Staatssecretaris de Moor stelt langverwacht nieuw migratiewetboek voor

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) heeft woensdag het langverwachte nieuwe migratiewetboek voorgesteld. Dat maakt de regelgeving leesbaarder en duidelijker, maar omvat ook een aantal nieuwe antimisbruikbepalingen. De kans is wel reëel dat het wetboek niet meer goedgekeurd wordt voor het einde van de legislatuur.

Voorganger Sammy Mahdi begon ermee en het voornemen dateert zelfs al van ruim tien jaar geleden, maar het is de Moor die de bal mag binnenkoppen: het nieuwe migratiewetboek ligt er. De tekst is bijna 2.000 pagina's lang en de diensten van de staatssecretaris hebben er 3 jaar aan gewerkt, samen met een kleine 100 stakeholders.

Het wetboek heeft de vreemdelingenwet van 1980 volledig herschreven. De regelgeving werd de afgelopen decennia wel aangepast aan Belgische wetswijzigingen en nieuwe Europese regels, maar dat maakt de huidige tekst onleesbaar en onwerkbaar. Een kluwen waarin een kat haar jongen niet in terugvindt, verwoordde staatssecretaris de Moor het woensdag op haar kabinet.

Maar de tekst is er niet alleen gekomen om de huidige regels duidelijker te formuleren. Er komen ook efficiëntere procedures. Zo zullen politieagenten mensen in onwettig verblijf niet langer administratief moeten aanhouden, zodat ze bij de Dienst Vreemdelingenzaken kunnen navragen of ze effectief illegaal in ons land zijn. In het nieuwe migratiewetboek komt die info in het rijksregister terecht, zodat agenten dat meteen kunnen controleren.

Het nieuwe migratiewetboek dat staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) voorstelt, voert ook woonstbetredingen in. "Bij manifeste weigering van medewerking aan de terugkeer" zou de politie dan woningen kunnen binnengaan bij mensen zonder papieren.

Minder werklast

Ook voor steden en gemeenten daalt de werklast. EU-onderdanen die in België willen werken moeten daarvoor nu twee keer langs het loket passeren, dat wordt teruggebracht tot één keer. Voor de ambtenaren van een stad als Antwerpen betekent dat 5.000 minder werkuren, benadrukte de Moor.

Naast transparantie en snellere procedures komen er tot slot nog een aantal nieuwe antimisbruikbepalingen. Zo zullen gezinnen van wie de asielaanvraag al eens is afgewezen, maar die een nieuwe aanvraag indienen op naam van een van de kinderen, het recht op opvang op die manier niet langer kunnen verlengen. De misbruikers zijn in de minderheid, maar ondergraven wel het draagvlak voor migratie, zei de staatssecretaris daarover, en dus moet dat worden aangepakt.

Goedkeuring

Het nieuwe migratiewetboek wordt nu voorgelegd aan de regering, al heeft die in februari 2022 de politieke krachtlijnen al goedgekeurd en zouden de teksten volgens de Moor dus geen grote verrassing mogen zijn. Daarna volgt nog de Raad van State.

Vooruit liet in oktober al weten dat woonstbetredingen geen taboe mogen zijn. De Franstalige collega's van PS en de groene regeringspartijen willen daar niet van weten. Hoe dan ook is de kans klein dat het migratiewetboek van De Moor nog voor het einde van de legislatuur gestemd raakt, omdat de tekst nog door de regering en het parlement moet worden goedgekeurd en en passant ook voor advies naar de Raad van State moet.

De regering-Michel deed in 2018 al een poging om een wet op woonstbetredingen in te voeren. Onder impuls van de toenmalige ministers van Justitie Koen Geens (CD&V) en van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) kwam er een wetsontwerp waardoor de politie na toestemming van een onderzoeksrechter zou kunnen binnenvallen op de woonplaatsen van mensen die illegaal in het land verblijven. Alleen raakte het ontwerp nooit gestemd, na protest van de Franstalige regeringspartij MR. In het regeerakkoord van Vivaldi wordt met geen woord gerept over woonstbetredingen.

De kans is reëel dat het wetboek niet meer voor het einde van de legislatuur wordt goedgekeurd in het parlement, dat eind april wordt ontbonden voor de verkiezingen van 9 juni. De staatssecretaris ontkent niet dat er nog heel wat werk op de plank ligt, maar wil wel een poging wagen. "We zijn nu op vijf maand voor de verkiezingen, ik word betaald en werk tot de laatste dag. Ik hoop dat dat ook het geval is voor de regering."