Carine Vanden Borre: 'Mijn open geest is mijn kracht'

Ze was jaren actief in politiezone Brussel-Zuid en in de federale politie, maar vandaag leeft en werkt Carine Vanden Borre (49) in Burkina Faso. Ze begon er in juni 2019 aan een carrière als projectmanager voor het Belgische ontwikkelingsagentschap Enabel. De bedoeling van het project is om via nabijheidspolitie de bevolking vertrouwen te geven in de politie. “Ik kwam hier terecht op aanraden van een collega, die vond dat ik het juiste profiel had.”

Burkina Faso kampt sinds 2016 met een veiligheidscrisis en dat was een van de redenen voor Enabel om er te beginnen met een project met nabijheidspolitie. Als projectmanager daar ter plekke weet Carine Vanden Borre hoe belangrijk die nabijheid is. “In Burkina Faso is er veel wantrouwen tegenover de politie. Nabijheidspolitie kan dat vertrouwen opbouwen.”

Vanden Borre heeft zelf ervaring met nabijheidspolitie. In 1997 begon ze als jonge vrouw bij de politiezone Brussel-Zuid. Zes jaar later ging ze werken voor de Directie van de internationale politiesamenwerking van de federale politie. Daar kwam ze in contact met Enabel, toen nog de Belgische Technische Coöperatie (BTC).

Ze had al vaker aan projecten gewerkt in een internationale context, maar nog nooit aan een lang project in het buitenland. “Een collega zei me dat Enabel een nieuw project had in Burkina Faso en nog een projectmanager zocht. Hij oordeelde dat ik een geschikt profiel had en spoorde me aan om mijn kandidatuur in te sturen. Ik heb lang getwijfeld, want ik kende het land totaal niet. Op de dag van de deadline heb ik dan toch een poging gewaagd en in juni 2019 ben ik naar hier verhuisd.”

Preventie

Vanden Borre introduceerde het concept van nabijheidspolitie. “Dat is meer dan enkel politie die vlakbij is,” legt ze uit. “Het is in de eerste plaats gebaseerd op preventie. De nadruk ligt eerder op het voorkomen dat er criminele handelingen plaatsvinden, dan op het bestrijden ervan. Daarnaast is het de bedoeling dat je nagaat wat de noden van de bevolking zijn om later samen tot een oplossing te komen. Verder moet je ook de burger informeren en transparant zijn. Je moet duidelijk maken dat hun informatie een verschil heeft gemaakt. Dat kan vertrouwen helpen opbouwen.”

Nabijheidspolitie is volgens Vanden Borre essentieel, zowel in België als in Burkina Faso. “Je moet samenwerken met de lokale bevolking. Hoe wil je anders de veiligheid garanderen als je de moeilijkheden en noden niet kent? De bevolking heeft soms zelf ook oplossingen. Het heeft dus meerdere voordelen om samen te werken. Bovendien houdt nabijheidspolitie zich bezig met criminaliteit waar burgers dagelijks mee te maken krijgen. Als daar oplossingen voor komen, komt dat het veiligheidsgevoel en het vertrouwen ten goede.”

Het project focust op verschillende groepen binnen de samenleving. Zo organiseerde Vanden Borre twee jaar geleden een soort kamp voor jongeren. “Het is belangrijk om verschillende methodes te gebruiken om de verschillende groepen te bereiken. Voor de jongeren tussen 7 en 18 jaar organiseerden we een kamp gedurende twee weken. Elke dag van 8 tot 17 uur konden ze bij ons terecht en organiseerden we spelletjes, maar evengoed zetten we in op sensibilisatie. Je moet weten dat terrorismegroepen al kinderen vanaf zeven jaar rekruteren. Het is dus belangrijk om hen daarvoor te behoeden.”

Ervaring uitwisselen

Vanden Borre woont nu al bijna drie jaar samen met haar twee kinderen in Burkina Faso. “Ik kende hier niemand. In het begin was dat moeilijk, maar de mensen zijn hier heel vriendelijk en toegankelijk. Nu heb ik hier veel collega's en vrienden. Mijn kinderen, die nu 17 en 10 jaar zijn, hebben zich ook snel aangepast. Mijn man werkt in België, maar komt regelmatig op bezoek.”

Het duurde niet heel lang voor Vanden Borre zich kon integreren. Dat ligt volgens haar ook aan haar persoonlijkheid en interesses. “Een van mijn krachten is dat ik een open geest heb en heel goed kan luisteren. Mensen vertrouwen me daardoor ook gemakkelijker. Bovendien ben ik iemand die van veel culturen houdt. Diversiteit is belangrijk, want elke cultuur heeft interessante dingen waaruit je kan leren. Het is een rijkdom. En dat merk ik nu ook.”

Het project loopt nog tot 2023. Wat Vanden Borre erna zal doen, is nog onduidelijk. “Er zijn onderhandelingen bezig tussen België en Burkina Faso. Misschien wordt het project verlengd, misschien niet. Of misschien kom ik terug naar België en kan ik de methodes die hier effectief waren, toepassen op Brussel. Dat is pas ervaringsuitwisseling.”