Sky-onderzoek: cocaïnelab in Haren, Colombiaanse praktijken in Brussel

Een van de ontmantelde cocaïne-extractielaboratoria die dinsdag werden ontmanteld bevond zich in Haren. De drugsverwerking verplaatst zich zo steeds meer naar stedelijk gebied. “Als er iets misloopt bij dat complex chemisch proces, kan dat nare gevolgen hebben wanneer je met dat lab binnen de bebouwde kom zit.”

De 114 huiszoekingen in het kader van een groot drugsonderzoek zinderen nog na in Brussel. De focus van deze zoveelste politie-actie in het Sky ECC-onderzoek lag immers op de hoofdstad. Onder meer in Sint-Joost-ten-Node, Ukkel, Sint-Jans-Molenbeek en Haren stonden de agenten dinsdag om 5 uur ’s ochtends op de stoep. 1.100 politiemensen waren betrokken bij het onderzoek en 64 mensen werden aangehouden.

“We ontdekten een nieuwe criminele wereld op heel het Brusselse grondgebied die er tot nu toe in geslaagd was grotendeels onopvallend te blijven”, verklaarde Eric Jacobs, directeur van de federale gerechtelijke politie van Brussel na de actie. Tegenover de camera van VTM noemde hij Brussel een hub in het distributienetwerk van de Albanese maffia.

De hoofdstad was daarbij meer dan alleen de verblijfsplaats van bepaalde leiders of leden van clans. De drugs die hier passeerden waren bovendien bedoeld voor meer dan alleen de lokale dealers. Dat blijkt wel uit het feit dat er een cocaïne-extractielaboratorium op Brussels grondgebied werd aangetroffen. Een van de zes van de labs die dinsdag werden opgerold bevond zich in Haren, bevestigt de federale politie aan BRUZZ. Er waren ook labs in de Rand rond Brussel.

Op die locaties werden tonnen producten en materialen aangetroffen die vermoedelijk met cocaïne geïmpregneerd waren. In de labs werd de cocaïne weer uit de materialen en producten onttrokken om die vervolgens over de rest van Europa te verspreiden.

Complex chemisch proces

Het impregneren van andere producten met cocaïne is een courante praktijk om drugs de grens over te krijgen, weet Bob Van den Berghe, coördinator van het Container Control Program (CCP), van het Verenigde Naties-bureau voor drugs en criminaliteit. “Wij werken zelf vooral aan de uitgaande kant van de drugstrafiek, in Latijns-Amerika. In Bolivia hebben we zeer omvangrijke vangsten gedaan van met cocaïne geïmpregneerd hout. Het is heel moeilijk om die cocaïne op te sporen, want honden en andere testen reageren daar niet op.”

Eenmaal in Europa moet er een lab aan te pas komen om de cocaïne weer beschikbaar te maken. “Dat is een complex chemisch proces”, zegt Van den Berghe. “En als er iets misloopt bij dat proces, kan dat nare gevolgen hebben wanneer je met dat lab binnen de bebouwde kom zit.”

Zo'n laboratorium in de stad is dus niet zonder gevaar. Is het niet logischer om zoiets op het platteland te huisvesten? Niet alleen vanwege de veiligheid voor omwonenden, maar ook omdat met veel buren de kans op detectie voor de criminelen groter lijkt. Van den Berghe denkt echter van niet, omdat veel passage bij een loods in de middle-of-nowhere volgens hem juist meer argwaan wekt. “Het is ook niet de eerste keer dat we dergelijke labs in stedelijke gebieden oprollen”, aldus de federale politie. “Vorige week in Luik vonden we ook al zo’n lab.”

Een ton coke per maand

De drugsverwerkende activiteit bevindt zich dus niet langer alleen op het platteland in Antwerpen of Limburg, maar ook in stedelijke gebieden. Hetzelfde geld voor de maffiose praktijken die gepaard gaan met de handel in drugs. Federaal procureur Frédéric Van Leeuw zei woensdagavond in De Afspraak dat de organisatie die dinsdag werd opgerold vanuit Brussel werd aangestuurd en opereerde. Er werd volgens hem maandelijks een ton cocaïne ingevoerd en weer uitgevoerd naar de rest van Europa.

De procureur waarschuwde dat het Colombiaanse model van drugshandel letterlijk naar West-Europa geïmporteerd wordt. “Bij deze laatste actie, maar ook in Luik troffen we Colombianen in de laboratoria aan. Vanuit Zuid-Amerika worden moordenaars uitgezonden om hier afrekeningen te komen uitvoeren.”

Van Leeuw stelt dat niet alleen corruptie middels omkoping, maar ook corruptie via bedreiging van burgers die eigenlijk niet uit het misdaadmilieu komen een risico is. “De drugsorganisaties proberen controle op steden of gebieden uit oefenen door terreur. In Latijns-Amerika zijn sommige landen volledig in handen van drugsbendes. Maar ook hier worden wekelijks granaten gegooid of met kalasjnikovs geschoten. Daarbij worden ook gewone mensen die op sleutelposities in bijvoorbeeld havens werken bedreigd.”

'BPV werkt niet'

Van Leeuw maakte tevens van de gelegenheid gebruik om meer budget te vragen voor de operatie. Hij spreekt van een unieke kans om de georganiseerde misdaad een slag toe te brengen, dankzij de inzage die de politie nu heeft in hun berichten.

Ook Brussels parlementslid Mathias Vanden Borre (N-VA) stelt dat het tijd is dat de strijd tegen de georganiseerde misdaad een prioriteit wordt. "Ik heb minister-president Rudi Vervoort (PS) meermaals gewaarschuwd voor criminele bendes en georganiseerde misdaad in Brussel”, zegt Vanden Borre. “Hij reageert steevast laconiek.” Volgens Van den Borre moeten de ogen nu open gaan.

Daarnaast hekelt hij de manier waarop het Brusselse veiligheidsbeleid georganiseerd is. “De meerwaarde van de gewestelijke veiligheidsinstelling Brussel Preventie & Veiligheid (BPV) is helaas nog niet aangetoond. Het lijkt gewoon een extra laag crème fraîche bovenop de Brusselse millefeuille. Bovendien werkt de versnippering tussen het Brussels Gewest, de gemeente en de zes politiezones in het voordeel van criminele bendes.”

Afrekening

De details die ondertussen uitlekken over de organisatie die dinsdag werd opgerold, lijken de woorden van Van Leeuw en Van den Borre te bevestigen. Volgens Het Nieuwsblad werden al 15 van de gearresteerde personen aangehouden. De krant weet dat het netwerk voornamelijk uit Albanezen bestond en geleid werd door een Algerijn. Zijn bende zou betrokken zijn geweest bij de moord op een Albanees in november vorig jaar. Dat zou een afrekening geweest zijn. De vermoorde Albanees werd zelf ook in verband met een moord gebracht. Ook La Capitale schrijft dat.

Volgens Het Nieuwsblad werden door de speurders ook gruwelijke beelden teruggevonden op de cryptofoons van de verdachten. Er zouden martelingen, onthoofdingen en beelden waarbij lichamen in stukken worden gehakt te zien zijn geweest.