VUB-rectorendebat: over publicatiedruk en centen

Maandag gingen de twee kandidaat-rectoren van de VUB voor het eerst met elkaar in debat. Het debat, dat vrij mak en soms zelfs bureaucratisch was, leverde geen duidelijke winnaar op en toonde vooral verschillende visies op geld en hoe dat verdeeld moet worden. Over vrijzinnigheid, de VUB-slogan en toelatingsproeven kwamen de kandidaten beter overeen.

De belangstelling van de studenten voor het eerste debat tussen de twee kandidaat-rectoren was vrij beperkt. Het zijn nochtans historische rectorverkiezingen: voor de eerste keer krijgen studenten een stem, al weegt die niet zwaar door. En de volgende rector wordt sowieso ook een vrouw, de tweede vrouwelijke rector van de Vrije Universiteit Brussel na historica Els Witte.

Het debat miste dan ook wat vuur, ook omdat het besturen van een universiteit anno 2016 een bijzonder technische zaak is geworden. Maar bij de vraag over de interne verdeling van centen laaiden de emoties een eerste keer op.

Centen
Volgens uitdager Caroline Pauwels is er een groot probleem met publicatiedruk: onderzoekers moeten vooral publiceren om geld binnen te halen, en dat zet het universitaire project onder druk. Mensen en maatschappij moeten daarom weer centraal komen te staan, niet cijfertjes. “We moeten terug naar de kern van de universiteit”, klonk het.

Viviane Jonckers, die nu vicerector is, nuanceerde het probleem en wees op de nood aan duidelijke criteria. Geld mag niet willekeurig verdeeld worden, er zijn duidelijke parameters nodig. Ook academici moeten zich aan regels houden. Maar er kan misschien wel gesleuteld worden aan die parameters, gaf ze toe, de administratie moet ook performanter. En het is een probleem dat de middelen van de overheid niet stijgen, terwijl er wel meer studenten zijn.

Autonome VUB
De VUB is een relatief kleine universiteit, en staat onder druk van de twee mastodonten in Gent en Leuven. Vicerector Jonckers hamerde daarom stevig op de autonomie van de VUB. Dat is de enige manier om de eigenheid van de universiteit te bewaren en beschermen. Die eigenheid, dat is de vrijzinnigheid, de focus op ethische thema’s, en de maatschappelijke betrokkenheid.

Pauwels deelt die mening. “De vrijzinnigheid is belangrijk, dat is het hart van de unief. De context is anders, de samenleving is multicultureel. Daar moeten we wel antwoorden op vinden.” Maar voor gebedsruimtes op de campus is geen plaats. Religie hoort in de privésfeer, niet op de campus, vonden beide kandidaten.

Stijlverschil
Ook over publiek-private samenwerking (“moet kunnen”) en democratisering van het onderwijs (“sterke begeleiding, en geen toelatingsproeven”) konden de kandidaten elkaar vinden.

Zijn er dan geen verschillen tussen Pauwels en Jonckers? Toch wel: Viviane Jonckers heeft heel wat beleidservaring. De cijfers moeten kloppen, de structuren moeten werken. Ze is een rasechte VUB-er en wil een sterke universiteit met een eigen smoel.

Caroline Pauwels heeft dan weer een groot extern netwerk en gaat vlot met iedereen om. Ze wil universiteit en stad dichter bij elkaar brengen, en wil iets doen aan de rat race in de academische wereld.

Wie de nieuwe VUB-rector wordt, dat weten we op 29 april. De stemming loopt vanaf 18 april. Later deze week zijn er nog debatten. Meer info op deze website.