Waarom er nu ineens wel noodcentra zijn voor dakloze asielzoekers

Even leek het erop dat de bewoners van het tentenkamp aan het Kanaal in Molenbeek zouden overwinteren. Maar het Brussels Gewest heeft in nog geen twee maanden tijd ruim duizend plekken gecreëerd in noodcentra voor asielzoekers. Waarom lukt het nu ineens wél om deze mensen van de straat te halen?

De opvangcrisis is onontkoombaar in Brussel deze winter. Naar schatting van Vluchtelingenwerk Vlaanderen leefden er tot voor kort 3.000 asielzoekers op straat in Brussel. Om de koudste maanden te overbruggen, vond een deel van de dakloze asielzoekers onderdak in kraakpanden.

Het bekendste voorbeeld daarvan is het kraakpand 'Het Paleis' in Schaarbeek waar op een bepaald moment zo'n duizend mensen verbleven. Een kleinere groep mensen overwinterde in tentjes voor het opvangcentrum Klein Kasteeltje van Fedasil, de federale instelling die instaat voor de opvang van asielzoekers.

De laatste weken vonden zowel de voormalige bewoners van het kraakpand in de Paleizenstraat als de bewoners van het tentenkamp ineens toch onderdak in een Brussels noodcentrum. Waarom het Brussels Gewest ineens in actie schoot? Dat heeft te maken met de financiering: eind december sloot het Brussels Gewest namelijk een conventie over opvang van asielzoekers met de federale regering.

'Eindelijk erkenning'

Het Brussels Gewest zou 1.200 plaatsen creëren voor de opvang van mensen die door de opvangcrisis op straat of in kraakpanden zijn beland. In ruil zou de federale regering 20 miljoen euro uitkeren. "Voor het eerst erkent de federale regering de bijzondere situatie van ons Gewest", zei Rudi Vervoort (PS), Brussels minister-president toen.

Het Brussels Gewest maakt sinds de oorlog in Syrië in 2015 heel wat kosten voor de ontvangst en opvang van mensen op de vlucht. Denk aan de oprichting van de humanitaire hub of de subsidies aan BelRefugees en andere hulporganisaties. Dat terwijl de opvang van mensen die asiel aanvragen tot de bevoegdheden hoort van de federale regering. De 20 miljoen euro zou die kosten deels vergoeden.

Na de goedkeuring van de conventie heeft het Brussels Gewest drie noodcentra geopend in Brussel, onder meer een in de Belliardstraat. De centra waren bedoeld voor onder andere de mensen uit het kraakpand in de Paleizenstraat, het Schaarbeekse kraakpand dat na maanden werd ontruimd.

De drie noodcentra samen zijn goed voor 995 opvangplekken, klinkt het op het kabinet van Vervoort (PS). Die mensen verbleven korte of langere tijd in het kraakpand in de Paleizenstraat. Met het nieuwe noodcentrum in Anderlecht komen daar nog eens 140 plaatsen bij. De capaciteit van de vier centra gaat de komende dagen nog omhoog. "Volgende week geraken we wellicht aan de 1.200 plaatsen," zegt Zeynep Balci, woordvoerster van Vervoort aan BRUZZ.

Doorstroom naar Fedasil

Voor alle duidelijkheid: de centra in het Brussels Gewest zijn noodopvangcentra. Dat betekent dat er geen juridische of sociale begeleiding is, zoals in de centra van Fedasil. In principe zouden de mensen redelijk snel moeten doorstromen naar een plekje in het netwerk van Fedasil. De onderhandelingen daarover zijn gaande, laat de uitbater van het centrum weten. Voorwaarde is wel dat de mensen recht hebben op opvang, dus een asielaanvraag hebben ingediend of nog hebben lopen.

De komende dagen verhuizen de laatste mensen uit het tentenkamp aan het Kanaal richting het noodcentrum in Anderlecht. "We danken het Gewest en de organisaties duizend keer hiervoor," klinkt het op het kabinet van burgemeester Catherine Moureaux (PS). De gemeente Molenbeek wil, nadat de laatste bewoner is vertrokken, definitief een einde maken aan het tentenkamp.