‘Zelfgemaakte mondmaskers zijn geen wondermiddel’

Ziekenhuizen, huisartsen en tal van andere zorgverstrekkers kampen door de coronacrisis met een tekort aan mondmaskers. Burgers nemen het heft in eigen handen door zelf mondmaskers te maken. Al moeten we daar toch mee oppassen. “Dit is een ersatzoplossing. Er is absoluut geen kwaliteitsgarantie”, zegt Dirk Devroey, huisarts en professor aan de VUB.

Op de SEE U-site in de oude rijkswachtkazerne wordt nagedacht om de volgende dagen zelf mondmaskers te produceren. En ook op heel wat andere plaatsen rijzen de mondmaskerinitiatieven als paddenstoelen uit de grond. Solidaire burgers genoeg dus om het mondmaskertekort door het coronavirus op te vangen.

‘Geen garantie op bescherming’

Online circuleren verschillende sites om dat allemaal tot een goed einde te brengen, maar volgens huisarts en professor aan de VUB Dirk Devroey is het belangrijk om voorzichtig om te springen met stoffen beschermende lapjes van eigen makelij.

“Dit is een ersatzoplossing die op geen enkele manier dezelfde kwaliteitsgarantie biedt als de professionele variant. Uiteraard is iets beter dan niets, maar veilig is het allesbehalve. Een eigen mondmasker kan het gevaar op besmetting misschien wat verminderen. Toch blijft het risico bijzonder groot.”

Devroey benadrukt dat huis-tuin-en-keuken-mondkapjes nooit de professionele maskers kunnen vervangen. “Ook al omdat er daarbinnen een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen de klassieke lapjes met elastieken achter de oren en de FFP-2 en FFP-3 mondmaskers. Die laatsten hebben een hoge beschermingsgraad, en bieden de enige zekere garantie om niet besmet te worden.”

“Zelfgemaakte maskers behoren tot de categorie van maskers met elastiekjes. Die helpen om de verspreiding van ziektekiemen van een besmet persoon in een omgeving tegen te gaan. Maar een gezond persoon is door het dragen ervan niet beschermd tegen besmetting. Daarvoor is het masker langs de zijkant te doorlatend. Van zelfgemaakte maskers is ook niet geweten hoeveel partikels de gebruikte stof doorlaat. Iedereen moet beseffen dat dit geen wondermiddel is dat het probleem zal oplossen.”

Het nationaal crisiscentrum begrijpt de bezorgdheden van Devroey en deelt die ook op al haar communicatiekanalen. “Wij proberen duidelijk over te brengen dat eigen mondmaskers niet dezelfde functie hebben als de nu zo broodnodige FFP 2 en 3 mondbeschermers. Maar ze verminderen in een thuissituatie wel het risico om het virus onder elkaar door te geven”, zegt Yves Stevens, woordvoerder van het nationaal crisiscentrum.

‘Bizarre oproep’

Het is volgens Devroey zo goed als uitgesloten dat ziekenhuizen en huisartsen aan de slag zullen gaan met huisgemaakte mondbescherming. Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Wouter Beke (CD&V) riep tijdens een persmoment vandaag op om deze af te leveren aan woonzorgcentra in de buurt.

“Dat is op het eerste zicht een bizarre oproep. Al gaat er toch enige logica achter schuil. Rusthuizen worden afgesloten van de buitenwereld. De zorgverstrekkers die daar niet-professionele mondmaskers dragen lopen minder kans om besmet te geraken door de bewoners dan pakweg huisartsen. Want die komen in contact met mensen die wel nog enigszins vrij kunnen rondlopen. Maar helemaal veilig zijn ze zeker niet, integendeel.”

Leger

Massaal zelf mondmaskers produceren zal de vraag niet doen afnemen. Daarvoor kijkt de professor in de richting van het leger en andere bedrijven die er gebruik van maken. “Ik zie dat het leger nu al inspringt met mensen en apparatuur. Wel, ik denk dat zij ook over een voorraad (professionele, red.) mondmaskers beschikken die nu van pas kunnen komen. Ik roep hen en andere bedrijven die er mee werken dan ook op om deze zo snel mogelijk af te staan.”