Water, planten en fiets domineren publieke ruimte Usquare

Het architectenbureau Anyoji Beltrando haalde de opdracht binnen om de openbare ruimte van de nieuwe stadswijk Usquare in Elsene vorm en kleur te geven. Het eenvoudige en sobere ontwerp van het Frans-Belgische team voorziet in water, gevarieerde plantengroei, een doorlaatbare bodem en fietsfaciliteiten. Het tijdelijke SEE U-project wordt bovendien verlengd.

Usquare.brussels is de voormalige site van de rijkswachtkazerne in Elsene. De komende jaren komt er een nieuwe duurzame stadswijk tot stand met buurtvoorzieningen, universitaire faciliteiten en studenten- en gezinswoningen. De volledig ommuurde site van bijna 4 hectare bestaat uit meer dan 20 gebouwen.

In de toekomst wordt Usquare een open en gemengde stadswijk, waarin de erfgoedwaarde van de kazernes bewaard blijft. Om de publieke ruimte - goed voor zo'n 1,6 hectare - daarop af te stemmen, koos coördinator MSI (Maatschappij vor Stedelijke Inrichting) voor het ontwerp van het Parijse bureau Anyoji Beltrando.

De bedoeling is verschillende openbare ruimten te creëren die naadloos in elkaar overgaan. Belangrijke aandacht gaat naar groenvoorziening, behandeling van regenwater, stadsmeubilair, openbare verlichting en parkinginfrastructuur. Het voorplein wordt als polyvalente, open ruimte ingericht. Aan de Fritz Toussaintstraat komt een buurtpark en krijgen de gelijkvloerse verdiepingen een handelsfunctie.

Het bureau Anyoji Beltrando gaat er prat op de bestaande structuren zoveel mogelijk te hergebruiken en te integreren in de publieke ruimte. Op die manier komt het cultureel erfgoed van de oude kazernes ook tot zijn recht. Daarnaast belooft het Frans-Belgische ontwerpteam een sobere en vooral flexibele invulling.

SEE U verlengd

Eén van de belangrijkste fundamenten is om van de site een honderd procent fietswijk te maken. De straatstenen blijven dezelfde, maar worden opnieuw gevoegd op zo'n manier dat de bodem water doorlaat. Voorts voorziet het project in zichtbare waterstromen, een rijke plantengroei en een site die ook 's nachts actief kan (en mag) zijn.

Behoud vooral wat goed is, vinden de ontwerpers. Om voort te bouwen op de bestaande dynamiek wordt het SEE U-project voortgezet tijdens de verschillende bouwfases. Het team rekent op inspraak van toekomstige bewoners, buurtbewoners en andere belanghebbende organisaties, zelfs tijdens de bouwperiode.

Bureau Anyoji Beltrando kreeg de voorkeur op negen andere kandidaten. "De toegankelijkheid van de site en de verbinding met de omliggende wijken, het respect en waardering van het erfgoed, het creëren van een verbindende openbare ruimte bedoeld als ontmoetingsplek en de kwaliteit van het landschapsontwerp trokken ons over de streep", zegt MSI-directeur Gilles Delforge. "Het dossier gaat het verst in het denkproces. Er wordt veel ruimte gelaten voor inspraak. Het is een heel open, evolutieve en participatieve aanpak."

De MSI hoopt de aanvraag van de stedenbouwkundige vergunning voor eind 2020 in te dienen. De werkzaamheden voor de inrichting van de openbare ruimte zouden in de loop van 2022 moeten starten.