Uitgelicht: Anderlechtse moskeeën veroordelen de moord eensgezind

Maandagavond is een imam omgekomen bij een aanslag in een moskee. De dader had mogelijk antisjiitische motieven. Als dat klopt, dan is het de eerste keer dat België met deze vorm van religieus geweld te maken krijgt.

M aandagavond zeven uur. Een man met een rugzak dringt de Redamoskee binnen, een groot herenhuis in de Dr. De Meersmanstraat in Kuregem. Hij verspreidt brandversnellers, steekt ze aan en haalt mes en hakbijl boven. De aanwezige moslims kunnen hem overmeesteren, maar voor de 46-jarige imam, sjeik Abdellah Dahdouh, komt alle hulp te laat. Hij probeert de brand te blussen en zal ter plekke sterven aan rookvergiftiging.

Volgens getuigen riep de dader van de aanslag antisjiitische slogans, en verwees hij daarbij naar het conflict in Syrië. De Redamoskee is van sjii­tische gezindte en ontving in 2007 al bedreigingen.
De sjiieten vormen een uitgesproken minderheid in Brussel. Cijfers zijn er niet, maar door het feit dat de migratielanden Marokko en Turkije overwegend soennitisch zijn, en dat het sjiisme sowieso een minderheid vormt binnen de islam, zal dat cijfer niet boven de vijf procent uitkomen. ULB-onderzoekster Corinne Torrekens schat hun aantal zelfs op niet meer dan vierduizend. Er zijn maar vier sjiitische moskeeën in Brussel, tegenover vijftig soennitische.

Het verschil tussen de twee stromingen binnen de islam gaat terug tot de origines van de godsdienst. Soennieten geloven alleen het woord van Mohammed, bij sjiieten bepalen Mohammeds volgelingen mee de leer van de islam.

Syrië
Vraag is of het recente geweld in Syrië een motief kan zijn voor de aanslag. In Syrië is de macht in handen van president Assad. Hij is een aleviet, een kleine strekking binnen het sjiisme. Iran, dat overwegend sjiitisch is, gebruikt het sjiisme dan weer om geopolitieke motieven en probeert een as Iran-Syrië-Hezbollah (Libanon) uit te bouwen, om zo de dominantie van het soennisme te breken.
Wat de dader maandag bezield heeft, blijft onduidelijk. Veel medewerking heeft het parket nog niet gekregen. Zo had hij vlak na zijn arrestatie al drie verschillende identiteiten opgegeven, maar hij heeft al wel toegegeven illegaal in het land te verblijven. Het zou om een dertiger van Noord-Afrikaanse origine gaan. Mogelijk behoort hij tot de radicale salafistische strekking binnen het soennisme, die aan een opgang bezig is in Brussel.

Als er anti-Syrische motieven spelen in de aanslag - wat bij het ter perse gaan nog niet was aangetoond -, dan zou dat de zoveelste keer zijn dat een mondiaal conflict een verlengstuk in Brussel krijgt. Er waren eerder al rellen tussen Turken en Koerden, tussen Congolezen en Rwandezen, en er is het geïmporteerde conflict tussen Israël en Palestina.

Een aanslag tegen de sjiitische gemeenschap in Brussel was nog niet eerder vertoond in België. In 1989 werd in Brussel de Saoedische imam Abdullah al-Ahdal van de Grote Moskee doodgeschoten. Die moord is nooit opgehelderd.

Voor de Anderlechtse burgemeester Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) is dit het zoveelste incident dat het samenleven in zijn gemeente onder druk zet. Uit vrees voor meer geweld riep hij alle lokale moskeeverantwoordelijken samen voor overleg.

Op een gezamenlijk persmoment in het gemeentehuis riepen de verantwoordelijken van de acht moskeeën op om alle geweld af te zweren. "Dit gaat om een geïsoleerd geval van een bij de Anderlechtse moslims onbekend persoon," zei Kamal M'Rabet, woordvoerder van de Reda-moskee. "De islam staat voor vrede, niet voor geweld." Volgens M'Rabet deed de vermoorde imam er alles aan om de eenheid en de dialoog tussen sjiieten en soennieten te bevorderen. M'Rabet kondigde ook een vreedzame witte mars aan, nu zondag.

Hadden de Belgische autoriteiten de aanslag kunnen verijdelen? De moskee zou enkele dagen geleden nog bedreigingen hebben gekregen. En Isabelle Praile, vicevoorzitster van de Moslimexecutieve en zelf sjiitische, zei dat de Redamoskee al lang onder politiebescherming had moeten staan. Volgens de burgemeester wees er evenwel niets op dat er een aanslag op til was. De waakzaamheid in de straten rond de moskeeën in Anderlecht wordt wel verhoogd.