Landschapspark en nieuwe stadswijk voor 3.000 bewoners op oude Navo-site

De zone rond het oude Navo-hoofdkwartier wordt een nieuwe, dichte stadswijk voor 3.000 bewoners. De Leopold III-laan vervelt tot groene ‘parklane’ en de site krijgt ook een extra Europese school. Brussel en Vlaanderen werken er samen, een primeur.

In de noordoosthoek van het Brussels gewest bevindt zich een zone waar nog erg veel mogelijk is. De Navo verhuisde er nog maar net naar de noordzijde van de Leopold III-laan en maakt zo een uitgestrekt gebied vrij. En ook het aanpalende hoofdkwartier van het Belgische leger maakt straks plaats vrij wegens veel te groot voor een krimpende strijdmacht. Samen met een nog te ontwikkelen gebied in Vlaanderen is zo 90 hectare beschikbaar, twee keer zo veel als de uitgestrekte site van Thurn & Taxis.

In het parlement bleek maandag dat er ook flink wat in de pijplijn zit voor die zone. De Vlaamse en Brusselse regeringen sloten op 24 mei 2019 immers een akkoord over het gebied dat zich over de twee gewesten uitstrekt. De twee gewesten besloten om samen een gewestoverschrijdend stedenbouwkundig plan uit te tekenen: een richtplan van aanleg (RPA) aan Brusselse zijde en een Gewestelijk Ruimtelijk UitvoeringsPlan (GRUP) aan Vlaamse zijde. Dat antwoordde minister-president Rudi Vervoort (PS) op een vraag van Céline Fremault (CDH).

Het akkoord werd twee dagen voor de gewestverkiezingen beklonken, wat mogelijk verklaart dat het helemaal onder de nieuwsradar bleef. Het is ook een een primeur dat Vlaanderen en Brussel samen zo’n ontwikkelingsplan afspreken.

Op 29 mei, enkele dagen na de stembusgang volgde dan ook een akkoord met de federale regering in lopende zaken over de inrichting. De Belgische staat is immers eigenaar van de voormalige Navosite én van het huidige, uitgestrekte hoofdkwartier van Defensie.

Wat staat er nu te gebeuren op de site langs de Leopold III-laan? De laan zelf wordt alvast hertekend tot een parklane, een veel groenere as dan vandaag, waar de ruimte voor het autoverkeer wordt ingeperkt en er meer plaats komt voor zachte vervoersmodi en openbaar vervoer.

Ten zuiden van de laan moet dan een gemengde stadswijk ontstaan in het meest westelijke deel van de site. De nieuwe wijk moet plaats bieden aan 3.000 bewoners en zal vooral aan de zijde van de Leopold II-laan handelsfuncties mengen met wonen. Verder weg van de laan wordt de wijk residentiëler. “Zo zorg je meteen voor een buffer tegen het lawaai van de laan,” weet Ann De Cannière van het team van de Brusselse bouwmeester.

Op de woonwijk volgt dan een nieuwe Europese school, de vijfde al in het gewest. De school zal plaats bieden aan 2.500 leerlingen.

Krimpend hoofdkwartier

Meteen naast de school komt het nieuwe hoofdkwartier van het Belgische leger. De huidige site – het Elisabethkwartier – is met zijn 60 hectare vele malen te groot voor Defensie, die het in de toekomst met 10 hectare zal doen. Defensie lanceerde ondertussen al een openbare aanbesteding. Opmerkelijk: de Brusselse én Vlaamse bouwmeester probeerden Defensie samen te overtuigen om een architectuurwedstrijd te organiseren die op kwaliteit focust. “Dat lukte niet en dus hebben we ons teruggetrokken,” zegt De Cannière.

Aan Vlaamse zijde komt er ook nog een bedrijvenpark in het ontwikkelingsgebied. En tussen Belgisch hoofdkwartier en bedrijventerrein ligt ook nog een perceeltje dat voorbestemd is en blijft voor ‘Partnership for Peace’, een organisatie die timmert aan toenadering tussen de Navo en landen uit de voormalige Sovjetunie.

De bovenstaande functies krijgen allemaal een plek in het noorden van het gebied. Het hele omvangrijke zuiden wordt omgevormd tot een groot metropolitaan landschapspark. Aan Vlaamse zijde komt er bijvoorbeeld 20 hectare extra bos. De bestaande sportinfrastructuur in het gebied wordt deels geïntegreerd in het park.

De akkoorden tussen gewesten en met de federale staat zijn nog maar een van de stappen in de richting van een nieuwe stadswijk, die nog jaren op zich zal laten wachten. Vanaf volgende week verschijnt een oproep van het Brussels Gewest voor een studie die het RPA concreter uitwerkt. Tegen 2022 hoopt Brussel dan samen met Vlaanderen, waar Zuhal Demir (N-VA) bevoegd is voor Ruimtelijke Ordening, een ‘verordenend kader’ te ondertekenen waarin de nieuwe wijk meer in detail is beschreven. Wanneer de wijk af zal zijn, is nog koffiedik kijken.