Uitgelicht: Daklozenopvang zoekt coördinator

Nu het weer warmer wordt, maakt een koepel van middenveldorganisaties de balans op van de voorbije opvangwinter. De hoofdstad heeft beter gezorgd voor daklozenopvang, klinkt het, maar er is nog altijd een fundamenteel gebrek aan coördinatie. Over opvangproblemen buiten de winter wordt niet gerept.

W at heeft het voorbije jaar gebracht? In de lente van 2010 logeerden in het Noordstation bij de intrede van de dooi een aanzienlijk aantal daklozen en asielzoekers, wat leidde tot taferelen, een ontwikkelingsland waardig. Augustus van datzelfde jaar: in het Maximiliaanpark, op een boogscheut van het Noordstation, verrijst een heuse bidonville die een kleine maand blijft staan; een stad gebouwd met stadsmeubilair, tenten en afval. Wie er nog aan twijfelde, ziet nu met eigen ogen taferelen van buiten Europa.

Najaar 2010: vroege vorst eind november. Weer van dattum, weer het Noordstation. Daklozen en asielzoekers slapen in het CCN-gebouw tussen de treinreizigers. Een Nederlandse journalist die de schrijnende Belgische toestanden wil optekenen, wordt door de politie aangehouden. En dan, in december 2010: Brussels OCMW-voorzitter Yvan Mayeur (PS) kondigt aan dat het Belgische asielbeleid gefaald heeft. Niet onzinnig, want in de hoofdstad (ook elders, maar vooral in de hoofdstad) snijden de assen armoede, asiel en dakloosheid elkaar, culminerend in een punt waar weinigen nog zicht op lijken te hebben.

Geen coördinatie
De balans, volgens het Belgian Anti-Poverty Network, een koepelorganisatie die het Belgische middenveld groepeert in zijn strijd tegen armoede: Brussel doet het beter, maar er wordt bij het begin van de winter nog altijd onduidelijk gecommuniceerd over waar er opvang is, hoe men daar geraakt en wie ervoor in aanmerking komt. Het BAPN richt zich vooral op daklozen, maar vermeldt in zijn besluit ook dat opvang van asielzoekers onvermijdelijk tot het takenpakket behoort.

De officiële nachtopvang in Brussel wordt georganiseerd door één organisatie: Samu Social, waarvan Yvan Mayeur trouwens voorzitter is. Daarnaast maakt het BAPN melding van elf privé-initiatieven en zeventien sociale restaurants, die zonder coördinatie los van elkaar opereren. Ten slotte, misschien het meest kernachtige: er was een capaciteitsprobleem, stelt het netwerk.

De eisen van het BAPN aan de verschillende politieke niveaus zijn: een gecentraliseerde opvang, een uniform systeem. Noodopvang, altijd en overal, voor alle mensen, of ze nu asielzoeker, dakloze of druggebruiker zijn.

Maar er is een maar. Ondanks het feit dat OCMW-voorzitter Yvan Mayeur toegeeft dat er een probleem is met asielopvang, dat het aantal daklozen in Brussel stijgt, ondanks het feit ook dat staatssecretaris Philippe Courard (PS) toegeeft dat het zo niet verder kan, de toestroom van asielzoekers, en ondanks de sociale bekommernis van het middenveld, lijkt er onlangs een grens overschreden. Een stille grens.

Die grens, dat zijn tentenkampen in de zomer, slaapzalen in grote treinsta­tions in de lente. Dat zijn structurele problemen, niet alleen 's winters.
Een deel van het probleem, dat is de buurtbewoner die oude matrassen naar een tentenkamp brengt en zegt: "Dat is zo in een grootstad, dat mensen uit de boot vallen, en dat gaat er ook niet op verbeteren." Dat probleem is ook de politieman die vertelt dat het fifty-fifty is met de toestroom havelozen die opvang zoeken: vijftig procent daklozen en vijftig procent asielzoekers die willen blijven proberen. Als een voldongen feit, als een noodzakelijk iets.

De journalist die naar het tentenkamp afzakt, een paar beelden maakt, en weer weg gaat. De pendelaar die nauwelijks opkijkt in de centrale hal van het Noordstation, op weg naar zijn trein. En de stedeling die nerveus om beleid roept. En misschien, heel misschien toch ook de sociale werker die zegt dat er altijd en overal opvang moet zijn, zonder een lijn te trekken wie het meest behoeftig is.

En wat te denken van Yvan Mayeur, die zegt dat het goed gaat met onze sociale zekerheid? Terwijl hij de toevloed van asielzoekers die zijn OCMW overspoelen, heeft aangeklaagd.