Werkloze Mohamed wordt Kyan en krijgt job

Op tientallen sollicitatiebrieven kwam geen enkel antwoord. Niemand leek geïnteresseerd in de diensten van Mohamed Kabendji (27), Brusselaar van Algerijnse afkomst met een diploma computergraphics. Tot hij zijn voornaam officieel liet veranderen naar Kyan. De Brusselaar verdrinkt nu in het werk. ‘Geen alleenstaand fenomeen’, klinkt het bij de FOD Justitie en Actiris.

Mohamed, zoals Kyan (27) tot twee jaar geleden heette, studeerde computergraphics en grafische technieken aan de Albert Jacquard Hogeschool in Namen. Nadat hij in Namen zijn diploma haalde, zei hij zijn studentenkot daar vaarwel en keerde hij terug naar Brussel, klaar om aan zijn carrière te beginnen.

Mohamed is van veel markten thuis. Infografie, visualisatie, 3D-technieken, grafische vormgeving, programmeren, webdesign, zelfs virtual reality: het zijn allemaal kolfjes naar zijn hand. En toch trok Mohamed met de nodige zorgen naar de arbeidsmarkt. Dat zijn naam hem parten zou spelen, vermoedde hij al langer. “Al tijdens mijn studies ervaarde ik dat ik anders behandeld werd door mijn voornaam. In de metro, op school, in het dagelijkse leven, overal merkte ik alleen maar nadelen”, vertelt hij.

Kyan
Zijn zorgen werden maar al te snel bewaarheid. Meteen na het afstuderen verstuurde Mohamed een veertigtal sollicitatiebrieven. Op geen enkele kwam een antwoord. “Ik begrijp dat het voor iedereen moeilijk is om werk te vinden”, zegt hij daarover. “Maar ik had toch verwacht dat ik tenminste enkele antwoorden zou krijgen, ook al waren die negatief.”

Na een half jaar te hebben gewacht op een antwoord, besloot Mohamed zelf in te grijpen. Tijdens zijn studies speelde hij al met het idee om zijn voornaam te veranderen om zo meer kansen te krijgen op de arbeidsmarkt. Hij werd toen ook al anders aangesproken, vaak als “Brian”. “Dat vond ik tof klinken, maar ik wou het toch nog wat personaliseren”, vertelt hij. Het werd uiteindelijk Kyan.

Aanvankelijk waren zijn ouders, beiden praktiserende moslims, sterk gekeerd tegen het idee om zijn voornaam te veranderen. "Maar ondertussen hebben ze wel de voordelen ervan ingezien."

Kyan merkte dat hij nu wel altijd antwoorden kreeg, ook al waren die niet altijd positief. Twee weken later had Kyan werk. Ondertussen, zo’n 2 jaar later, ontwerpt Kyan als zelfstandige websites, infografieken en 3D-visualisaties voor een reeks bedrijven, waaronder veel architectenbureaus.

Verkorte procedure
Anders dan bij een achternaam, kan een voornaam vrij vlot veranderd worden. Er zijn minder formaliteiten te doorlopen, maar het registratierecht is wel vastgelegd op 490 euro. Maar, wie de naamsverandering motiveert met de wens beter te willen integreren, een categorie die expliciet op de website van de FOD Justitie vermeld staat, hoeft maar 49 euro te betalen. Over de specifieke redenen waarom mensen van voornaam willen veranderen, bestaan echter geen cijfers.

Hoogste werkloosheidcijfers
Het geval van Mohamed is zeker geen alleenstaand geval, zegt de Brusselse arbeidsbemiddelingsdienst Actiris, dat steunt op de expertise van het Observatorium voor Werkgelegenheid.

“Diversiteit is een realiteit in Brussel, maar discriminatie is dat helaas ook”, zegt adjunct-directeur-generaal Caroline Mancel. “De cijfers spreken voor zich. De werkloosheidsgraad bij mensen van Belgische origine ligt onder de 10 procent. Bij mensen van Maghrebijnse origine, dat wil zeggen dat minstens één van de twee grootouders van daar afkomstig is, ligt dat cijfer boven de 30 procent.”

Actiris zegt zelf wel degelijk de strijd aan te gaan tegen discriminatie op de arbeidsmarkt. “We hebben individuele oplossingen zoals een Informatieloket voor Discriminatie bij aanwerving, waar slachtoffers van discriminatie een klacht kunnen neerleggen en een juridische procedure opstarten”, aldus Mancel. “Actiris zet ook in op collectieve oplossingen, door middel van ons diversiteitsplan waarop ondertussen 111 bedrijven op ingeschreven zijn en ons pre-rekruteringssysteem.”

Of de politiek voldoende bijdraagt aan de discussie? “Als je het voorbeeld van Mohamed hoort, dan denk ik dat er nog werk aan de winkel is”, beaamt Mancel. “Als men gewoon al naar de werkloosheid kijkt van de jongeren in Brussel, dan zien we dat net de wijken met de meeste diversiteit ook de hoogste werkloosheidscijfers vertonen.”

‘Momo’
En Mohamed? Die heet nu Kyan en zit al 2 jaar lang tot over zijn oren in het werk. Toch heeft hij zelf de naam Mohamed nog niet helemaal vaarwel gezegd. “Veel van mijn vrienden zullen me altijd Momo blijven noemen. Ik stel me bij nieuwe mensen wel steeds voor als Kyan, maar de naam Mohamed zal niet meteen verdwijnen, en dat hoeft ook niet.”