Eremetaal (1): judoka Toma Nikiforov, de tank op de tatami

De honger naar goud begint met een medaille uit de kindertijd of de trofee van de doorbraak. Met de reeks 'Eremetaal' vertelt BRUZZ het verhaal over de weg naar de top van Brusselse sporters uit tien verschillende sporttakken. Judoka Toma Nikiforov (26) uit Schaarbeek is als eerste aan de beurt. "Op de tatami kan ik mijn drang naar confrontatie kwijt."

Een tank op een tatami (een judomat, red.). Veel beter kan je Toma Nikiforov in vijf woorden niet omschrijven. In 2015 brak de judoka helemaal door op het internationale forum: zowel op het EK als op het WK pakte hij brons. De Spelen van Rio een jaar later zijn er om snel te vergeten, maar in 2018 kwam de 25-jarige Nikiforov opnieuw boven water. Op het EK in Tel Aviv stond er geen maat op de Brusselaar. Goud was het logische gevolg. Hij werd meteen tot topfavoriet gebombardeerd voor het WK, maar een zware knieblessure gooide roet in het eten.

Dokters voorspelden een revalidatie van een half jaar, maar met de Olympische Spelen in Tokio van 2020 in het achterhoofd werkt hij zich te pletter om sneller terug te komen. Kermend van de pijn, vloekend en schreeuwend mat hij zichzelf af in het revalidatiecentrum in Genval. “Ik zal sterker dan ooit zijn”, praat hij zich tussen loodzware sessies moed in. Toma Nikiforov is zijn eigen beul. “Ik moet wel. Anders halen mijn concurrenten me in. En ik haat het om te verliezen.” Kwaliteiten van een winnaar, die hem ook een topsportcontract bij Defensie opleverden.

De Schaarbekenaar van Bulgaarse origine was als jonge snaak van alle markten thuis. Zo deed hij aan zwemmen en speelde hij tennis. Maar judo stak er al snel bovenuit. “Toen ik vijf was, nam ik voor het eerst deel aan het Sinterklaastoernooi van mijn club. Ik verloor er geen enkele wedstrijd en pakte de overwinning. Die medaille was fantastisch, maar het deed mij vooral beseffen dat ik een competitiebeest ben. Bij zwemmen strijd je tegen de klok. Dat is anders bij judo, waar je een fysiek gevecht levert met een tegenstander. Ik zou de confrontatie op de mat niet kunnen missen."

Niet alleen de nood aan trekken en duwen leidde de toekomstige Europese judokampioen naar de tatami. De passie voor de sport werd hem met de paplepel ingegeven. “Mijn vader was zelf een meer dan verdienstelijk judoka. Na de val van de Sovjet-Unie in 1991 is hij samen met mijn moeder vanuit Bulgarije naar Schaarbeek gekomen. Ze kenden de taal niet en hadden in het begin geen werk. Maar langzaam aan hebben mijn ouders hier een leven opgebouwd. Daar heb ik enorm veel bewondering en respect voor. Zelf groeide ik op boven de dojo (judozaal, red.) waar mijn vader trainde en die nu mijn naam draagt. Tussen ons huis en de tatami zit slechts één trap. Ik ben er dus bijna letterlijk ingerold (lacht).”

Gebroken duim

Pijn verbijten, nooit opgeven en bereid zijn om je leven te geven voor de sport. Dat is het credo van papa Nikiforov en is er ook bij zoonlief na jaren samen trainen netjes ingeslepen. Dat geldt ook wanneer een duim zich bijna volledig ontwricht van de handpalm. “Op het WK van 2015 in Astana mocht ik strijden voor het brons tegen een Fransman die ik al eerder verslagen had. De kaarten lagen dus goed tot mijn duim het tijdens de kamp begaf."

"We zijn het gewoon om de pijngrens op te zoeken, maar dat gevoel was echt ondraaglijk. Toch slaagde ik er nog in om het laken naar mij toe te trekken. Die avond kon ik op restaurant mijn vlees niet meer snijden van de pijn, zo hard had ik mijn lichaam tot het uiterste gedwongen. Maar het is wel de dag waarop Toma Nikiforov naam heeft gemaakt in de judowereld. Het doel is nu om die met een wereld- en olympische titel nog wat meer glans te geven. Dat zou top zijn.”

Herbekijk hier de eerste tv-aflevering van Eremetaal: