BIG CITY. René Magritte 'vervalste' zijn eigen kunstwerken

René Magritte is onmiskenbaar een van onze bekendste Belgische kunstenaars. Tijdens zijn leven schilderde hij meer dan 1.700 werken, die ook vandaag nog altijd relevant en gewild zijn. Toch heeft wie genoeg geld kan neertellen voor een originele Magritte, niet per se een uniek exemplaar in handen. De surrealist had namelijk een manier gevonden om aan zijn kunstwerken een extra cent te verdienen.

Magritte kon als kunstenaar aan het einde van zijn leven gelukkig nog een vleugje van zijn succes meepikken. Het begin van zijn carrière verliep echter een stuk moeizamer. De schilder moest bijklussen en zijn creatieve talent kwam hierbij goed van pas.

Zo ontwierp hij reclameaffiches en ook behangpapier. Het zou zomaar kunnen dat er in oude Brusselse huizen behangpapier hangt van het bedrijf Peters-Lacroix uit Haren, ontworpen door de surrealistische kunstschilder.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest hij andere trucjes bedenken om rond te komen, toen hij en zijn vrouw Georgette het financieel moeilijk hadden. Samen met zijn broer Paul drukten ze valse Belgische bankbiljetten, die ze uitgaven aan de Belgische kust.

Daar stopte zijn vindingrijkheid evenwel niet. Hij gebruikte zijn schilderstalent ook door kunstwerken van grote schilders te vervalsen. Zo schilderde Magritte imitaties van werken van Georges Braque, Max Ernst en zelfs Pablo Picasso.

Een vriend die bij het Paleis van Schone Kunsten werkte, verkocht die via de veilingen van het museum. In Magrittes huis hing later nog een valse Paul Klee, waarschijnlijk door hemzelf geschilderd. De kans is groot dat hij op die manier de smaak van het vervalsen te pakken kreeg.

16 varianten

Magrittes succes ging de jaren erna in stijgende lijn. Zijn werken werden steeds meer gewaardeerd, ook in Amerika groeide de interesse voor René Magritte.

De schilder genoot van al die waardering en van wat het opbracht, en zag er een opportuniteit in om meer te verdienen aan zijn kunst. Als verschillende kopers interesse toonden in een van zijn kunstwerken, speelde hij die meervoudige belangstelling uit. Hij schilderde meerdere versies van een kunstwerk, zodat hij ze aan meer dan één geldschieter kon verkopen.

Of de kopers aan de andere kant van de oceaan daarvan op de hoogte waren, valt te betwijfelen. Hij had het zelf over “verschillende varianten”.

Van Het rijk der lichten, een van zijn populairste werken, bestaan maar liefst 16 verschillende varianten. Aan waarde heeft het werk zeker niet moeten inboeten. In 2022 werd een van de versies verkocht voor 71,5 miljoen euro. De duurste verkoop van een Magritte ooit.

Wie er eentje wil, heeft dus nog wat kansen over om er één op de kop te tikken. Maar het is gemakkelijker om naar het Magritte Museum te gaan en daar een authentieke, maar helaas geen unieke Rijk der lichten te bewonderen.

• VOLGENDE KEER Waarom wonen vossen zo graag in Brussel?

Zelf ook een vraag voor Big City? Stel hem hier