Kantoren ombouwen tot woningen? In Brussel gebeurt het al

In Vlaanderen werd deze week het plan gelanceerd om leegstaande kantoren om te vormen tot woningen. In Brussel gebeurt dat al. “Het probleem is dat de prijzen voor kantoorruimte voorlopig nog behoorlijk hoog liggen."

Dat de coronacrisis een stevige impact gehad heeft op de kantorenmarkt, mag duidelijk zijn. Zeker in Brussel, waar enorm veel kantoorruimte is, laat het telewerk zich voelen. In Vlaanderen opperde minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open VLD) afgelopen week dat het interessant kan zijn om leegstaande kantoren een nieuwe bestemming te geven. Op die manier worden leegstand en de krapte op de woningmarkt tegelijk aangepakt.

“Met een flexibel vergunningenbeleid kunnen lokale besturen die ommekeer stimuleren”, zei Somers aan Belga. “Leg bijvoorbeeld geen te strenge voorwaarden op om de functie van een gebouw te wijzigen en ban bureaucratie zo veel mogelijk uit het vergunningenbeleid. Dan kunnen kantoorruimtes gemakkelijker omgevormd worden tot extra woningen, groene plekken, winkels of sportvoorzieningen.”

Budgettair lastig

Nieuw is dat allerminst. In Brussel zijn er al de nodige voorbeeldprojecten te noemen. Zo zijn er de houten woonboxen in Sint-Jans-Molenbeek, is de Zuiderhaard bezig met de omvorming van het oude gebouw van Diamant Boart in Vorst tot woningen en kocht de Brusselse sociale huisvestingsmaatschappij (BGHM) onlangs nog de oude kantoorgebouwen van Engie in Sint-Lambrechts-Woluwe. Ook daar moeten 250 woningen in komen.

“We zijn al langer actief op zoek naar leegstaande bedrijfsruimte die kan worden omgevormd tot woningen”, zegt Sara Van den Eynde, woordvoerster bij BGHM. Het kabinet van Brussels staatssecretaris voor Huisvesting Nawal Ben Hamou (PS) zegt dat kantoorpanden bovendien zijn opgenomen in de aankoopstrategie van het gewest.

“Het probleem is dat de prijzen voor kantoorruimte voorlopig nog behoorlijk hoog liggen”, vult Van den Eynde aan. “Voorlopig is er nog geen sprake van dat de kantoormarkt is ingestort. Ondanks de coronacrisis.” Daarnaast zijn er behoorlijk wat kosten verbonden aan de verbouwing van kantoorruimte tot woonruimte. “Qua budget is het vaak lastig. Het project in de oude kantoren van Engie is alleen interessant voor ons vanwege de schaal: het is groot genoeg om het uiteindelijk betaalbaar te houden.”

Leegstaande gebouwen, dus niet alleen kantoren, bewoonbaar maken was ook een van de aanbevelingen van de burgercommissie van het Brussels Parlement. De focus lag daarbij vooral op daklozen. “Leegstaande gebouwen kunnen gemakkelijk en zonder te veel aanpassingen geschikt gemaakt worden voor speciale modules voor daklozen”, verwijst Arnaud Verstraete (Groen), die betrokken was bij de commissie, opnieuw naar de modules in Molenbeek. “Daarnaast moeten een aantal bestaande tools beter worden ingezet door de overheid: leegstandstaks en openbaar beheersrecht bijvoorbeeld.”

Privémarkt

Daarbij gaat het om sociale woningen, net als bij de BGHM. Maar ook op de private markt is er beweging. Zo is er een tweetal projecten in de Marcel Thirylaan in Sint-Lambrechts-Woluwe. Op nummer 79-81 worden 121 studio’s gecreëerd. “Met dit project willen we de sociale mix in de wijk een boost geven en meer leven in de buurt creëren”, zegt Bart Wouters van projectontwikkelaar Urbicoon. “Wijken waarin alleen kantoorgebouwen staan, geven na de uren een desolate en eenzame sfeer. Daarom moeten we evolueren naar een wijk waarin zowel woningen, werkplekken en handelszaken te vinden zijn.”

Verderop worden ook de oude kantoren van Hudson Consulting omgevormd tot 106 appartementen, 4 penthouses en een commerciële ruimte. Sven Potvin, CEO van Antonissen Development Group: “De vraag naar woningen in Sint-Lambrechts-Woluwe is groot, terwijl de vraag naar kantoorgebouwen door de coronacrisis vrij snel gedaald is. We denken dat er in de toekomst veel gelijkaardige projecten gelanceerd kunnen worden.”