronder het Brussels Gewest en de Vlaamse en Franse gemeenschap tekenden een charter met de Universitaire Associatie Brussel (UAB) om van Brussel een echte studentenstad te maken. Een van de belangrijkste pijlers was de studentenhuisvesting. Maar twee jaren later is er nog niks veranderd.

"We hebben inderdaad drie à vier keer samengezeten met alle betrokken groepen, en we zijn ervan bewust dat er een samenwerking moet komen met de universiteiten, zowel de Franstalige als de Nederlandstalige, en het gewest. Alle koppen moeten in dezelfde richting staan," zegt Christos Doulkeridis (Ecolo), bevoegd Brussels minister voor Huisvesting. Het Brussels Gewest moet haar verantwoordelijkheid nemen, maar op vlak van huisvesting heeft elke gemeente haar eigen beleid, en dat kan niet zomaar veranderen. Mede hierdoor is de regel van 'vraag en aanbod' onvermijdelijk. "Er zijn 7.000 tot 9.000 koten te weinig. Maar in sommige gemeenten is het aartsmoeilijk om nieuwe koten te plaatsen. Er moet een oplossing komen op gewestelijk niveau. Nieuwe projecten, specifieke huurcontracten en een nieuwe herziening met betrekking tot urbanisering, dat moet er komen," geeft Doulkeridis nog mee. De minister wil graag nog voor juni met de betrokken partijen een voorstel indienen bij het parlement. Of hij die deadline gaat halen, valt nog af te wachten.

Weinig keuze
Zoals in elke studentenstad is het cruciaal om op tijd beginnen te zoeken naar een stek. Maar in Brussel is de kans zeer reëel dat een student in de maand juli al geen kot meer vindt dat aan de behoefte voldoet, maar de prijs die blijft wel hoog. We ontmoeten studente Anna Wagner op haar kot, gelegen op tien minuten van de Beurs. Ze laat ons binnen en is opgetogen dat ze haar verhaal kan vertellen. In de gang merken we al dat het studentenhuis gebreken heeft. De muren zijn dringend aan een nieuwe laag verf toe. Het ruikt ook niet allemaal even fris. "Dat went wel," zegt Anna met een zucht. Op de vierde verdieping verwelkomt ze ons in haar kleine kot van tien vierkante meter. Haar bed en bureau nemen al twee derde van haar kamer in beslag, al wat rest is een kast en een lavabo. "Op zich heb ik niet meer nodig, maar ik betaal iedere maand wel 280 euro voor deze kleine ruimte. Ik vind dat veel te veel, zeker omdat de keuken niet in orde is en de douche niet proper is.

Op de verdieping onder haar staat er een douche, maar die is beschimmeld en ze kan kiezen tussen ijskoud of bijna kokend water. Meestal kiest ze voor het eerste. "De gemeenschappelijke keuken is in de prijs inbegrepen, maar welke keuken? In de kelder staat er een gasfornuis maar dat is niet eens aangesloten. Ik heb mezelf een magnetron aangeschaft en ga vaak bij vrienden koken, zo lukt het wel," lacht ze groen. Als we haar vragen waarom ze voor dit kot heeft gekozen, antwoordt ze met een reflex. "De ligging. Ik zit hier in hartje Brussel, alles is vlot bereikbaar en de school ligt op tien minuten wandelafstand van hier. Ik ben ervan bewust dat ik te veel betaal maar ik heb geen keuze, het was dit of niets."

Van haar kotbaas moet ze ook niets weten, die heeft de boter gegeten. "Er zitten zestien studenten in dit huis en er zijn er maar weinig tevreden over hem - hij is trouwens nooit aanwezig. In het begin van het schooljaar zaten we drie maanden zonder internet. Na veel dreigmails heeft hij er uiteindelijk werk van gemaakt en nu is alles in orde. Maar dit heb ik nog nooit meegemaakt." Anna heeft haar les geleerd en gaat in de toekomst op tijd op zoek naar een kot in Brussel. "Ik maak mijn schooljaar hier af en sla de deur achter mij dicht, ik ga een kot zoeken bij Brik, daar heb ik tenminste garanties," klinkt het.