VUB start opnieuw met dierproeven, GAIA reageert ontgoocheld

De VUB mag vanaf maandag opnieuw dierproeven uitvoeren. Die zullen voortaan wel onder streng toezicht moeten gebeuren via een reeks maatregelen en externe controlemechanismen. De universiteit investeert ook zelf in een splinternieuw dierencentrum op de campus in Jette.

Maandag loopt de schorsing af die Brussels staatssecretaris voor Dierenwelzijn Bianca Debaets (CD&V) aan de VUB had opgelegd. Die mocht na het uitlekken van het filmpje van dierenrechtenorganisatie GAIA over de wantoestanden in de dierenlabo’s drie maand lang geen proeven op dieren meer uitoefenen. Controles bevestigden een vijftiental inbreuken en de VUB moest op 15 maart een rapport indienen bij Debaets waarin het de nodige maatregelen moest verduidelijken.

Debaets toont zich nu tevreden met de maatregelen die de universiteit zelf nam en heft de schorsing op. De VUB investeerde meteen 100.000 euro in het bestaande dierencentrum om omstandigheden zoals temperatuur, luchtvochtigheid en de algemene leefomstandigheden van de proefdieren te verbeteren. Het kiest er ook zelf voor om driemaandelijks doorgelicht worden door een extern bedrijf. Intern komen er ook meer controles en verbeterde procedureregels.

De grootste investering komt er in de vorm van een splinternieuw animalarium op de campus van Jette. Die stond al gepland nog voor het schandaal uitbrak, maar de realisatie ervan komt nu in een stroomversnelling. De nieuwbouw alleen zou zo’n 7 miljoen euro kosten en de universiteit hoopt de werken te beginnen begin 2018.

Ethische en deontologische commissie
Maar ook vanuit het Gewest komen er heel wat nieuwe maatregelen en controlemechanismen die wantoestanden in de toekomst moeten vermijden. “We verlenen vandaag de VUB opnieuw de toestemming om dierenproeven uit te voeren, maar wel onder streng toezicht van een inspecteur en een reeks onaangekondigde controles”, vertelt Eric Laureys, woordvoerder van staatssecretaris Debaets.

De situatie wordt ook meteen aangegrepen om alle Brusselse instellingen strenger te controleren. “Er zijn 5 Brusselse instellingen die aan medische dierenproeven doen, maar die hebben ook nog eens verschillende labo’s. Elke instelling heeft een eigen ethische commissie, maar die bestond vroeger uit interne leden. Vandaag wordt dat iemand van Leefmilieu Brussel en een ander extern lid”, legt Laureys uit.

Menselijke huidcellen in plaats van dieren
Daarnaast komt er ook een gewestelijke deontologische commissie die de instellingen zal controleren en wordt er een risico-analyse op maat van elke instelling gemaakt.

Debaets ondersteunt ook het onderzoek van Vera Rogiers, een VUB-professor die onderzoekt hoe menselijke huidcellen kunnen ingezet worden in plaats van dieren bij sommige onderzoeken. Vanuit medisch oogpunt is een volledig verbod op dierenproeven vooralsnog niet mogelijk

GAIA ontgoocheld
De dierenrechtenorganisatie reageert dat het actieplan van de VUB onvoldoende garanties geeft om proefdierenleed te voorkomen.

“Het is ons inziens te vroeg om een einde te maken aan de schorsing die de VUB opgelegd werd om nieuwe proeven op te starten. Er worden immers onvoldoende garanties gegeven dat de verregaande normvervaging bij een aantal verantwoordelijken aan de VUB aangepakt wordt. Zo blijft de hoofddierenarts, die voortdurend blijk gaf van laxisme, gewoon op post”, zegt GAIA-directeur Ann De Greef.

Minimale veranderingen
De VUB-rector deed tijdens de persconferentie volgens GAIA erg haar best om de onthulde feiten te minimaliseren. Ook op de vraag welke dodingsmethoden nog toegelaten zijn, antwoordde ze erg vaag. Op de beelden werd duidelijk dat dieren levend in de diepvries werden gestoken en de hoofden van dieren met een schaar werden afgeknipt afknippen. De VUB zou enkel gestopt zijn met het gebruik van de diepvries als dodingsmethode.

Daarnaast stelde de Brusselse universiteit twee externe experten aan om dierproeven door te lichten. Na een eenvoudige zoekopdracht op internet blijkt dat beide personen zelf betrokken zijn bij dierproeven. Volgens GAIA is er dus geen sprake van een onafhankelijke audit.

Tenslotte kwam er ook geen antwoord op de vraag hoe de VUB ervoor zal zorgen dat onderzoekers en verzorgers de juiste inschattingen kunnen maken over pijnniveaus van dieren tijdens experimenten.