Schaarbeeks theater vangt migranten op: 'Iedereen helpt'

Ook scholen, kinderdagverblijven, woongemeenschappen en theaters vangen intussen migranten op. Die zijn soms verwonderd op een werkplek terecht te komen, maar blijven vooral blij met het dak boven hun hoofd. BRUZZ nam een kijkje bij het Schaarbeekse Théâtre de la Balsamine.

“Hallo! Alles goed? Nog niet in Engeland, zie ik?” Noémi Tiberghien van het Schaarbeekse Théâtre de la Balsamine groet voor de tweede week op rij Mustafa (*). Die schudt meewarig het hoofd: “Nee, nog geen geluk gehad.”

Zeven jonge mannen druppelen het theater vlakbij het Daillyplein binnen op een doordeweekse avond, nat door de stortregen buiten. Vijf van hen kunnen in een vergader- en repeteerzaaltje slapen. De twee anderen slapen in loges op de bovenverdieping, die elk ook een douche hebben.

Oordopjes in
Saddam (21) geeft iedereen met een stralende glimlach een hand. Daarna steekt hij zijn gsm-lader in een stopcontact en kruipt meteen met kleren en al in een slaapzak op een van de matrassen. Oordopjes in, filmpje kijken, even afzonderen.

Een paar andere mannen staan te popelen om te kunnen douchen. Mustafa, die zich in de loge geïnstalleerd heeft, toont hen de juiste deur. Al vier keer is de 27-jarige Libiër samen met zijn vriend Mohamed (20) in een vrachtwagen geklauterd die richting Engeland rijdt, en al evenveel keer zijn ze onderschept. “In Gent”, zucht Mustafa. “In Brug-ge”, vult Mohamed aan, zorgvuldig articulerend.

Aan opgeven denken ze voorlopig echter niet. Sinds een maand zijn ze in België, nadat ze mensensmokkelaars betaalden voor een overtocht van de Middellandse Zee naar Sicilië. De andere vijf, Syriërs, kwamen via Turkije, maar delen dezelfde droom.

“In Libië is het oorlog”, zegt Mustafa. “Mijn mini-market is helemaal vernield door bommen. In Manchester hebben we een vriend wonen. Daar kun je aan de slag als pompbediende, als medewerker in een fruithandel of supermarkt, daar is het leven goed.”

In België overnachten ze soms bij gezinnen die hen onderdak bieden, soms op straat. “Een paar nachten geleden nog, het was heel koud”, zegt Mustafa, die een hoorbare luchtweginfectie heeft. Wat ze vanavond gaan doen? "Douchen, eten, skypen, Facebooken, een beetje tv-kijken." Van een vriendelijk gastgezin in Waterloo heeft Mustafa een smartphone gekregen, nadat het glas van zijn oude telefoon brak bij een raid van de politie.

Meer acties in culturele sector
Vannacht slapen de twee Libiërs dus in een toneelloge. Théâtre de la Balsamine voert al langer acties om de rechten van vluchtelingen te verdedigen. Directrice Monica Gómes nam het voortouw: ze richtte begin dit jaar de actiegroep United Stages op binnen de Brusselse culturele sector, die manifestaties organiseert en inzamelacties doet. Komende zaterdag bijvoorbeeld organiseert het Schaarbeekse theater een benefietdiner met concert.

Toen Gómes de nood aan opvangplekken zag, stelde ze aan haar personeel voor om vluchtelingen ook in het theater te laten overnachten. Niemand werd verplicht om mee te doen, benadrukt ze, maar de meeste personeelsleden wilden graag helpen.

Eén keer per week opent het theater nu de deuren voor vluchtelingen, op dagen dat er geen voorstelling plaatsvindt. “We blijven elke keer met twee personen mee overnachten om alles in goede banen te leiden. Dat gebeurt via een beurtrol, dus qua werklast valt het reuze mee”, zegt medewerkster Noémi Tiberghien, vlak voor ze het avondeten op tafel tovert.

“Je blijft hier ongeveer een keer per maand slapen. Ik heb thuis geen plaats om mensen op te vangen, maar vind het wel fijn dat ik op deze manier kan helpen. Je komt in aanraking met een realiteit die je anders enkel uit de media kent. En je leert je collega’s op een andere manier kennen."

"Iedereen draagt een steentje bij: onze directrice komt morgenochtend ontbijt brengen, een andere collega begeleidt de jongens daarna op de terugweg naar het Maximiliaanpark.”

(*) Mustafa en Mohamed zijn schuilnamen.