Getorpedeerde jachthaven wijkt voor woonwijk met groen

Het project voor een jachthaven in Anderlecht is na jaren begraven. Het terrein is verkocht aan Vervoordt RE en op de plaats komt een woonwijk met veel groen dat ook voor de omliggende buurten toegankelijk is. “Die marina was vooral een argument om dure appartementen te verkopen.”

We schrijven 2010 als het project van de Anderlechtse marina voor het eerst op tafel komt. Het voorstel van projectontwikkelaar MikMax klinkt op dat moment vooral megalomaan: er is sprake van 4.500 woningen op en rond een groot braakliggend terrein ten noorden van de Kuregembrug, een aantal dat later zal slinken tot 350.

De toenmalige liberale burgemeester Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) mag dan meteen gewonnen zijn voor het project, voor de rest was er vooral veel weerstand. Van de Haven, die aanvankelijk nog hoopte op industriële activiteiten op het terrein. Van stadsverenigingen, die er vooral een project in zagen om privéwinst te maken zonder iets voor de omliggende wijkbewoners te doen. En van verschillende overheden.

“Er waren minstens vier echte bezwaren tegen het project,” legt Julie Collet van het team van de Brusselse bouwmeester uit. “Zo was er nooit onderzocht of een tweede jachthaven in Brussel eigenlijk wel nodig was. En als dat al het geval was geweest, is het nog aan de overheid om te bepalen waar die dan wel moest komen. Nu bleek uit alles dat het gewoon een privéproject was dat moest dienen om de omliggende appartementen duurder te verkopen.”

Collet wijst er verder op dat de keuze voor een grote waterpartij op het terrein meteen betekende dat het – vastgelegde – aantal woningen voor het gebied dan automatisch op de rest van het perceel terechtkwamen, in een erg hoge dichtheid. Zo omvatte het plan onder meer een woontoren van 14 verdiepingen. “Terwijl het kanaal daar op zijn smalst is, dat is geen plaats voor torens.”

“Verder betekende die waterpartij ook dat er geen plek meer was om echte openbare ruimte voor de buurt te creëren,” weet Collet, die ook nog wijst op de complicaties voor het gewestelijke fietspad. “De marina-ingang zou dat fietspad onderbreken, uitgerekend op één van de weinige plekken waar er al een onderdoorgang voor dat fietspad onder de brug ligt. Een keuze voor luxejachten en tegen fietsers, dat klonk niet erg zinvol.”

Wat nu? Het braakliggende terrein in kwestie is ondertussen verkocht aan Vervoordt RE, dezelfde promotor die ook de voormalige Actirishoofdzetel onder handen neemt tegenover het Beursgebouw. De nieuwe plannen voor het gebied zitten nog in een beginfase, maar het is wel al duidelijk dat er woningen zullen komen en heel wat groen, zegt schepen voor Stedenbouw Susanne Müller-Hübsch (Groen).

“De nadruk zal op echte openbare ruimte liggen, terwijl het vorige project toch vooral een gated community was. Er komt onder meer een voetgangersverbinding tussen de site van de Atlasbrouwerij en het kanaal. Het is tijd dat het dossier echt in beweging komt, want voor de wijk kan dit een grote sprong vooruit zijn.”

Ook de promotor zelf zit op die lijn. “Groen dat toegankelijk is voor de omliggende wijken, woningen en buurtwinkels, dat zijn enkele elementen van het toekomstige project,” zegt Dick Vervoordt.

De plannen zijn op dit moment nog zo pril dat de verschillende betrokkenen geen timing kunnen geven. Ze passen alvast wél binnen het ruimere kader dat afscheidnemend burgemeester Eric Tomas (PS) voor ogen heeft in de kanaalzone. In een interview in het BRUZZ-magazine van deze week zegt hij dat hij zijn gemeente in dat gebied met 15 à 20.000 inwoners ziet groeien in de komende tien jaar.