Uitgelicht: Meer antennes, sneller internet

De Brusselse stralingsnormen worden versoepeld om 4G mogelijk te maken, het ultrasnelle mobiele internet. Dat heeft de Brusselse regering beslist na overleg met de gsm-operatoren. Vanaf januari zouden alle obstakels van de baan moeten zijn om 4G, het snelle mobiele internet, in Brussel uit te rollen.

Minister van Leefmilieu Evelyne Huytebroeck (Ecolo) wordt geconfronteerd met een enorme paradox. Om de meest milieuvriendelijke gsm-technologie toe te laten (4G), moet ze de stralingsnormen versoepelen, die precies zo streng waren omdat ze het leefmilieu moesten beschermen.

4G maakt op een efficiëntere manier gebruik van straling dan het oudere maar nog veel gebruikte 2G, maar kon in het Brussels Gewest niet worden uitgerold omdat de stralingsnormen hier strenger zijn dan in de rest van het land. In de Brusselse openbare ruimte mag de straling maximaal 3 volt per meter bedragen. 2G en 3G slorpen nu te veel op, waardoor 4G onmogelijk in te voeren is. Ter vergelijking: in Vlaanderen is 20,6 volt per meter toegestaan. Daarbij komt dat de lage stralingsnormen alleen te realiseren zijn door een vermenigvuldiging van het aantal antennes. Meer antennes betekent een betere spreiding van de straling, en dus minder straling. Maar heel wat mensen staan argwanend tegenover gsm-antennes in hun buurt en tal van buurtcomités voeren het protest aan. De vier gsm-operatoren raken daardoor steeds moeilijker aan een antennevergunning. Oktober was een deadline voor de toepassing van de stralingsnormen voor de 2G en 3G-technologie, maar in april heeft de Brusselse regering die node met twee jaar moeten verlengen.

Afgelopen donderdag heeft de Brusselse regering een bijkomende beslissing genomen die het snelle mobiele internet mogelijk moet maken vanaf 2014. Het zegt wat over de nieuwe minister-president Rudi Vervoort (PS) die duidelijk niet van plan is om gevoelige dossiers in de schuif te laten liggen. Wat is er beslist? De strenge 3 volt per meter wordt niet helemaal losgelaten, maar losgekoppeld van de drie soorten technologie. Vandaag is de norm cumulatief: de straling van 2G, 3G en 4G wordt bij elkaar opgeteld en mag in totaal niet meer dan 3 volt per meter bedragen. De norm volgt de logica van de gezondheidsimpact. In Vlaanderen wordt meer de logica van de economische actoren gevolgd: daar is een norm per antenne toegestaan.

Het Brussels Gewest geeft het cumulatieve karakter op, maar doet het toch anders dan in Vlaanderen. Elke technologie (2G, 3G en 4G) krijgt 3 volt per meter toegewezen, die de operatoren onder elkaar moeten verdelen. Daardoor komt de nodige ruimte vrij voor 4G. Huytebroeck: "De impact van drie keer 3 volt per meter is niet negen, zoals men zou verwachten, maar 6 volt per meter." Geen rampzalige aanpassing, vindt Huytebroeck.

De Brusselse regering heeft ook beslist dat er jaarlijks een rapport zal worden opgemaakt door een onafhankelijk college van experten over de gezondheidsimpact en de economische ontwikkeling van nieuwe gsm-technologie. Beiden leven op gespannen voet met elkaar.

Er is nog een derde beslissing genomen die de uitrol van 4G en de toepassing van de 3 volt per meter norm moet bespoedigen: de Brusselse regering engageert zich om een kadaster op te stellen van publieke gebouwen waar gsm-masten kunnen worden opgezet. Scholen, crèches en ziekenhuizen horen daar niet bij. De operatoren zijn op zoek naar een tweehonderdtal bijkomende sites om een volledige dekking in een lage stralingsomgeving te kunnen verzekeren. De overheid zal daar dus een handje bij helpen.

De versoepeling van de normen ligt niet zo eenvoudig, omdat ze wettelijk verankerd zijn in een ordonnantie. Die moet worden aangepast. De ordonnantie is in 2007 goedgekeurd door alle politieke partijen (met uitzondering van Open VLD). De meerderheidspartijen hebben zich vorige week akkoord verklaard met de aanpassing. Ook de verplichting om een kadaster op te maken van publieke gebouwen, zal in die ordonnantie worden opgenomen. De wetswijziging via de parlementaire weg kan ten vroegste in de herfst. Minister Huytebroeck kan dan in de weken daarop de uitvoeringsbesluiten laten goedkeuren zodat tegen eind dit jaar alles wettelijk in orde zou moeten zijn om 4G mogelijk te maken. Daarna is het aan de operatoren. Huytebroeck stelt intussen haar hoop op het geleidelijk verdwijnen van 2G, een technologie die nog steeds door de overgrote meerderheid van de gsm's wordt gebruikt. Als die verdwijnt, komt er weer capaciteit vrij voor de nieuwe technologie. Vraag is of dat snel zal gebeuren. De operatoren hebben hiervoor in het verleden grote investeringen gedaan, die ze nu op een heel snelle manier kunnen laten renderen. Ze hebben dus geen belang bij de snelle afbouw van 2G. Of hoe economie en milieu ook hier conflictueus zijn.