Handelaars achter Noordstation willen actie: 'Overlast is onhoudbaar'

“Kijkt er eigenlijk wel iemand naar de Noordwijk?” Na een schietpartij dinsdagavond vragen de handelaars en bewoners rond de Aarschotstraat om bijkomende aandacht. Het druggebruik en geweld in hun wijk neemt al een hele tijd toe. Volgens hen leeft er een gevoel van straffeloosheid onder de transitmigranten aan het Noordstation. Dat vraagt, vinden ook de bevoegde burgemeesters, structurele actie van de federale politiek.

“Onveilig? Nee, hoor, het is hier net een strand!” Uitbater Moussa van de interieurzaak 1001 Tapis in de Brabantstraat lacht het probleem eerst nog weg. Zijn winkel ligt vlakbij de splitsing met de Aarschotstraat, waar deze dinsdag nog een schietpartij plaatsvond. Een groep van vijf loste er twee schoten op een man. Hij moest naar het ziekenhuis gebracht woren. Het parket heeft geen bijkomende informatie over de daders. Ze zijn alle vijf opgepakt voor verhoor, maar ook weer alle vijf vrijgelaten. Twee van hen zijn in verdenking gesteld voor poging tot doodslag, opzettelijke slagen en verwondingen en wapendracht zonder vergunning.

“Ik heb hier al elf jaar een winkel, maar de problemen kwamen nog nooit zo dicht,” zegt Moussa nu wel ernstig. “Vroeger had je inderdaad overlast in de Aarschotstraat, maar geen diefstal of geweld tegen de bewoners en handelaars. Ik wil gewoon vrij blijven in mijn recht op om straat te lopen zonder confrontatie. We lijken wel richting een no-go-zone te gaan, waar bendes over de straat heersen zoals in sommige wijken in Marseille.”

Moussa groeide zelf op in de buurt en kent haar goed. Voorzitter Mohamed El Hajaiji van de handelaarsvereniging Brabant Shopping is er ook helemaal thuis. “Er verandert al jaren niets aan de situatie,” zegt El Hajaiji, “terwijl wij regelmatig overleggen met de politiezone en de gemeenten. Zij zeggen elke keer dat ze niet bevoegd zijn, omdat het gaat over migranten. Wel, dan moet de federale politiek maar ingrijpen.”

De handelaars vragen nu samen met de twee burgemeesters Cécile Jodogne (Défi, Schaarbeek) en Emir Kir (onafhankelijk, Sint-Joost-ten-Node) een dringend politiek overleg met minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V).

“Al tijdens de vorige legislatuur heeft onze gemeente de toenmalige ministers hierover geïnterpelleerd, maar er komen telkens enkel beloftes zonder gevolg,” zegt Schaarbeeks burgemeester Jodogne aan BRUZZ. “Ik wil een structureel plan waarin elke partner zijn verantwoordelijkheid neemt. De federale politie en spoorwegpolitie moeten meer aanwezig zijn in de wijk.”

Haar collega Emir Kir uit Sint-Joost treedt haar bij. "De federale overheid en vooral de rechterlijke macht moet zijn werk doen," zegt hij (zie video boven).

Dagelijkse kost

El Hajaiji loopt samen met zijn vice-voorzitter Nasser Hamdaoui door de wijk. “Is het niet symbolisch dat wij hier aan de voet van de Brusselse regeringskantoren wonen en dat ambtenaren hier elke dag passeren, maar niemand druk zet?” vraagt hij de voorzitter zich af.

Zijn collega Hamdaoui baat een vrouwenschoenenwinkel uit in de Brabantstraat. Hij toont op zijn gsm een video van een incident van woensdagavond. Om 1 uur ’s nachts zag een van zijn buren een vechtpartij op de stoep gebeuren. De politie grijpt in, maar Hamdaoui noemt het dagelijkse kost. “Wij kennen iemand die al 32 keer klacht is gaan indienen,” zegt hij. (Lees verder onder de video)

Volgens handelaar Mohamed, die een lampenwinkel uitbaat, zijn de problemen vooral toegenomen sinds de eerste lockdown in de lente van 2020. “Toen de winkels zijn gesloten werd er gewoon zichtbaar drugs gedeald op straat,” vertelt hij. “Dat is gebleven. Ik woon in Zaventem en kom hier elke dag naartoe met de trein. Zelfs als man word ik heel vaak aangesproken aan het station. Ze vragen me om geld en als ik nee zeg, kan het snel escaleren.”

De handelaars kennen verder een heleboel vrouwen die overdag of 's nachts zijn geïntimideerd of lastig gevallen op straat. “We hopen dat iedereen die dat meemaakt, klacht indient, zodat wij cijfers hebben om op terug te vallen,” zegt El Hajaiji.

Volgens de handelaars zijn vooral de grote groep transitmigranten een bron van onveiligheid. Een deel van die migranten hangt in groepjes rond in hun straten, zowel overdag als ‘s nachts. Ze hebben volgens El Hajaiji een gevoel van onaantastbaarheid ontwikkeld.

“Een paar jaar geleden begon het met diefstal. Als de politie hen toen oppakte waren ze zeker nog bang. Maar bij kleine criminaliteit zegt het parket al snel: laat ze maar vrij. Dus gaan ze altijd een stap verder. Het wordt eerst diefstal met geweld, dan agressie, dan drugshandel. En als ze dan opgepakt worden, krijgen ze wel een bevel om het grondgebied te verlaten, maar kan de politie verder niets doen. Het lijkt bijna alsof er op straat een soort wedstrijdje ontstaat om zoveel mogelijk bevelen om het land te verlaten, te verzamelen.”

De problemen situeren zich, zegt El Hajaiji, vooral in het stratenblok tussen het Sint-Lazarusplein en de Kwatrechtstraat. “Wij vragen de staatssecretaris voor Asiel en Migratie en de minister van Justitie om de transitmigranten niet zomaar vrij te laten. Hier zijn trouwens veel minderjarigen op straat, dus is het hun verantwoordelijkheid om die op te vangen,” zegt de voorzitter van de handelaars.

De winkels in de Brabantstraat ervaren nu al omzetverlies, maar dat is voor El Hajaiji niet meer de hoofdzorg. “Het gaat echt over onze dagelijkse veiligheid en die van onze families,” zegt hij.

'Hel op straat'

Yasmina Zaki huurt een appartement in de Brabantstraat met haar man. Het jonge koppel woont er nu drie jaar, maar ze zoeken naar een nieuwe woonst in de buurt van Vilvoorde. “We hebben een mooi appartement, maar we kunnen hier niet blijven. Ik vind het hier de hel voor mijn deur,” zegt Zaki.

Wanneer ze na haar avondlessen thuis komt, vraagt ze haar man altijd om haar op de stoep op te wachten. Ook als ze recht voor haar deur kan parkeren. Ze is bang dat ze anders zou worden lastiggevallen. “Ik ben al aangevallen toen ik gewoon thuis was. Ze gooiden een glazen fles naar mijn raam,” vertelt ze. “Als ik naar het station wandel heb ik mijn gsm altijd stevig vast om iemand te kunnen bellen.” Zaki’s auto is ook al meerdere keren bekrast. (Lees verder onder de foto)

“Mijn klanten vragen het laatste jaar meer en meer of ik niet kan leveren, ze komen niet meer graag,” vertelt handelaar Hakim Lagraoui die een shishawinkel heeft met een ingang in zowel de Aarschot- als Brabantstraat. Er is al ingebroken in zijn bestelwagen en zijn rolluik is beschadigd. “We moeten hier elke ochtend kuisen omdat ze op mijn dorpel squatten. Ze blijven hier gewoon zitten op de trappen. Het gebeurt regelmatig dat ik ’s nachts naar de winkel moet omdat het alarm afgaat. De politie doet wat ze kan, maar ik weet het ook niet meer.”

Het parket van Brussel kan geen cijfers geven over gewelddelicten in de wijk achter het Noordstation en de politiezone Brussel-Noord was donderdag niet bereikbaar voor persvragen. In de straat laten de shoppers het nog niet te veel aan hun hart komen. “Ik voel me hier veilig, maar ik ben hier ook maar twee keer in de maand,” zegt Ghizlane uit Vilvoorde. “Wij voelen onze hier zeker op ons gemak. De winkeliers zijn enorm vriendelijk en iedereen zegt elkaar goeiedag,” vertellen twee Zuid-Franse toeristen, Yousra en Karim, op vakantie in Brussel.

“Ja, maar die mensen zijn hier maar één keer op bezoek op een veilig moment. Ze zien de situatie hier niet elke dag,” zegt El Hajaiji daarover. “Wij hebben elke dag 20.000 klanten. Zelfs de ambtenaren die na de werkuren terug naar het station lopen, lopen ineengetrokken.” Hij doet hen na met gebogen hoofd en de armen voor de borst.

“Ik stel me de vraag of de Brusselse politiek de Noordwijk nog wel als haar bevoegdheid ziet,” zegt El Hajaiji. “Zo ja, neem dan uw verantwoordelijkheid en zet druk op het federale niveau. Zo niet, zeg het ons dan,” vindt hij. “Zien zij ons als bewoners zoals alle anderen, of als tweederangsburgers die maar moeten blijven wachten op een oplossing?”

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) laat weten dat ze de interpellatie van de Brusselse burgemeesters nog niet heeft ontvangen. "We zijn reeds in gesprek met de betrokken burgemeesters. De problematiek is ons bekend en we werken eraan met alle betrokken actoren", zegt haar woordvoerster Marie Verbeke. Het kabinet van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) zegt "zeker bereid te zijn bij te springen als ze gevraagd wordt", aldus zijn woordvoerster Sieghild Lacoere. "Dat is niet steeds het geval."