Verdeelde meningen over het nieuwe Jourdanplein

Na lange werkzaamheden is het vernieuwde Jourdanplein in Etterbeek donderdag officieel ingehuldigd. Is het een winderige vlakte, of een gezellig plein waar buurtbewoners en Europese ambtenaren graag zullen stoppen voor een terrasje? De meningen lopen uiteen. "Voortaan vermijd ik dit plein", zegt een misnoegde buurtbewoonster.

Veertien maanden duurden de werkzaamheden aan Jourdan. Een semi-voetgangerszone, volledig bestraat, waarbij aan één kant geen auto’s meer rijden: dat was het basisidee van het plan van bouwheer Beliris. Vanaf de overgebleven straat loopt het plein zachtjes af richting terrassen.

Een waterstraat met verlichte fonteintjes middenin in is een verwijzing naar de beek ‘Broebelaer’ die hier vroeger stroomde. Hier en daar staan groepjes lantaarnpalen bij elkaar, een tiental voorlopig nog bladloze boompjes aan de uiteinden maken het geheel af.

Zitbanken zijn er nog niet, die komen over twee weken pas. Dat is te wijten aan problemen met de levering, laat schepen van Openbare Werken Rik Jellema (Ecolo/Groen) weten.

Parkeerplaats

“Voortaan vermijd ik dit plein,” vertelt Cindy, die al 35 jaar in Etterbeek woont. “Dit is niet meer het Jourdanplein dat ik kende. Hier een voetgangerszone van maken heeft voor mij geen enkel nut. Het frietkot La Maison Antoine was vroeger aangenaam en knus: mensen konden op het bankje zitten om te eten. Maar waar moeten ze nu gaan zitten, zonder bank?”

Een ander geluid horen we bij Rose-Anne Morbee, die al sinds 1958 in de buurt woont en elke dag wel op het plein passeert. “Ik vind het zeer aangenaam,” vertelt ze. “Veel mensen hebben geklaagd, maar ik vind het positief: de terrassen krijgen meer plaats en er is extra ruimte voor de voetgangers.”

Geregeld wordt er wel geklaagd over de geschrapte parkeerplaatsen op het plein, die gecompenseerd moeten worden door een ondergrondse parking vlakbij. “Het is vreselijk”, zegt de bejaarde Joseph Debusscher, die met zijn vrouw twee keer per week op het plein komt eten. “Zeker voor mensen met een beperking, zoals zij. Nu zijn er minder bovengrondse parkeerplaatsen, en we moeten nog betalen om te parkeren ook.”

‘Elke handelaar heeft verlies gemaakt’

Bij de handelaars op het plein overheerst gelatenheid. De ingrijpende renovatie heeft er ingehakt. “Iedereen heeft verlies geleden”, vertelt Nicolas, ober van Bistrot Le Jourdan. “Het plein is nog niet eens helemaal af, of ze beginnen in de Froissartstraat (een van de toegangswegen tot het plein, red.) met werken. Die zullen opnieuw twee jaar in beslag nemen.”

Volgens Nicolas had de gemeente de renovatie beter kunnen aanpakken. “Het plein had er groener en levendiger kunnen uitzien. Nu is het een kale vlakte. Er ging zogezegd meer plaats zijn voor de terrassen, maar voor ons verandert er juist niets: wij hebben een vergunning voor exact evenveel plaatsen als toen er nog auto’s aan beide kanten toegelaten waren. Terwijl we heel wat inkomsten misgelopen zijn.”

Mentaliteit

Als de handelaars verlies blijven lijden, is als voorwaarde in de bouwvergunning opgenomen dat de voetgangerszone na een jaar kan teruggedraaid worden. “Een Belgisch compromis”, zegt schepen Jellema.

“Voor mij persoonlijk zou het een heel slecht signaal zijn als we auto’s hier weer zouden toelaten. Maar de mentaliteit verandert helaas traag. Tegelijk geloof ik dat in 2024 elke partij hier zal willen mee uitpakken.”

Horeca-ondernemer François-Xavier Lambory ziet het ook positief in. Hij is uitbater van Stirwen, een restaurant in een straat vlak bij Jourdan die gevrijwaard bleef van werken. “Het nieuwe plein gaat mensen uit de Europese wijk aantrekken, zo halverwege Flagey- en Luxemburgplein,” vertelt hij vastberaden.

“De keuze voor een semi-voetgangerszone heeft ervoor gezorgd dat noch auto’s, noch wandelaars uitgesloten worden. Ik heb ook een voertuig nodig voor leveringen, en veel klanten komen per auto. Maar tegelijk mag de wagen het plein niet langer overheersen. Deze evolutie is een goede zaak.”

Het voorzichtigst is Europese ambtenaar Bertrand, die luncht in een plaatselijk café en naar eigen zeggen “zijn leven” op het Jourdanplein slijt. “Ik wacht af, tot ik weet wat voor sfeer er zal hangen. Dat is uiteindelijk het allerbelangrijkste.”