Brussels staatssecretaris wil Stocletpaleis openstellen voor publiek

Staatssecretaris voor Erfgoed en Stedenbouw Ans Persoons (Vooruit.brussels) tracht via de creatie van een ordonnantie een hefboom te creëren om werelderfgoed in Brussel dat niet toegankelijk is voor het publiek de deuren te openen. Dit vooral om de erfgenamen van de familie Stoclet ertoe te bewegen het Stocletpaleis open te stellen voor het grote publiek. Dat laat staatssecretaris Persoons, bevoegd voor Stedenbouw, weten aan persagentschap Belga.

In het kader van het jaar van de Art Nouveau in Brussel in 2023 klopte voormalig staatssecretaris Pascal Smet (Vooruit.brussels) aan bij verschillende architecturale parels in Brussel, waaronder het Hotel van Eetvelde, het Hotel Solvay en het Stocletpaleis. "Staatssecretaris Smet heeft heel wat grote stappen ondernomen om het Art Nouveau patrimonium in Brussel voor het publiek open te stellen", meent opvolgster Ans Persoons.

Eerder werden Hotel van Eetvelde en Hotel Solvay in Brussel voor het eerst sinds lange tijd opengesteld voor het publiek. "Maar er is één dossier waar de gesprekken moeizaam verlopen", duidt Persoons. "Ondanks alle toenaderingen en gesprekken met de naamloze vennootschap achter het Stoclet-paleis, weigert men sinds twintig jaar de deuren voor het grote publiek open te stellen."

Het Stoclet-paleis, een villa aan de Tervurenlaan in Sint-Pieters-Woluwe opgeleverd in 1911, is sinds 2002 onbewoond en werd in 2009 opgenomen in de werelderfgoedlijst van UNESCO.

Donderdag opent in het Brusselse Museum voor Kunst en Geschiedenis een tentoonstelling over architect Josef Hoffmann, de bezieler van het Stoclet-paleis. Op basis van archiefplannen stippelden urban.brussels en ULB een digitale en wetenschappelijk onderbouwde 'tour' uit.

Dinsdag kreeg administratie Urban.brussels een dagvaardiging in de bus. De naamloze vennootschap achter het Stoclet-paleis wil dat de videoreconstructie van het interieur niet getoond wordt op de tentoonstelling. Dit omdat de naamloze vennootschap de digitale rondleiding een inbreuk vindt op het eigendomsrecht en het privéleven van de familie Stoclet.

"Dit gaat veel breder dan het privé-eigendom. Collectief erfgoed is van ons allemaal", zegt Persoons. "We willen de familie uiteraard niet onteigenen", verduidelijkt ze. "Wel willen we via de creatie van een ordonnantie de familie ertoe bewegen om minstens tien keer per jaar de deuren van het Stoclet-paleis te openen voor een breder publiek."

De ordonnantie zal alle UNESCO-erfgoed dat niet publiek is in Brussel ertoe verplichten de deuren minimaal tien dagen per jaar te openen. De facto is het een juridische hefboom waarmee enkel het Stoclet-paleis bedoeld wordt. Op dit moment wordt de ordonnantie volop voorbereid om binnen enkele weken op de Brusselse regeringstafel besproken te worden. Vervolgens zal de ordonnantie een eerste en tweede lezing moeten doorstaan in het Brusselse parlement, alsook een rechtstoets door de Raad van State.

De ordonnantie is volgens Persoons internationale primeur. "Geen enkele andere stad of land doet dit. Het is een soort test." Het is echter niet de bedoeling om een lange en ingewikkelde juridische strijd aan te gaan met de erfgenamen van Stoclet. Staatssecretaris Persoons hoopt dat de familie uit eigen beweging de deuren openstelt, het liefst voor het hele jaar. Toch vreest ze dat de familie zich er niet zo gemakkelijk bij zal neerleggen.