Nu al laatste rondje? Waarom Brusselse cafés alsmaar vroeger sluiten

Sinds de covidpandemie hebben heel wat Brusselse cafés hun openingsuren bijgeschaafd. Van gestegen loonkosten en strenge geluidsnormen tot een heuse cultuurshift bij cafégangers: waarom klinken de gevreesde woorden ‘laatste rondje’ tegenwoordig almaar vroeger?

Wie tegenwoordig nog een zaterdagse kroegentocht rond de Vismarkt wil organiseren, moet daarbij zijn tijdschema strak in het oog houden. Aan Jardin Hospice worden rond middernacht de laatste bestellingen opgenomen om tegen 00.30 uur af te sluiten. Gelukkig kan je daarna nog tot 1 uur 30 terecht bij de Au Bassin om vervolgens door te schuiven naar de Cheval Marin die nog een halfuurtje langer openblijft.

Daarna worden de keuzemogelijkheden - zelfs voor de doorgewinterde caféganger - al een pak schaarser. Waar zijn de tijden gebleven dat je tot een gat in de nacht nog ruim de keuze had om een laatste rondje af te werken?

Heel wat cafés hebben de voorbije jaren hun openingsuren naar beneden bijgesteld. Dat heeft veel te maken met de opeenvolgende crisissen die ons land doorspartelde en die de loonkosten in de sector fors omhoog stuwden. “Sinds corona zijn wij wat vroeger gaan sluiten omdat het vaak nog weinig zin heeft om erg laat open te blijven. Dat is gewoon een kosten-batenanalyse”, stelt Leentje Bruyninckx van café Roskam in de Vlaamsesteenweg. Het is ook de analyse die Erik Beunckens van de Federatie van Cafés van België maakt.

“Er zijn verschillende redenen voor deze tendens, zo zijn de loonkosten met 12 procent gestegen, maar is op café gaan ook gewoon een dure zaak geworden en zien we dat er dan ook steeds minder mensen het doen.” Verschillende café-uitbaters die BRUZZ contacteerde, beamen dat laatste en zien meer en meer mensen die liever buiten iets drinken of gewoon thuis.

Thomas Kok, uitbater van Maison du Peuple in Sint-Gillis en Chez Richard aan de Grote Zavel wijst dan weer op een zomers effect als verklaring voor het feit dat zijn bar Maison du Peuple tot september twee uur vroeger sluit. “Brussel loopt gewoon leeg in de zomermaanden. Na de sluiting van het terras wil niemand meer binnen in een warme bar gaan zitten. Ik krijg dan ook makkelijk 20 procent minder klanten over de vloer. Aan die realiteit heb ik mij moeten aanpassen, want toeristen kunnen dat niet opvangen: die zitten meer overdag op café en dan vooral in het centrum.”

Sancties

Een andere verklaring voor de vroegere sluitingsuren zijn volgens Kok de strenge geluidsnormen die in Brussel gelden. “Wij hebben bijvoorbeeld de nodige vergunningen met Chez Richard, maar buurtbewoners zetten echt zeer veel druk en dat wordt gewoon echt vermoeiend op termijn. Vanaf dat iets een beetje te laat of te luid is, wordt er met sancties gezwaaid. Wij hebben dan ook al onze evenementen met dj’s en dergelijke stopgezet intussen.”

Het is ook de belangrijkste reden die Leopold Van der Gracht, uitbater van Café des Minimes aan de Zavel, Café Circus in Elsene en Le Cheval Marin aan de Baksteenkaai, aanhaalt voor de -relatief - vroege sluitingsuren in zijn café's. “De gemeentebesturen en politie zijn te happig om op te treden en bij conflicten krijgen buurtbewoners altijd gelijk. Dit is een probleem dat al 10 jaar aan de gang is, maar dat onze horeca langzaam de nek omdraait", klinkt het.

Vertragen

Tegelijk heeft vroeger sluiten ook wel voordelen, stelt Leentje Bruyninckx van de Roskam. “Vroeger bleven wij open tot zolang de klant bleef, maar vaste uren zijn eigenlijk heel gemakkelijk en we merken dat het personeel dat ook apprecieert.” Klachten van haar vaste toogplakkers kreeg ze er nog niet over: “Onduidelijkheid schept eigenlijk veel meer problemen: waarom krijg je de ene dag wel nog een glas en de andere niet? Nu zijn er tenminste duidelijke regels: het laatste glas is op vrijdag en zaterdag om kwart voor 3. Daar doet niemand moeilijk over. De Delhaize is ook maar open tot 8 en daar ga je toch ook niet zeuren?”

Het is een stelling die Thomas Kok al vaker hoorde in zijn sector. "Covid lijkt veel collega’s te hebben doen beseffen dat een beetje vertragen wel mogelijk is: 7 dagen op 7 open zijn, hoeft niet. Daarnaast zijn er ook heel wat nieuwe uitbaters die misschien niet bereid zijn tot 5 uur open te blijven. Mogelijks is dat iets generationeels?”

“Sinds corona is de job van barman of barvrouw ook wel veranderd”, stelt Jan De Greef van café Kafka in Brussel-centrum. “Het is iets meer een studentenjob geworden dan een echte métier. Daarnaast zijn die vroegere sluitingsuren volgens mij ook wat een gewoonte geworden sinds we terug open mochten na de pandemie. Dat ging geleidelijk aan tot steeds later, maar iedereen had intussen de gewoonte ontwikkeld om niet te laat open te blijven.”

Heel wat klanten zowel als uitbaters lijken op zich dus vrede te hebben met een laatste glas op een schappelijk uur. "Ik ben momenteel in Oostende en verbaas me er eerlijk gezegd over tot hoelaat je hier op stap kan gaan", aldus Leentje Bruyninckx van de Roskam. "Misschien is Brussel gewoon wat gekalmeerd?"