Politiechefs merken toename van groepsgeweld en zwaar vuurwerk als wapen

De korpschefs van de Brusselse en Vlaamse politiezones merken een toename van groepsgeweld door jongeren. Daarbij worden vaker wapens gebruikt, waaronder vuurwerk. Dat blijkt uit een rapport van het Vlaams Vredesinstituut, waarbij ruim driekwart van de politiezones een vragenlijst beantwoordde.

Voor het onderzoek werden 86 van de 113 politiezones bevraagd. Ze merken vrijwel allemaal een toename van groepsgeweld op, vooral door jongeren. Dat geweld is ook intenser, zegt onderzoeker bij het Vlaams Vredesinstituut Annelies Pauwels.

"Geweld gepleegd door groepen is vaak gewelddadiger dan delicten gepleegd door alleenstaande daders. Er is ook een grotere kans dat er wapens aan te pas komen. Bovendien hebben plegers van groepsgeweld meer kans dan solodaders om langere, actievere en erg gewelddadige criminele carrières te ontwikkelen."

'Horizontaal vuurwerk'

Naast de vaststelling dat groepsgeweld vaker gepaard gaat met wapens, is een van de recente bezorgdheden de opkomst van 'horizontaal vuurwerk'. Dat is vuurwerk dat als wapen tegen politie of andere professionals met een maatschappelijke functie wordt gebruikt. Volgens de politie komt dat vooral voor bij hooliganisme, geweld door jongerengroepen en bij rellen en betogingen.

"Kleine bommetjes en vuurwerk worden al langer gebruikt, maar we merken de laatste tijd dat ook zwaar vuurwerk wordt ingezet. Het wordt ook echt gebruikt tegen ons", zegt Philippe Vandenhole, hoofdcommissaris van de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene. "Je ziet hetzelfde in andere grote steden, zoals Parijs, wat heel verontrustend is."

Volgens Vandenhole is vooral het gebruik van Cobra's gevaarlijk. "Dat zijn vuurpijlen die gemaakt zijn om heel hard te knallen. De pijlen zijn verboden in België, net omdat ze ernstige letsels kunnen veroorzaken. Toch zien we dat het steeds vaker wordt gebruikt."

In de politiezone van Vandenhole raakten nog geen agenten gewond door 'horizontaal vuurwerk'. Al zou er wel een geval van gehoorschade zijn. "Gelukkig is het voorlopig daarbij gebleven", zegt de commissaris.

"Mensen moeten zich bewust zijn van de gevaren van illegaal vuurwerk", benadrukt Vandenhole nog. "Bovendien wordt het als een wapen beschouwd, als je het op personen richt."

Politiezone Noord

Agenten van de politiezone Noord worden ook soms aangevallen met vuurwerk tijdens de eindejaarsperiode. "Maar dat is iets wat we elk jaar merken en we zien geen verhoging de laatste maanden", zegt woordvoerder Audrey Dereymaeker.

De politiezones merken ook dat er meer geweld is tegen beroepen van algemeen belang, zoals politiepersoneel, hulpverleners en personeel van het openbaar vervoer. Meer dan driekwart van de bevraagde politiezones wordt geconfronteerd met groepsgeweld tegen beroepen van algemeen belang. Volgens 50 politiezones is dit geweld de laatste vijf jaar ook gestegen.

Het meest opvallende Brusselse incident waarbij vuurwerk als wapen werd gebruikt, was tijdens de laatste Oudejaarsnacht. Toen brandweerlui en ambulanciers in Sint-Gillis tevergeefs een man probeerden te reanimeren die van een balkon van een gebouw was gevallen, werden ze bestookt met vuurwerk en moesten ze hun reddingspoging even onderbreken.

Geweld tegen de politie wordt al langer aangeklaagd. Zo publiceerden voorzitter en ondervoorzitter van politievakbond VSOA Vincent Gilles en Vincent Houssin in mei het boek 'F*ck you, flik'. Daarin stellen ze het toenemende geweld tegen agenten aan de kaak en roepen ze op tot meer respect.

Groepsgeweld mag dan wel vaker voorkomen in steden als Brussel en Antwerpen, het is verre van een louter grootstedelijke problematiek. Ook politiezones in landelijk gebied geven aan dat het vaker voorkomt. Voor hen is het vaak een uitdaging om het geweld aan te pakken, zegt onderzoeker Annelies Pauwels. "Om groepsgeweld goed te kunnen aanpakken zijn specifieke kennis en technologie nodig, maar die blijken vaak enkel in grotere politiezones beschikbaar."