Steeds meer voetballende meisjes: ‘We wonnen met 18-1 tegen een jongensploeg’

Vijfduizend meisjes en vrouwen in Brussel strikken elke week de veters van hun voetbalschoenen, klaar voor de volgende match. Vooral bij meisjes tussen acht en veertien is de voetbalsport populairder dan ooit. “Op school krijg ik weleens commentaar van jongens, dat ik als meisje niet zou moeten voetballen, maar 'je m'en fous'.”

Een zonnige dinsdagavond in het Molenbeekse Sippelbergstadion: over de gehele lengte van een voetbalveld trainen verschillende jeugdploegen van de RWDM Girls. Dat is de Brusselse voetbalploeg met de grootste vrouwenwerking. “We zijn zo'n acht jaar geleden gestart met een tiental dames en ieder jaar komen er gemiddeld zo'n vijftig bij,” schat sportief manager Ramzi Bouhlel. “We zitten nu aan ongeveer 350 meisjes, na de zomer zullen dat er wellicht 400 zijn. De aanwezigheid van de Red Flames op het Europees kampioenschap in juli zal de inschrijvingen wellicht weer een boost geven.”

Jeanna (12), Camilia (11) en Amaya (12) staan ons aan de zijlijn even te woord. Camilia is al sinds haar derde verliefd op de bal, zegt ze, de twee anderen sloegen op vijf- en zesjarige leeftijd aan het shotten. “Op school krijg ik weleens commentaar van jongens, dat ik als meisje niet zou moeten voetballen, maar je m'en fous,” zegt Camilia. Amaya knikt beamend: “Als je als meisje eens iets fout doet tijdens het voetballen, word je daar veel harder op afgerekend dan jongens.” Maar ze merkt meteen ook op dat ze bij de matchen met RWDM Girls tegen jongensploegen – met jongens die een jaar jonger zijn – altijd stevig winnen. “Zo wonnen we laatst met 18-1 en die ene tegengoal was dan nog een gelukstreffer,” zegt ze. Naar wie ze zoal opkijken? “Tessa Wullaert, ik heb zelfs een T-shirt van haar gekregen,” zegt Jeanna meteen. “Iedereen spreekt altijd over Messi en Ronaldo, maar nog te weinig over bijvoorbeeld Wullaert,” vult Amaya aan. “In het mannenvoetbal zijn er ook veel meer supporters en gaat er veel meer geld om, er is nog geen gelijkheid.”

Trotse ouder

Naast ons supportert vader Hassan ondertussen voor zijn dochter Soraya (12), die in hetzelfde team zit. “Ik ben trots op haar, zij heeft helemaal zelf de keuze gemaakt voor het voetbal,” zegt hij. “Ze heeft het wel niet gemakkelijk met het competitieve aspect, daar moet ze nog wat in groeien.” Hassan zegt dat hij als hij kan, altijd komt kijken naar de wedstrijden. “Ik vind persoonlijk vrouwenvoetbal ook mooier dan mannenvoetbal, de nadruk ligt meer op de techniek, de finesse.”

We stappen naar de overkant van het terrein, waar een groep oudere meisjes het beste van zichzelf geeft. Na de training blijven Ingiel en Maida, beiden 14 jaar oud en uit Molenbeek, nog even op de grasmat voor een gesprek. Ze hebben allebei al behoorlijk wat jaren ervaring opgedaan, spelen al van kindsbeen af. Hoe hun familie denkt over hun passie voor het voetbal? Terwijl Maida uitlegt hoe trots haar familie is, ligt dat bij Ingiel een stuk moeilijker. “Mijn ouders steunen me, maar andere familieleden, zoals mijn nonkel, vinden dat dit echt geen sport is voor meisjes. Er zijn al intense discussies over gevoerd, maar het gaat gelukkig stilaan beter. Sowieso blijf ik voortdoen, ik hou van de sport op zich, maar ook van de ambiance in de groep. Ik droom ervan om ooit profvoetbalster te worden.”

Voor Maida is het ook een manier om mentaal de batterijen op te laden. “Tijdens het voetbal kan je je zorgen, bijvoorbeeld over je studies, achter je laten en helemaal in het spel opgaan.” In hun leeftijdscategorie is de tegenstand van jongens een stuk sterker dan bij de jongste meisjes. “Maar ik speel graag tegen jongens. Net omdat het niveau hoger is, zijn matchen tegen hen een mooie uitdaging,” zegt Ingiel.

Terwijl de meisjes naar de kleedkamers wandelen, kaarten we nog even na met trainster Gizem (24), die de sociale missie van de club benadrukt. Ze werkt zelf ook als sociaal werkster. “Het gaat hier over meer dan voetbal,” zegt ze. “We willen met de club de meisjes een brede begeleiding bieden. Omdat we een vertrouwensband opbouwen, kunnen we bijvoorbeeld helpen als meisjes in een moeilijke thuissituatie zitten. Ook geven we praktische hulp indien nodig, zoals huiswerkbegeleiding en Nederlandse taallessen.” RWDM Girls heeft zelfs een aparte social coach, bij wie meisjes terechtkunnen met allerhande zorgen, zoals psychosociale of financiële problemen. Het lidgeld wordt bewust laag gehouden en ouders krijgen de mogelijkheid om in verschillende termijnen te betalen.

Manager vrouwenvoetbal

Navraag bij BX Brussels Femina en Fémina White Star Woluwe bevestigt de opwaartse trend, waarbij er vooral een stijging is bij de jongere meisjes, tussen 8 en 14 jaar. Bij BX groeide het totale aantal dames van ongeveer 35 naar 80 in drie jaar, bij White Star kwamen er in het laatste jaar zo'n 35 meisjes bij, wat het totaal op 220 brengt. Alles samen zouden er in Brussel nu een twintigtal ploegen zijn met een vrouwenwerking en zo'n 5.000 dames op de grasmat staan.

Die ruwe cijfers over de evolutie in Brussel liggen in lijn met de nationale groei van het vrouwenvoetbal. De Belgische voetbalbond (KBVB) telt vandaag zo'n 47.200 vrouwelijke leden, een stijging van meer dan 22 procent tegenover 2019. De groei zit vooral bij meisjes van 8 tot 12 jaar.

2019 is ook het jaar waarin Katrien Jans werd aangesteld als eerste manager vrouwenvoetbal bij de KBVB, en waarin er een actieplan werd opgesteld voor het vrouwenvoetbal: 'The World At Our Feet'. De oorspronkelijke ambitie om tegen 2024 80.000 voetballende vrouwen en meisjes te hebben in België, is door corona bijgesteld naar 2026. “We zijn op de goeie weg, maar we hebben wel een achterstand in te halen tegenover buurlanden zoals Duitsland, Engeland en Nederland,” zegt Jans, die zelf nog bij White Star speelde. “Het grootste probleem was dat we in België meer oudere dan jongere speelsters hadden. Ons doel is om de basis te verbreden, onder meer door naar scholen te trekken.” Met het project 'Love Football' organiseert de bond bijvoorbeeld laagdrempelige voetbaltoernooien voor meisjes in de basisschool.

Een belangrijk project op Brusselse schaal is dat van de 'Girls Football Academy', opgezet door de Brusselse vzw Brussels Football. In het kader van dit project organiseren verschillende Brusselse clubs gratis initiatiemomenten om jonge meisjes op een heel toegankelijke manier kennis te laten maken met voetbal. “Eén keer per week is er zo'n ontspannen training in het kader van de academie. Daarbij besteden we ook aandacht aan de ouders, om hen erbij te betrekken. Ondertussen doen er al dertien clubs mee in verschillende regio's,” zegt Audrey Demoustier, coördinatrice voor het vrouwenvoetbal bij Brussels Football.

Allez l'Union

Ook onder meer White Star en Anderlecht zijn grote namen en belangrijke trekkers van het vrouwenvoetbal in Brussel. New lady on the block is Union, waarvan vrouwenploeg RUSG Girls het voorbije seizoen haar debuut maakte en met groot overwicht kampioen werd in derde provinciale. Union richtte ook een U16-jeugdteam op.

Een van de drijvende krachten achter het project in Sint-Gillis is Aline Deneumoustier (28), die eerder in Vorst het vrouwenteam Maccabi Brussels opstartte en nu de U16 zal coachen bij Union. “Het succesverhaal van het mannenteam is zeker een voordeel bij onze opstart,” glimlacht Deneumoustier. “We zijn ambitieus, maar willen ook trouw zijn aan de identiteit van de club, met een heel familiale, toegankelijke sfeer.” Deneumoustier haalt snel een probleem aan dat bij vele gesprekken aan bod kwam: het tekort aan voetbalterreinen in Brussel. “Op een bepaald moment kom je aan een plafond. We moeten dikwijls creatief zijn om een oplossing te vinden.”

Deneumoustier is niet alleen trainer, ze speelt zelf ook bij Union, als rechtsachter, en combineert al haar sportieve bezigheden met een hr-job bij de Gemeente Ukkel. Ze hoopt op termijn voltijds in het voetbal actief te zijn. “Als teammanager werken aan een professionele structuur, bijvoorbeeld. Ik wil de meisjes van nu de kansen geven die ik zelf niet had toen ik jong was, om op jonge leeftijd een opleiding van hoge kwaliteit te krijgen, zonder angst om gediscrimineerd te worden. Mijn generatie heeft hard moeten vechten voor de plek van vrouwen op het voetbalterrein.”

Dat je dat behoorlijk letterlijk mag nemen, toont een getuigenis van Audrey Demoustier. Zij heeft lang op het hoogste niveau gespeeld, haalde een veertigtal caps bij de Red Flames, en coacht momenteel bij die Flames – als coach van de U17 en assistent bij de hoofdploeg. Haar weg naar de top was fysiek en mentaal best hard. “Mannelijke tegenstanders van jeugdploegen durfden weleens aan mijn haar te trekken, en op een keer gooiden jongens met stenen. Van ouders langs de zijlijn kreeg ik beledigingen naar mijn hoofd geslingerd. Dat heeft mijn karakter gesterkt, en ik kreeg veel steun van mijn ploeggenoten, na verloop van tijd nam ik de penalty's voor mijn ploeg.”

Ook Charlotte Tison (24), een van de Brusselse boegbeelden van Anderlecht en een Red Flame, moest sterk in haar voetbalschoenen staan als jonge speelster. “Als meisje in deze sport krijg je sowieso te maken met vooroordelen en moet je je meer bewijzen. Bij een ploeg waar ik in de jeugd als enige meisje speelde bij de jongens, had ik ook het gevoel dat ze me na verloop van de tijd naar de uitgang wilden duwen. Ik heb hen dan kunnen overtuigen van mijn kwaliteiten en uiteindelijk ben ik zelfs kapitein van mijn ploeg geworden.”

Tison werd sterk geïnspireerd door de Belgische topspeelster Aline Zeler, die in hetzelfde bedrijf van haar vader werkte. “Het was een grote motivatie om ooit met haar samen te spelen, wat bij Standard ook is gelukt.” Tot voor kort zat Tison ook in dezelfde club als haar grote jeugdidool Vincent Kompany (die vertrekt als coach van Anderlecht, red.). “Ik heb altijd zwaar naar hem opgekeken, ik wilde in zijn voetsporen treden. Als zo'n icoon je dan een compliment geeft na een match, is dat natuurlijk enorm motiverend.”

Studeren, werken en voetballen

Het voorbije seizoen werd Tison gecoacht door een andere voormalige Rode Duivel, Johan Walem, maar ook die verlaat Anderlecht. Bij zijn vertrek gaf Walem aan dat hij in moeilijke omstandigheden had moeten werken. “Hij was misschien de luxe uit het mannenvoetbal gewoon, maar daar zijn we nog niet met het damesvoetbal,” zegt Tison. “We hadden het voorbije seizoen maar twee speelsters met een profcontract, de meesten in de ploeg studeren of werken. Eén dag in de week hebben we een ochtendtraining, de rest van de week trainen we pas om acht uur 's avonds. Dan heb je natuurlijk minder tijd om bijvoorbeeld tactische richtlijnen op punt te zetten.” Zelf rondde Tison begin dit jaar een masteropleiding economie af aan de VUB. Na de zomer, waarin ze hoopt om met de Red Flames het EK te spelen, gaat ze op zoek naar een job in bijvoorbeeld de banksector.

Behalve de uitlatingen van Walem, deden er het voorbije seizoen geruchten de ronde dat Anderlecht zou willen besparen op zijn vrouwenploeg. Dat is niet voor het eerst, enkele jaren geleden waren er zelfs sterke aanwijzingen dat het vrouwenteam opgedoekt zou worden om budgettaire redenen.

Die onweerswolken lijken voorlopig verdreven, voorzitter Wouter Vandenhaute stelde na het behalen van de landstitel dat de club het vrouwenteam buiten de besparingsoperatie zou houden. Ondertussen werd Walem vervangen door Dave Mattheus, een coach die al vele jaren in het vrouwenvoetbal zit. Zijn aanstelling maakt deel uit van een breder project rond de RSCA Women, dat Mattheus zal vormgeven. “Het is de bedoeling om veel meer in te zetten op jeugdwerking, talentontwikkeling en doorstroming naar de eerste ploeg,” zegt woordvoerder Mathias Declercq. De Belgische voetbalbond (KBVB) telt vandaag zo'n 47.200 vrouwelijke leden, een stijging van meer dan 22 procent tegenover 2019.