Relatie burger-agenten: parlement legt bal vooral bij politie

Een eind maken aan ongemotiveerde identiteitscontroles, een betere opleiding om een politievoertuig te besturen en werk maken van een beleefde omgang met jongeren. Het zijn maar enkele aanbevelingen die de commissie Binnenlandse Zaken van het Brussels parlement dinsdag zal doen in een resolutie die de relatie tussen de burger en de politie moet verbeteren. Vooral de politie en de overheid hebben werk op de plank.

De voorbije maanden organiseerde het Brussels parlement verschillende hoorzittingen die voor een betere verhouding tussen de Brusselse politie en de burgers moeten leiden. Aanleiding van de hoorzittingen waren verschillende incidenten waarbij burgers omkwamen tijdens een politieinterventie, zoals de 19-jarige Adil na een politieachtervolging in april. De agenten treft in die zaak overigens geen schuld, meent het parket die vorige week vroeg om de agenten niet te vervolgen.

Ook het geweld tegen de politie, dat het afgelopen jaar verschillende keer het nieuws haalde, was een reden om naar manieren te zoeken die de relatie kunnen verbeteren.

De conclusies in de ontwerptekst, die we al konden inkijken, kwamen er nadat zowel politiemensen, onderzoekers, activisten, jeugdwerkers als politici aan het woord kwamen. Dat resulteerde in een waslijst van 37 aanbevelingen verdeeld in 8 verschillende thema’s: onderzoek & montoring, personeel & recrutering, opleiding, wijkwerking & communicatie, interventies & werkwijze, klachtenprocedures, sancties & boete en opvolging.

Tutoyeren

Een van de opvallendste suggesties aan de Brusselse regering is om identiteitscontroles veel beter in kaart te brengen. De politiezones moeten volgens de resolutie precies bijhouden hoeveel dergelijke controles ze doen en wat de reden ervan is. Bedoeling is om zo een eind te maken aan de ‘politieselectiviteit en ongemotiveerde politiecontroles’. De commissie Binnenlandse Zaken verwijst in dat verband ook naar buitenlandse voorbeelden, zoals een ontvangstbewijs uitreiken wanneer iemand gecontroleerd wordt.

De commissieleden vragen ook uitdrukkelijk om een correcte en beleefde omgang van politie tegenover jongeren en omgekeerd. Het “tutoyeren en onbeleefde omgang” bleek immers een belangrijk punt van ergernis in verschillende getuigenissen.

In dat verband pleit de resolutie ook voor een online formulier waar een politie-interventie kan gewaardeerd worden, of dat nu positief of negatief is. Die feedback kan gebruikt worden om de politiewerking te verbeteren.

Op het vlak van opleiding vraagt de commissie Binnenlandse Zaken om lesgevers aan te trekken die rekening kunnen houden met de ‘specifieke Brusselse karakteristieken’. Ook de kandidaat-agenten moeten vaker uit Brussel komen. “Vandaag woont 80 procent van de Brusselse agenten in Wallonië of Vlaanderen,” weet Els Rochette (One.brussels/SP.A), die samen Fadila Laanan (PS) rapporteur was in de commissie. “Dat is enorm en het kan anders nu de politieschool sinds kort ook zijn eigen rekruteringsbeleid kan invullen.”

Opmerkelijk ook: wie agent wordt moet beter opgeleid worden, met name als het gaat over het besturen van een politievoertuig. Daarvoor zijn nu twee dagen voorzien in de opleiding, “terwijl de meeste dodelijke slachtoffers de laatste jaren vielen tijdens politie-achtervolgingen.”

Nabijheidspolitie

Verschillende sprekers, zowel binnen als buiten de politie, pleitten ook voor meer nabijheidspolitie in de vorm van wijkagenten, voetpatrouilles en fietsbrigades. Die aanbeveling werd dan ook opgenomen, met het doel om agenten op straat aanspreekbaar te maken.

De lijst van aanbevelingen legt de bal vooral in het kamp van de overheid en de politie, minder in die van de jongeren, die het vaakst betrokken zijn bij conflicten met de politie. “We benadrukken ook dat Justitie meer middelen moet krijgen om straffeloosheid aan te pakken,” zegt Rochette. “En verder kan je natuurlijk nog heel veel zeggen over het belang van een goede opleiding, huisvesting, enz. Maar dan werd het kader van deze hoorzittingen gewoon te breed.”

De resolutie - een niet-bindende tekst dus - wordt dinsdag wellicht goedgekeurd in commissie, op zijn minst door de meerderheidspartijen. Mogelijk is er een bredere goedkeuring, want de tekst werd aangepast na voorstellen van verschillende oppositiepartijen. Voor de kerstvakantie volgt dan de goedkeuring door het voltallige parlement.

Oppositielid Mathias Vanden Borre (N-VA) heeft alvast veel aan te merken op de ontwerptekst. "Er wordt veel te weinig gekeken naar hoe we de jongeren kunnen bijsturen, terwijl zij toch aan de basis liggen van veel geweld. Ik zie bijvoorbeeld niets over snelrecht of een strenger jeugdsanctierecht. Dat worden heel wat amendementen morgen."