'De Heizelsite is een desolate vlakte, en dat zal nog even zo blijven'

Dat Mini-Europa verdwijnt, kan u als een voetnoot overkomen", schrijft BRUZZ-redactiechef Mathias Declercq. "Maar wat moet er in de tussentijd worden van de Heizelsite? Moeten we aanvaarden dat die nog zeker vijf jaar staat te verkommeren?"

Het moet ongeveer op hetzelfde moment geweest zijn dat Ursula von der Leyen haar eerste State of the Union als voorzitter van de Europese Commissie hield, dat luttele kilometers verder het doodvonnis van de miniatuurversie van Europa werd voorbereid. Getekend: Thierry Meeùs, sinds jaar en dag de flamboyante bezieler van Mini-Europa. Maar ook de man achter het intussen ter ziele gegane Océade. Na dertig jaar waterpret was het gedaan met de enige plek in Brussel waar de Brusselaar in de openlucht kon zwemmen. De glijbanen werden door een Roemeens bedrijf opgekocht en daarmee was de kous af.

Aan de basis van dat alles: het Neo-project dat uiteindelijk op de Heizelsite moet verrijzen. Neo I, dat zijn 590 woningen, twee kinderdag­verblijven, maar ook een winkelcentrum van 72.000 vierkante meter, heel wat horeca, en de bioscoopzalen van Kinepolis. Op de website van de Stad Brussel staat “een volledig gerenoveerd Mini-Europa” nog altijd in dat rijtje, maar zover zal het dus niet komen.

Wanneer ziet Neo het licht?

Nu, het kan u allemaal als een voetnoot overkomen, dat Mini-Europa verdwijnt. Maar ongeacht of u eerder tot de mini-eurosceptische strekking behoort dan wel tot zij die wel warm worden van miniatuurtjes: waar u helemaal niet warm van zal worden, is een bezoek aan de Heizelvlakte vandaag. Het is een desolate vlakte met enkel nog de bioscoopzalen van Kinepolis als lone survivor.

Het probleem: dat zal nog enige tijd zo blijven. Burgemeester Philippe Close kan in een interview met het BRUZZ-magazine, dat vanaf woensdag te lezen is, geen datum plakken op het moment dat Neo I finaal het licht zal zien. De start van de werkzaamheden kan voorzichtig geschat worden op 2023, als tenminste het Gewest met een solide nieuw Gewestelijk Bestemmingsplan voor de Heizel­vlakte op de proppen komt. De mobiliteitsknoop van een dergelijk groot project was in maart nog genoeg reden voor de Raad van State om het Gewestelijk Bestemmingsplan voor de tweede keer te vernietigen.

En dan hebben we het nog niet over Neo II, dat de bouw van een groot congrescentrum en hotel inhoudt en eigenlijk als financieringsvehikel moest dienen voor het héle Neo-project. En toch: niemand die nog voor Neo II zijn hand in het vuur durft te steken, ook Close niet.

Daarmee komen we bij de essentie: wat moet er in de tussentijd worden van de Heizelsite? Moeten we gewoon maar aanvaarden dat die nog zeker vijf jaar staat te verkommeren? Kunnen en moeten we niet eisen van beleidsmakers dat ze ook op de korte termijn een visie ontwikkelen voor tijdelijke invullingen van dergelijke emblematische plekken in de stad? Onze bestuurders zouden immers als geen ander moeten weten hoelang het kan duren om een groot stedenbouwkundig project als Neo rond te krijgen. Soms zo lang dat het intussen hopeloos achterhaald blijkt en afgevoerd wordt – kijk maar naar Uplace.

Goeie voorbeelden genoeg

Dat het enorm belangrijk is om met een tijdelijke invulling aan de slag te gaan, wordt elders in Brussel afdoende bewezen. Dat de Manchesterstraat aan het kanaal omgevormd wordt tot een permanente cultuurstraat, is een enorme opsteker voor de vele organisaties die er al tijdelijk huisden zoals Recyclart, de Vaart­kapoen, Decoratelier en Charleroi Danse.

Het lichtende voorbeeld van een tijdelijke bezetting in afwachting van een enorm woonproject is Studio CityGate in Anderlecht – met de repetitieruimtes en concertzaal van Volta, een restaurant en bar, een groot skatepark, een klimzaal en behuizing voor heel wat lokale ondernemers is dat niets minder dan een absolute voltreffer. Zodanig zelfs dat de tijdelijke bezetting op de site de grondslag zal vormen voor het toekomstige project, dat er volgens de ontwikkelaar “naar streeft de aanwezige socioculturele activiteiten van Studio CityGate voort te zetten”.

Laat dat nu net zijn wat er op de Heizelsite niet meer is: een project om op voort te bouwen, waar de buurt achter staat en ook de lokale ondernemers naar kunnen uitkijken. Tot in 2025, dan maar?