Brussel absolute koploper in ongevallen met vluchtmisdrijf

Vorig jaar werden ruim 4.700 ongevallen met letsel of dodelijke afloop gevolgd door een vluchtmisdrijf, een recordaantal in 10 jaar. Dat meldt verkeersinstituut Vias maandag. Vooral in Brussel groeit het fenomeen. De overgrote meerderheid van de plegers wordt geïdentificeerd.

Van de 37.306 ongevallen met lichamelijk letsel die vorig jaar werden geregistreerd, gingen er 4.708 (12,6 procent) gepaard met vluchtmisdrijf. Een aantal dat des te meer zorgwekkend is omdat het aantal ongevallen in het algemeen is gedaald ten opzichte van 2013, onderstreept Vias Institute. Ten opzichte van het aantal vastgestelde letselongevallen is het aantal vluchtmisdrijven de voorbije tien jaar toegenomen met 15 procent.

Zwakke weggebruikers - tweewielers en voetgangers - zijn de eerste slachtoffers van vluchtmisdrijf. Zo werd één op de vijf fietsers (21 procent) na een aanrijding aan zijn lot overgelaten en één op de zeven voetgangers (14 procent). In Brussel steeg het aantal slachtoffers bij vluchtmisdrijven van 624 in 2011 tot 884 in 2022.

“Er rijden meer mensen rond zonder geldige papieren, vooral zonder autoverzekering,” verklaart Stef Willems, woordvoerder van Vias. “Daarnaast heeft die stijging te maken met het hogere aantal ongevallen met bestuurders onder invloed van alcohol of drugs.”

Eerder dit jaar stelde Vias na een bevraging vast dat Brusselse weggebruikers vaker onder invloed achter het stuur kruipen. In Brussel rijdt 11 procent van de weggebruikers minstens één keer per maand onder invloed van drugs. In Wallonië is dat 6 procent en in Vlaanderen 4 procent.

Meer vluchtmisdrijven in Brussel

Ook wat de cijfers voor vluchtmisdrijven betreft, scoort Brussel slechter dan de rest van het land. In Brussel werd 16 procent van de ongevallen met letsel of overlijden gevolgd door een vluchtmisdrijf, tegenover 12 procent in Vlaanderen en 10 procent in Wallonië. Van 2011 tot 2015 schommelde het aantal vluchtmisdrijven in Brussel rond 500 of 14 procent van het totale aantal ongevallen, sinds 2021 gaat het om meer dan 700 vluchtmisdrijven per jaar of één vijfde van het totale aantal ongevallen.

“Vluchtmisdrijf is iets wat mensen beredeneerd doen,” zegt Brussels advocaat Frederik Lamiroy, gespecialiseerd in straf- en verkeersrecht. Maar hoe het komt dat het fenomeen zo fors groeit in Brussel, daar heeft hij het raden naar. “Wat ik wel weet is dat het aantal wegcontroles hier in Brussel beduidend lager ligt. De pakkans voor rijden onder invloed is lager.”

“Als je onder invloed een ongeval veroorzaakt heb, kan je verzekeraar de schadevergoeding voor het slachtoffer terugvorderen. Als je vlucht na een ongeval zal dronkenschap meestal niet worden vastgesteld en zal de verzekeraar tenminste nog de tegenpartij betalen,” aldus meester Lamiroy. Daarnaast zijn alcoholintoxicatie en dronkenschap aparte misdrijven. “Als je niet ter plaatse gepakt wordt, is dat dus al een misdrijf minder.”

Daarnaast gelooft ook hij dat rijden zonder geldige papieren een probleem is dat zeker in Brussel bijdraagt aan het fenomeen van vluchtmisdrijven. “Rondrijden zonder autokeuring of -verzekering kan zeker een reden zijn. Men heeft schrik dat er meer naar boven komt drijven als men ter plaatse blijft na een ongeval, dus loont het misschien de moeite om te vluchten,” aldus Lamiroy nog. “Wie in orde is met zijn papieren zal minder redenen hebben om te vluchten.”

Bewustwording

Volgens Vias vlucht 13 procent van de daders omdat ze onder invloed van alcohol of drugs rijden. Negentien procent kiest er bewust voor om de plaats delict te verlaten om de kosten van het ongeval te ontlopen. De meerderheid van de daders bagatelliseert de ernst van het ongeval (31 procent) en ontkent daarom de verkeersregels te hebben overtreden.

Eén positief punt bij dit sombere beeld: de overgrote meerderheid (85 procent) van de daders wordt geïdentificeerd, tegen 76 procent in 2013. Die vooruitgang kan grotendeels worden verklaard door de grote groei aan camera's, zowel in de openbare als in de private sfeer, aldus Vias. De straffen zijn de voorbije jaren ook strenger geworden. Wie vluchtmisdrijf pleegt na een ongeval met letsel of waarbij iemand overlijdt, riskeert een gevangenisstraf tot 5 jaar, een geldboete en een levenslang rijverbod.

Vias stelt voor om de strijd tegen rijden onder invloed en onverzekerd rijden op te voeren. "Bewustwording is ook cruciaal", voegt Vias eraan toe, dat suggereert om meer aandacht aan stressbeheersing te besteden tijdens de rijopleiding.

In een reactie op de cijfers van Vias zegt federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) dat de "boodschap duidelijk" is: "Je mag geen ongeval veroorzaken door te proberen te ontsnappen. Bij een ongeval is het echt belangrijk om de slachtoffers, vaak fietsers of voetgangers, in veiligheid te brengen en samen te werken met de politie door ze te bellen."

Samen met ministers van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en van Justitie Vincent Van Quickenborne bereidt Gilkinet een wetsontwerp voor dat justitie de mogelijkheid moet bieden het voertuig van daders van vluchtmisdrijven te immobiliseren.