Pandemie heeft meer volk naar Zoniënwoud gelokt dan erkenning door Unesco

Dag op dag vijf jaar geleden, op 7 juli 2017, werd een deel van het Zoniënwoud, door Unesco officieel toegevoegd aan de lijst van werelderfgoed. Die erkenning was uniek voor België maar leidde niet tot een stormloop op het bos.

"De erkenning is uniek omdat het Zoniënwoud het enige Belgische natuurgebied, dus niet door de mens gecreërd, is dat op de werelderfgoedlijst van Unesco staat," zegt Caroline Celis, projectcoördinator bij de Stichting Zoniënwoud. "De rest van het beschermde Belgische erfgoed staat geklasseerd als ''cultureel erfgoed'."

Het Zoniënwoud is een van de laatste stukken oerbos en bestaat voor 70 procent uit beuken. In de vijf beschermde reservaten, zo'n 6 procent van het totale grondgebied, wordt niet meer ingegrepen door mensen. "Die gebieden, die zich uitstrekken over de drie regio's van het land, evolueren volgens hun natuurlijke dynamiek," vertelt Celis. "Daar kan je de oudste bomen bewonderen, sommigen meer dan 200 jaar oud, en een uitzonderlijk rijke biodiversiteit."

Wandelaars, joggers, ruiters, fietsers, natuurliefhebbers... sinds de erkenning als werelderfgoed is het publiek niet veel veranderd, aldus Celis.

Lockdown

De lockdowns tijdens de pandemie trokken in verhouding veel meer mensen naar het bos dan de erkenning door Unesco. "Veel mensen hebben het Zoniënwoud voor het eerst ontdekt," zegt Celis. "Dat is enerzijds een goede zaak, maar brengt anderzijds grote uitdagingen met zich mee op het vlak van bezoekersbeheer."

Voor de bosbeheerders ligt de waarde van de erkenning als werelderfgoed elders. "Het grootste voordeel is het netwerk van meer dan 90 erkende beukenbossen in Europe", legt Celis uit. Het gaat onder meer om beukenbossen in Duitsland, Albanië, Bulgarije, Italië, Kroatië, Oostenrijk, Slovenië, Spanje en Oekraïne.

"We weten bijvoorbeeld dat de opwarming van de Aarde de bossen zal aantasten maar we weten nog niet wat de precieze gevolgen zullen zijn. De uitwisseling van wetenschappelijke informatie en ervaring over het beheer en de bescherming van deze uitzonderlijke bossen zal ons in staat stellen de opwarming van de Aarde beter te begrijpen," legt Celis uit. Om nog maar te zwijgen over mogelijke samenwerkingsverbanden op het gebied van duurzaamheid en beheer van bezoekersstromen.

De Stichting Zoniënwoud vraagt intussen alle bezoekers om het bos te respecteren door de juiste paden te gebruiken om te wandelen, te fietsen en paard te rijden, hun afval niet achter te laten en het lawaai te beperken voor de dieren die er leven.