Vier jaar zitacties voor het Rwanda House

Middenin de Tervurenlaan in Woluwe is de witte tent een vast straatbeeld geworden op dinsdag. Sinds 2010 houden Rwandezen er wekelijks een zitactie voor het Rwanda House, de ambassade van Rwanda.

Iets minder dan twintig vrijwilligers (meer mag niet) treffen er elkaar rond een kopje thee of koffie. Ze houden beurtrollen per thema, soms inzake vrouwenrechten, dan weer na de dood van een oppositieboegbeeld, af en toe zijn het kleine partijen. “In een sfeer van bonne ambiance willen wij een zichtbaar teken blijven geven dat echte oppositie in Rwanda geen stem krijgt,” stelt jong en oud. “We klagen het onrecht aan, zoals van de gevangen gezette opposanten van het regime, die geen eerlijk proces kregen,” zo worden de spandoeken toegelicht. “Onze strijd houden we noodgedwongen hier, zolang we niet terug kunnen naar een vrij en democratisch land, België is ons tweede thuisland.”

Jambonews
Volgens Ruhumuza Mbonyumutwa, oud-hoofdredacteur van Jambonews en kleinzoon van de eerste (voorlopige) Hutu-president van Rwanda (1961), net voor de onafhankelijkheid, verenigt de sitting een overgangsgeneratie. Er zijn dus geen directe betrokkenen uit het politieke veld of het vroegere establishment en ook geen overlevenden van de genocide. Ruhumuza: “Het zijn burgers die hier met Joseph Matata zijn gestrand, een mensenrechtenactivist die tot 1994 openbaar op handen gedragen werd om als Hutu de Tutsi-minderheid te verdedigen. Achteraf heeft Matata veel interviews afgenomen van overlevenden van de genocide en alles in het werk gesteld om de volkerenmoord aan te klagen. Na 1994 heeft hij ook de moorden van de Groupe de Sécurité de la Présidence de la République (GSPR) aangeklaagd (daar is nooit rechtspraak over geweest, red.). Dat maakte hem sindsdien tot doelwit van het regime.

Vandaag zijn het eerder de Hutu’s zelf die door het regime onderdrukt worden. “Elke reactie wordt gediaboliseerd door het regime,” horen we nog in het tentje. “Er lijkt enkel voor of tegen te bestaan, een tussenmening kan niet. We hebben als Rwandezen enkel een andere ‘sociale’ afkomst, leven gemengd doorheen Rwanda en hebben één gemeenschappelijke taal - dus eigenlijk is de situatie makkelijker dan de gemeenschappenproblematiek in België. Aan oud-premier Leterme werd gevraagd om opposanten van het regime uit te schakelen. Als we hier beland zijn, is het door levensomstandigheden. Dit gaat om een onvrijwillige migratie, en iedereen wil terug.”

De website Jambonews.net bestaat sinds oktober 2010, als onderdeel van vzw Jambo, hier gesticht in 2008 door jongeren tussen 20 en 30 jaar, doorgaans studenten van de ULB en UCL. Vandaag wordt de site met vertalers (Frans en Engels) ondersteund door Erasmusprojecten. Jambonews vindt dat de dramatische toestand in de regio van de Grote Meren (dus ruimer dan Rwanda), zeker inzake mensenrechten, objectief in beeld moet worden gebracht. Er worden getuigenissen gegroepeerd - niet enkel van slachtoffers - om een totaalplaatje van de geschiedenis te krijgen. Voor Rwandese jongeren in België wordt networking aangeboden: feestjes, een journalistenwedstrijd, sportdagen,... Kortom, kansen om de Rwandese jeugd warm te maken om intern of extern een engagement voor Rwanda aan te gaan. Altijd in het vooruitzicht van weerkeren: “Rwanda blijft ons moederland.”