Romsfamilies betogen: 'Ze hebben ons alles afgepakt, alles'

Depressief

Antropoloog Koen Geurts, van het Steunpunt Roma in Brussel (vzw Foyer) verzamelt de getuigenissen van familie van de vermeende criminelen. Zonder hebben en houden wachten ze de vorderingen van het gerechtelijk onderzoek af. Ze vonden onderdak in huizen van familie of kennissen, kregen als tijdelijke hulp een caravan toegestoken.

"Ik heb woonwagenbewoners in vijftien jaar tijd nooit assistentie horen vragen voor psychologische problemen," zucht Geurts, die voor Unia getuigenissen verzamelt.

"Ouderen en jongeren kloppen depressief met posttraumatische stress bij ons aan. Dat is ongezien. Rond 25 juni waren al 21 caravans verkocht, die mensen weten niet wat ze kunnen doen. Velen zijn analfabeet en lieten na om een advocaat in de arm te nemen. De overheid heeft hen geen enkele assistentie aangeboden. Unia verzamelt getuigenissen zowel onze dienst als Unia raden de mensen die geen advocaat hebben aan een pro deo advocaat onder de arm te nemen. We leggen hen uit dat ze om half acht 's ochtends naar het justitiepaleis moeten gaan met de nodige documenten."

Operatie Strike

In totaal werden 90 caravans in beslag genomen, 91 voertuigen, 34 onroerende goederen, voornamelijk huizen, appartementen en villa’s, 23 luxehorloges en 1 miljoen euro in het kader van het witwasdossier. Bankrekeningen werden geblokkeerd, voor nazicht van aankopen of investeringen in goederen en eigendommen, mogelijk met gestolen geld.

De ‘Operatie Strike’ leidde ook tot inbeslagname van vuurwapens, geweren, luxevoertuigen, juwelen en belangrijke sommen geld. De onderzoeksrechter vaardigde een aanhoudingsbevel uit voor 24 mensen. Ze werden allemaal in verdenking gesteld van lidmaatschap van een criminele organisatie en oplichting.

De familie rond grootmoeder Lidi B. en moeder Magdala M. ventileert wat het ondergane drama voor hen heeft betekend. Ze woonden aan de Bergensesteenweg, en zijn negen caravans op diverse sites kwijt, van zonen, neven en twee van de grootmoeder.

"In de gevangenis zit nog 25 man van onze Romsfamilie, terwijl de Belgen met een vaste verblijfplaats die schuldig zijn alweer rondlopen. Ze namen ons die dag alles wat we hadden af: onze caravans, onze auto’s, ons geld, ons goud, zelfs de spaarpotten van de kinderen. Twee zonen werden met een revolver tegen het hoofd in bedwang gehouden. Mijn zwangere dochter was zo erg van streek, dat we haar in shock enkele dagen later naar het ziekenhuis moesten brengen. Ze heeft er haar kind verloren," herhalen moeder en grootmoeder als bewijs van het geleden trauma.

De persdienst van het federaal parket reageert: “Persoonlijke bezittingen worden niet in beslag genomen en zijn beschikbaar voor de eigenaars op het politiebureau. Verschillende mensen zijn die al komen halen. In dit stadium wordt geen enkele verbeurdverklaring uitgesproken. Dat kan alleen de rechtbank. Het gaat nu om voorlopige maatregelen en de rechtbank zal oordelen over de zogenoemde inbeslagnemingen.”

In een kamp

De verwarring en ontreddering blijft knagen. Chilinka B.: "Zelfs het kindergeld van iedereen is geblokkeerd. Onze caravans willen ze niet teruggeven, onze terreinen willen ze verkopen, de auto’s zijn al verkocht. Ze vragen 3.200 euro als aanbetaling om een caravan terug te krijgen." En Magdala M. voegt eraan toe: “Hoe kunnen we verder leven? Ik heb vier Belgische zonen in de gevangenis. Mochten ze wat uitgespookt hebben, dan begrijp ik het. Maar mijn neefje van negentien jaar is echt onschuldig. Ze houden hem vast, omdat hij op iemand lijkt. Het is duidelijk dat de procureur des Konings (bedoeld wordt substituut Françoise Mainil, red.) ons zoekt. Wat wil men? Ons in een kamp steken?”

"De eerste caravans werden een maand na de operatie verkocht," verduidelijkt het parket. "Zij die de verkoop hebben betwist, moeten nu voor het hof van beroep verschijnen om hun bezwaren aan te voeren. Ondertussen is de verkoop opgeschort. Wat de geblokkeerde rekeningen betreft: de procureur des Konings mag een bankrekening bevriezen als er aanwijzingen zijn van witwassen van geld. Er zijn wettelijke beroepsmaatregelen tegen deze bevriezing, maar op dit moment (4 juli, red.) heeft nog niemand beroep aangetekend bij het federaal parket."

Afgepakt

Ook aan de Lenniksebaan (tegen Erasmus), waar vorig jaar twee bouwgronden werden gekocht door de Romsfamilie S. en een vaste woonwagen-chalet staat, blijft de verslagenheid groot. Twee nichten slapen er elk met hun drie kinderen in een losse, kleine caravan op het naburige terrein. “Mijn partner Nico blijft telkens met verlengingen achter de tralies sinds begin mei, mijn tante ook,” zegt de 22-jarige Melodie met kindjes van 5, 3 en 2 jaar.

"Nico heeft nochtans een mentale beperking. Procureur des Konings Mainil haat Roms. Ik ben van Charleroi naar Frankrijk en terug naar hier in Anderlecht moeten reizen. Mijn eenjarige caravan van 33.000 euro met douche en generator is ons afgepakt. Er zou al een caravan verkocht zijn voor 12.000 euro (de kopers in het circuit zijn beperkt en gekend in het Roms-milieu, red.), terwijl ze meer dan dubbele waard is. Fransen hebben me een caravan gebracht, waarvoor ik tweehonderd euro per maand betaal. Er is geen water, elektriciteit krijg ik van het naburige restaurant. Met bidons haal ik water in de Klaverstraat."

De jonge moeders zonder man, zijn analfabeet en werken niet. Ze slijten hun dagen met afwachten, de kinderen liggen op bed of spelen op de steenslag van het terrein. "We staan op grond van de familie M., die van chalets op de Ninoofsesteenweg naar hier verhuisd is. Ze kocht vorig jaar deze twee bouwgronden, maar die zouden volgende week al openbaar verkocht worden. Onze mannen kunnen ons vanuit de gevangenis niet helpen. Onder anderen mijn schoonvader, die echt onschuldig is. Hij heeft altijd ruzie gemaakt met wie zich verbrandde aan corruptie en autohandel."

Analfabeten

Over analfabeten is het federaal parket duidelijk: "De wet voorziet niet in een afwijking voor die personen. Er dient op gewezen dat de meeste personen die ervan verdacht worden deel uit te maken van deze criminele organisaties, behoren tot families die naar eigen zeggen al enkele eeuwen in België wonen. Ze kennen dus heel goed de wetten en reglementen van ons land." En wat de psychologische bijstand betreft? Hoe countert Justitie de aantijgingen van het Steunpunt Roma en de getuigen zelf?

"Er werd hulp geboden aan degenen die dat wensten,” zegt de persdienst van het federaal parket. “Slechts één familie heeft van deze mogelijkheid gebruikgemaakt. De anderen hebben het aanbod afgewezen."

Voor zowel het Steunpunt Roma van vzw Foyer als voor de Romsgemeenschap is de impact van de grootse operatie moeilijk in te schatten.