Stad wordt rijker, bewoners armer

Brussel produceert dan wel steeds meer rijkdom, de Brusselaars worden tegelijk alsmaar armer. Dat blijkt uit een onderzoek van de Franstalige Universiteit ULB in Brussels Studies. Om werk te vinden moeten Brusselaars vooral een hogere opleiding hebben.

De auteurs van de studie vergeleken de sociaaleconomische evolutie in Brussel met die van Antwerpen, Charleroi, Gent en Luik. Opvallendste vaststelling is dat Brussel het economische goed doet, maar dat de sociale toestand verslechtert. Zo nemen werkloosheid en sociale ongelijkheid toe. In Brussel zorgt 1 procent economische groei, slechts voor een stijging van 0,5 procent in werkgelegenheid.

Enerzijds neemt de vraag naar gekwalificeerde arbeidskrachten toe, maar neemt de werkgelegenheid voor laaggeschoolden drastisch af. Bovendien zijn de arbeidsplaatsen die er bijkomen voor laaggeschoolden vaak onzekere betrekkingen in sectoren waar minder sociale bescherming is, zoals de horeca.

Volgens de studie speelt er ook een 'plaatseffect' in de hoofdstad. Bewoners uit achtergestelde wijken hebben, bij gelijke kwalificaties, nog altijd minder kans om werk te vinden dat iemand die niet uit een achtergestelde wijk komt.

'Gewest kan weinig doen'
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan volgens de studie weinig doen aan die situatie. De beleidsinstrumenten bevinden zich op andere niveaus, de budgetten zijn beperkt en het beleidsterritorium komt niet overeen met de sociaaleconomische ruimte, zo stellen de auteurs.

Bovendien ligt de nadruk van het Gewestbeleid op het internationale concurrentievermogen van de stad. Zo worden "alleen de sterke punten versterkt." De auteurs betwisten ook het idee dat de ontwikkeling van de sociaaleconomische bovenlaag van de bevolking de lagere klassen ten goed komt. "Die stelling kan de toetsing aan de Brusselse realiteit niet doorstaan," klinkt het.

Volgens de studie wordt werkloosheid al te vaak beschouwd als een 'mismatch' tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Werkgevers zoeken eerder hoogopgeleiden, werklozen zijn eerder laaggeschoold. Die stelling wordt volgens de auteurs ondergraven door het feit dat werkgevers altijd voorrang geven aan mensen met een hogere opleiding, ook voor jobs die geschikt zijn voor laaggeschoolden.

De auteurs vragen daarom een koersverandering voor het gewest. Het sociaal beleid moet op individueel niveau uitgestippeld worden en het opleidingsbeleid moet daarin geïntegreerd worden. Net als in verschillende Scandinavische landen nu al gebeurt. Bovendien moet het beleid zicht niet toespitsen op topsectoren, maar focussen op sectoren die werk bieden aan personen met een lage of gemiddelde opleiding en voorzien in reële behoeften, zoals kinderopvang en sociale diensten.

Brussels Studies is een tijdschrift dat een forum wil bieden aan wetenschappers over de hoofdstad. Het wordt gesteund en deels gefinancierd door het Brussels Gewest.