Brussel als één grote sportzaal: 'Sporten is nu meer dan ooit escapisme'

Brussel wordt dezer dagen één grote sportzaal, nu sportclubs al bijna vijf maanden dicht zijn en de dadendrang bij sportievelingen recht evenredig met de temperatuur stijgt. Sportpsycholoog Paul Wylleman: “Sporten is een vorm van escapisme nu, ontsnappen aan de realiteit van coronamaatregelen en gedwongen thuiszitten.”

Klimmers verkennen op mooie dagen de muren van het Legermuseum. In het voorportaal van het museum oefenen salsa- en lindyhopdansers hun pasjes. Een karatekid traint op de pas vrijgemaakte helling van het Justitiepaleis. En afgelopen jaar registreerde de populaire sportapp Strava dubbel zoveel jogsessies in Brussel.

In de open gaanderij die op de terreinen van Thurn & Taxis naar de Gare Maritime leidt, hebben twee crossfitclubs onderdak gevonden. Crossfit combineert gewichtheffen, atletiek en gymnastiek in één les en er wordt dan ook flink wat gepuft en gehijgd.

Wim Crombez (43) komt hier drie à vier keer per week trainen. “Ik werk halftijds thuis momenteel, en halftijds in de Gare Maritime, dan is het echt maar een paar minuten wandelen.” Hij bibbert een beetje, bij een middagtemperatuur van 7 graden en een snijdende wind. Een paar van zijn stretchende buren dragen muts én handschoenen. “Er zijn ook onlinelessen, maar thuis doe ik geen oefeningen,” geeft Crombez toe. “De groepsmentaliteit, de groepsdruk motiveert me en maakt dat ik het volhoud.”

Twintig meter verderop is een andere groep crossfitters aan het zwoegen. “De lessen maken geen onderdeel meer uit van de dagelijkse sleur,” zegt Dimitri Tonon (32). “Integendeel, het is nu meer een uitstapje geworden. Ik heb trouwens het gevoel dat de andere leden sinds de pandemie makkelijker goeiendag zeggen. Iedereen is blijer om hier te kunnen zijn.”
Aurélie Masson (26) komt sinds corona vier keer per week, en dan blijft ze op woensdagen vaak nog rondhangen om bij de volgende les te helpen coachen. “Ik ben nóg meer aan sport beginnen te doen, omdat het het enige is wat ik kon of kan doen buitenshuis. Ik woon samen met mijn vriend, maar ik wil niet de hele tijd thuis opgesloten zitten, ik wil af en toe eens op een legale manier mensen buiten mijn bubbel zien.”

Ontsnappen

“Sport beoefenen is een manier om aan je vier muren te ontsnappen, letterlijk even wat frisse lucht te halen. En beweging is belangrijk, zeker nu veel mensen veel meer thuiszitten en -werken dan anders,” zei sportpsycholoog Paul Wylleman (VUB) eerder aan de telefoon.

“Sport laat je ook toe om sociale contacten te houden, al is het maar met een of twee andere mensen. In het straatbeeld zie je nu bijvoorbeeld veel meer wandelaars en fietsers in kleine groepjes,” zegt Wylleman.

Ani Ivanova (20) noemt crossfit onomwonden haar lifesaver. De studente biomedische wetenschappen kwam in het najaar van 2019 naar Brussel om te studeren. Ze was net begonnen met de sport toen het coronavirus Europa overspoelde. In januari pas keerde ze terug uit haar thuisland Bulgarije, omdat de universiteit opnieuw met laboratorium­practica begon. Nu komt ze zes à zeven keer per week crossfitten. “Het is niet echt gezond, hoe ik mijn lichaam afbeul. Maar ik hou van hoe het fysiek voelt en ik heb het echt, echt nodig voor mijn mentale gezondheid.”
“Crossfit daagt je uit, en de inspanning doet me mijn problemen vergeten. Ik ga niet uit tijdens de dag, want je kunt toch nergens heen. De meeste lessen zijn online, de paar mensen die ik hier had leren kennen, zijn teruggekeerd naar hun thuisland. Daarom ben ik ook blij met de crossfitcommunity.”

Zelfs toen het deze winter -10 graden was, was de crossfitfanate op het appel, samen met andere diehards. “Het was ijzig, zelfs al droegen we extra laagjes. Maar het was de moeite waard om daarvoor kou te lijden.”

Koffie of champagne

Sneeuw, hagel of regen: sinds de 'Catherines' – drie Catherines en één Aline, in werkelijkheid – een paar maanden geleden met padel begonnen, hebben ze ook al gesport onder de meest gure weersomstandigheden. “We spelen twee à drie keer per week om onze immuniteit op peil te houden, om bestand te zijn tegen Covid-19,” zegt Catherine Vilvorder (60) gedecideerd, onder goedkeurend gejoel van de anderen.

De vier tennissters schakelden bij de tweede lockdown noodgedwongen over op de mix tussen tennis en squash die momenteel razendsnel aan populariteit wint. “Het grote voordeel van padel is dat het op een synthetisch terrein wordt gespeeld, zodat je ook in de winter buiten kunt blijven spelen. Daardoor is het nu een van de weinige sporten die nog toegestaan is,” legt Catherine Grisart (55) uit. “Je krijgt het technisch ook sneller onder de knie,” zegt Vilvorder.

Zo populair is padel intussen dat de vier vrouwen tussen vier Brusselse clubs pendelen, afhankelijk van waar er nog vrije oefenslots zijn op het moment dat zij willen sporten. Vandaag spelen ze bij White Star in Evere. Sinds de lockdown zijn de drie outdoor padelterreinen daar, met dank aan de telewerkers, elke dag volledig volzet.

“Het drankje achteraf is minstens zo belangrijk,” geeft Aline Louckx (65) nog mee. De Catherines bevestigen: koffieklets bij koud weer, en toasten met champagne of een aperitiefje als het zonnig is. Grisart: “Padel helpt me zowel fysiek als mentaal.” Met een grote grijns: “Je zou het nu niet zeggen, maar als ik niet kan sporten, word ik onuitstaanbaar.”

'Beter dan niets'

“Mensen die graag sporten, passen zich aan aan wat wel nog mag,” zei hoogleraar sportpsychologie Wylleman daarover. “Ze proberen bijvoorbeeld padel of andere buitensporten. Een nieuwe sport ontdekken is een vorm van escapisme, ontsnappen aan de realiteit van coronamaatregelen en gedwongen thuiszitten. Sport is belangrijk voor de mentale gezondheid. Je kunt je volledig voor iets inzetten, je kunt er je energie in kwijt, je kunt je uitleven.”

Dat doen mensen ook in de immense overdekte gaanderij van het Legermuseum in het Jubelpark, een pleisterplek voor de Brusselse outdoorsporter. Malick Mbaye (32) van de Brussels Boxing Academy komt hier op woensdagnamiddagen boksles geven, sinds de regels begin maart versoepelden. Op donderdagavond doet hij hetzelfde op de verlichte trappen van de basiliek van Koekelberg.
Vandaag trainen er vijf tieners met hem, Wacila (17) is het enige meisje. “Boksen is mijn passie,” zegt ze schouderophalend, intussen ongeduldig van het ene op het andere been springend. Trainde ze vroeger wekelijks drie à vijf keer, nu is dit de enige keer deze week dat ze weer meppen kan uitdelen.

“Ideaal is het natuurlijk niet,” zegt trainer Mbaye. “We hebben hier geen bokszakken, alleen onze handschoenen. En vaak komen er mensen rondom zitten, die roken zonder dat je daar iets over kan zeggen. Maar als het regent zijn we tenminste beschut. Boksen laat iedereen toe het dagelijkse leven voor even te vergeten, hun zorgen, zelfs corona. Het laat toe je ergens op te concentreren. Daar hebben we nu nood aan.”

Dertig meter verderop heeft ook fitnesscoach Bademba (27) zijn plaats gevonden, “elke dag van acht tot acht”. Vroeger werkte hij in een Basic-Fit, nu geeft hij privélessen en vijf verschillende groepslessen per week.

“Ik werk dubbel zoveel als vroeger, dankzij de sociale netwerken,” zegt hij, hier en daar het gesprek onderbrekend om zijn hijgende cliënte instructies te geven. “Ik zie dat mensen gedeprimeerd zijn van de hele tijd thuis te zitten en ik ben blij dat ik kan helpen. Ik zou me zelf ook doodvervelen.”

Terwijl Bademba praat en de zon eindelijk door de wolken priemt, hebben de boksers het veld geruimd. Nog voor ze helemaal weg zijn, nemen twee vrouwen met sporttassen en springtouwen al hun plek in. Het wordt nog een drukke sportnamiddag hier in de galerij.

Mede-eigenaar crossfitcentrum: 'Buitenlessen zijn nodig om zaak te laten overleven'

Voor zeven maanden sluiting heeft Pierre-Yves Romanini van Crossfit Dansaert in totaal 9.000 euro steun ontvangen van het Brussels Gewest. “Om een idee te geven: dat is iets meer dan een maand huur, terwijl ook alle andere vaste lasten gewoon door blijven lopen. In Vlaanderen en Wallonië krijgen fitnesscentra veel meer steun, terwijl we toch dezelfde belastingen betalen.”
Romanini en zijn zakenpartner gingen bij de tweede lockdown daarom verwoed op zoek naar een manier om hun zaak toch legaal verder te kunnen laten draaien. Die vonden ze op de terreinen van Thurn & Taxis, waar ze nu met toestemming van de eigenaar buitenlessen geven. Uit noodzaak, benadrukt hij. “Ongeveer de helft van onze leden had afgehaakt, vanwege de onzekerheid, omdat ze hun job verloren zijn of omdat ze terugkeerden naar hun thuisland.”

“Buiten sporten met vier was toegestaan en daar hebben we ons op gebaseerd om onze lessen voor te stellen aan de Brusselse Gezondheids­inspectie. Die heeft ons protocol goedgekeurd van groepen van vier, telkens met voldoende afstand. De politie komt ook geregeld langs om daarop toe te zien.”

Het leven gered

“Het aantal lessen voeren we geleidelijk op in functie van de vraag. Intussen zijn dat er zeven: één 's morgens, twee 's middags, vier 's avonds. Iedere dag ontvangen we ongeveer 150 sporters. Er komen nieuwe mensen op af, maar die nemen een startpakket voor een maand, ze durven in deze onzekerheid nog geen abonnement af te sluiten. Misschien worden de regels volgende maand immers weer strenger. Terwijl er leden zijn die al een jaar thuiswerken en me zeggen: 'Pierre-Yves, jullie lessen hebben mij het leven gered. Anders was ik nu al ergens afgesprongen.'”

“Ik heb het gevoel nu dat ik voor de tweede keer de club moet uitbouwen. Bovendien zijn we al vier keer van locatie moeten veranderen op de site van Thurn & Taxis, vanwege alle werken die hier plaatsvinden. Het is ook veel meer werk om op alle digitale vragen te antwoorden: via mail, Messenger, Instagram ... Mensen kunnen niet meer binnenlopen bij de zaal, dus stellen ze hun vragen online.”
“Zonder de buitenlessen hadden we de club al moeten opdoeken. Maar we zitten nog altijd in survivalmodus: ons zakencijfer is niet de helft van wat we vroeger draaiden.”