Sekswerk mag vanaf 15 juni in Schaarbeek, in Sint-Joost pas op 1 juli

De gemeente Sint-Joost-ten-Node laat tot en met 30 juni geen prostitutie toe. In het aangrenzende Schaarbeek mogen sekswerkers, net als in de meeste Vlaamse gemeentes, vanaf 15 juni wel weer beginnen. "Dit zijn vrouwen in zeer kwetsbare situaties. Ze snappen niet waarom hun buurvrouw wel mag opengaan en zij niet."

Net als de horeca, had de seksindustrie vanaf maandag 8 juni weer mogen openen. Vanaf dat moment geldt namelijk dat alle activiteiten weer toegestaan zijn, behalve de activiteiten die expliciet verboden zijn, zoals bijvoorbeeld massabijeenkomsten. Prostitutie staat momenteel nergens meer vermeld als verboden activiteit.

Toch zijn de ramen officieel nog overal gesloten omdat er nog geen veiligheidsprotocol klaar was voor 8 juni. Inmiddels is dat er wel en kunnen sekswerkers zich voorbereiden op de heropening op 15 juni. Dat veiligheidsprotocol werd opgesteld door Utsopi, de belangenbehartiger van sekswerkers, en goedgekeurd door de GEES en de bevoegde ministers. Het stelt onder meer dat contact van mond op mond wordt verboden en een wegwerp- of stoffen mondmasker gedragen moet worden door zowel sekswerker als klant. Voor orale seks wordt wel een uitzondering gemaakt. In dat geval is het gebruik van een condoom of beflapje aangeraden.

Sint-Joost is de uitzondering

Wanneer dat veiligheidsprotocol kan worden gehandhaafd, staan de meeste Vlaamse en Brusselse gemeentes sekswerk weer toe vanaf 15 juni. Uitzondering is echter Sint-Joost-ten-Node. Daar mogen prostituees pas vanaf 1 juli weer aan de slag, bevestigt het kabinet van burgemeester Emir Kir. "Voor zover wij weten, is Sint-Joost de enige gemeente die de datum van 1 juli hanteert," zegt Marie van Utsopi.

"Wij hebben geen formele instructies van de Nationale Veiligheidsraad ontvangen om de prostitutiezones weer te openen," laat het kabinet-Kir weten. "Het ministerieel besluit van 5 juni verbiedt formeel activiteiten die nauwe contacten tussen individuen impliceren. Daarom is het niet opportuun om sekswerk te hervatten en zo de gezondheid van de sekswerkers en hun klanten in gevaar te brengen."

Vanaf 1 juli zou de sector echter wel weer mogen opstarten in de gemeente. Naar eigen zeggen is die beslissing genomen in overleg met de gemeente Schaarbeek en de politiezone Noord. "Daarbij is ook rekening gehouden met het sectoriaal protocol," aldus de gemeente. Gemeentes kunnen, wanneer het gaat om prostitutie, hun eigen lokale regels opleggen.

Precaire situatie

De reden om prostitutie in Sint-Joost twee weken langer te verbieden dan in bijvoorbeeld het aangrenzende Schaarbeek, blijft vaag. Schaarbeek interpreteert de nieuwe regels anders. "De Nationale Veiligheidsraad heeft ons verzekerd dat prostitutie kan heropstarten," zegt Marc Weber, kabinetschef van Schaarbeeks burgemeester Cécile Jodogne. "Het woord prostitutie komt nergens voor in de lijst met verboden activiteiten."

De gemeente Schaarbeek bevestigt dat er overleg is geweest met Sint-Joost, maar dat beide gemeentes een andere lijn volgen. "Lastig, want we zitten in dezelfde politiezone. Nu moeten agenten verschillende regels toepassen voor verschillende gemeentes."

Bij Utsopi hekelen ze de ongelijkheid die de beslissing van de gemeente Sint-Joost creërt: "Eigenlijk komt het hierop neer: de Schaarbeekse vrouwen zullen wel hun eten kunnen betalen en die in Sint-Joost niet," zegt Marie. "Dit zijn vrouwen in zeer kwetsbare situaties. De vrouwen die mij contacteren snappen niet waarom hun buurvrouw wel mag opengaan en zij niet."

Weber laat weten dat Schaarbeek de precaire situatie van veel sekswerkers, die geen officieel statuut hebben en dus geen recht hebben op ondersteuningspremies van de overheid, heeft laten meewegen in de beslissing om de heropening toe te staan. "Misschien is het om verspreiding van het virus tegen te gaan inderdaad beter om sekswerk tot september te verbieden, maar dan moeten sekswerkers wel recht hebben op steun."

Bovendien wil Schaarbeek zwartwerk voorkomen. "We horen van de politie dat sekswerk nog altijd onder de radar gebeurt in auto's, garages of andere plekken waar geen controle is. Met die realiteit in het achterhoofd, is het beter om samen te werken met de sector en een gecontroleerde heropening toe te staan."