Waslijst aan aanbevelingen voor Brusselse brandweer

"Dat de administratie bij de brandweer de wettelijke regels niet volgde, betekent niet dat er gesjoemeld werd." Zo klinkt het bij de Vlaamse leden van de bijzondere brandweercommissie in het Brussels parlement. In haar eindrapport beveelt die een strikter beheer aan van de organisatie, met personeel dat beslagen is in openbare aanbestedingen.

Wie de afgelopen maanden al eens de bijzondere brandweercommissie bezocht, zat vaak met stijgende verbazing te luisteren. Zo bleek er al jaren een regelrechte oorlog te woeden tussen de administratieve poot en de operationele korpsleiding – die tot een kookpunt kwam toen boze brandweerlieden een pop van administratief directeur Chantal Jordan op straat verbrandden.

Aankoopmedewerkers hadden geen kaas gegeten van de wetgeving rond openbare aanbestedingen. 60 van 138 onderzochte aankopen werden niet openbaar gemaakt, maar meteen gegund aan één fabrikant. Soms werd de prijs van een opdracht naar boven toe herzien zonder motivering.

Eind 2017 bracht het Rekenhof over die aanbestedingen een vernietigend rapport naar buiten, dat voor de politiek de aanleiding was om een bijzondere commissie op te richten. Auditeurs van het Rekenhof getuigden dat het de eerste keer was dat ze met” dergelijke samenwerkingsmoeilijkheden” te maken kregen. Opeenvolgende bevoegde staatssecretarissen beweerden “een chaotische”, “kritieke”, “rampzalige” of “delicate” situatie geërfd te hebben.

De stemming over het eindrapport van de commissie werd uiteindelijk twee keer uitgesteld. Een maand na de gemeenteraadsverkiezingen is het dan toch zover. Alle partijen keurden dinsdag de aanbevelingen goed, met uitzondering van de MR. N-VA, PVDA-PTB en Vlaams Belang hebben geen stemrecht in de commissie.

Nieuwe doorlichting tegen midden 2020

De commissie vraagt aan bevoegd staatssecretaris Cécile Jodogne om extra geld voor administratief personeel dat geschoold is in het opstellen en opvolgen van openbare aanbestedingen. Ze vraagt ook dat de brandweer de aanbevelingen van het Rekenhof rond de aanbestedingen en aankopen opvolgt, en dat de administratieve en operationele poot beter gaan samenwerken. Een performanter en moderner beheer van onder meer financiën en HR, en daarenboven een nieuwe doorlichting door het Rekenhof tegen ten laatste medio 2020 moeten voorkomen dat het opnieuw fout loopt. Er moet een arbeidsreglement opgesteld worden, en verdere inspanningen “ter bestrijding van alcoholmisbruik”.

“Het ging om administratief slecht beheer. Een schoolvoorbeeld van goed bestuur kun je het niet noemen, maar ik denk dat de situatie na de kritiek van het Rekenhof al veel beter is”, zegt commissielid René Coppens (Open VLD) aan BRUZZ.

“Als de aanbevelingen van het Rekenhof volledig geïmplementeerd zullen worden, zal dat al een gigantische stap zijn”, bevestigt Annemie Maes (Groen). “De administratieve en operationele poot zaten elkaar tegen te werken, en nu is de korpschef de enige eindverantwoordelijke geworden. Ze moeten ook voldoende tijd en geld krijgen voor het administratieve beheer, en mensen aanwerven met kennis van overheidsopdrachten.”

“Ik zit nog met veel vragen”, reageert Fouad Ahidar (SP.A). “De regels zijn niet gevolgd, maar dat betekent niet dat er gesjoemeld werd. Het gebeurde niet opzettelijk. Dit is een heel goed korps, maar brandweerlieden zijn niet gewoon om te wachten als ze iets moeten kopen. Er is een beter voorraadbeheer nodig zodat ze ruim op tijd aanbestedingen kunnen doen voor nieuwe materialen. Het zijn harde werkers, maar ze moeten de wetten respecteren zoals iedereen, en dat is te lang door iedereen zo gelaten.”

Ahidar wijst ook de machocultuur bij de brandweer met de vinger. “Het is voor staatssecretaris Cécile Jodogne (Défi) ook niet evident om als vrouw de baas te zijn over zo’n mannenbastion. Ik hoop dat dat nu stilaan gaat veranderen.”

N-VA: 'Dode mus'

“De commissie is blij met een dode mus”, reageert N-VA bij monde van Johan Van den Driessche. “Al sinds de oprichting van deze commissie is duidelijk gebleken dat de meerderheidspartijen aangevuld met Groen-Ecolo alles uit de kast gehaald hebben om hun excellenties, huidig staatssecretaris Cécile Jodogne (Défi) en voormalige staatssecretaris Christos Doulkeridis (Ecolo), uit de wind te zetten."

"Het Rekenhof onthoudt zich al drie jaar om de jaarrekeningen van de brandweer goed te keuren. Het is duidelijk dat huidig staatssecretaris Cécile Jodogne (Défi) niet in staat gebleken is om deze problemen op structurele wijze aan te pakken.”

Volgende week vrijdag wordt het commissieverslag besproken in de plenaire vergadering van het parlement.