De Gewestelijke Huisvestingsinspectie, die controleert of huurwoningen conform en brandveilig zijn en elementaire uitrusting als sanitaire installaties en warm water hebben, heeft slechts zeven inspecteurs in dienst. In 2011 waren dat er nog 12. Huurders zijn bovendien bang om klacht in te dienen, omdat ze vrezen zonder vervangwoning op straat te komen staan.
Slechts zeven inspecteurs om 250.000 huurwoningen te controleren
Een hoogzwangere vrouw sprong in januari in paniek uit een brandende flat in Schaarbeek. Zij en haar baby kwamen daarbij om, twee andere kinderen uit het gezin raakten levensgevaarlijk gewond. Op 18 maart stierf een man in Sint-Gillis bij een gasexplosie, en op 25 maart gebeurde hetzelfde in Sint-Agatha-Berchem.
In alle drie de gevallen woonden de slachtoffers in krakkemikkige woningen. Bij de veiligheid van de elektriciteits- en gasinstallaties in hun woning werden al meteen ernstige vraagtekens geplaatst.
Wie zelf vreest voor zijn veiligheid of gezondheid en bij de eigenaar geen gehoor vindt over oubollige elektriciteitsdraden, beschimmelde muren of een lek dak, kan sinds 2003 terecht bij de Gewestelijke Huisvestingsinspectie. Zowel mensen die huren op de Brusselse privéwoningmarkt als bij een sociale woningbouwmaatschappij kunnen er terecht.
Zorgen over gas en elektriciteit
Na de branden in maart heeft volksvertegenwoordiger Claire Geraets (PVDA/PTB) aan bevoegd minister Céline Fremault (CDH) gevraagd hoeveel klachten de huisvestingsinspectie ontvangt.
In de periode 2014-2016 ontving de inspectie 1.421 klachten, antwoordt Fremault. De vaakst gehoorde klachten gingen over de elektriciteitsinstallatie (15 procent) en de gasinstallatie (13 procent, met gevaar op CO-vergiftiging en explosies). Ook over vochtigheid en verluchting in de woning werd vaak geklaagd.
Dat leidde tot ongeveer negenhonderd ‘ingebrekestellingen’ (woningen die technische gebreken hebben die geen onmiddellijk gevaar vormen maar wel binnen de 12 maanden moeten worden opgelost, red.). Ruim 250 huisbazen kregen een geldboete tussen de 2.000 en 25.000 euro, zeshonderd anderen kregen een huurverbod opgelegd.
De boetes leverden voor die drie jaar in totaal 1,59 miljoen euro op. Dat geld gaat naar een Solidariteitsfonds dat onder bepaalde voorwaarden toelagen geeft aan huurders die moeten verhuizen vanwege de staat van hun woning.
BRUZZ stelde na de dodelijke brand in Schaarbeek vragen aan de Huisvestingsinspectie over haar werking, maar die bleven tot nu toe onbeantwoord. Het kabinet-Fremault antwoordde wel op onze vraag naar het jaarlijkse aantal klachten. Daaruit blijkt dat het aantal klachten sinds 2013 met zowat een zesde is gedaald. (Lees verder onder grafiek)
Angst om woning te verliezen
"Meer en meer gezinnen twijfelen om een klacht in te dienen bij de Huisvestingsinspectie, omdat ze intussen gezien hebben dat een klacht niet altijd leidt tot een betere woning", zegt Aurélia van Gucht, coördinator huisvesting bij het Molenbeekse buurthuis Bonnevie.
"Ze zijn bang uit de woning gezet te worden en daarna geen andere betaalbare woonst te kunnen vinden. Als de eigenaar hen eruitzet omdat ze geklaagd hebben, en ze moeten verhuizen voor de werken afgelopen zijn, krijgen ze bovendien helemaal geen hulp van het Solidariteitsfonds. Wegens de grote woningnood vindt de huisbaas daarentegen makkelijk nieuwe kandidaat-huurders."
Steeds minder inspecteurs
Spontane controles van vervallen en uitgewoonde panden, op initiatief van de inspecteurs zelf in plaats van na een klacht, gebeuren ook heel zelden. Daarvoor heeft de Huisvestingsinspectie te weinig personeel: momenteel zijn er maar zeven terreininspecteurs in dienst. Uit het BRUZZ-archief blijkt dat er in 2011 nog twaalf inspecteurs bij de Huisvestingsinspectie werkten, en in 2013 nog negen.
In 2010 legden die twaalf inspecteurs gemiddeld 800 à 1.000 huisbezoeken per jaar af. Als we diezelfde logica volgen, halen de inspecteurs met zijn zevenen tegenwoordig ongeveer 525 huisbezoeken per jaar. Ze hebben in theorie wel de mogelijkheid op eigen initiatief woningen te controleren, maar met een 450 à 500 klachten per jaar komen ze nauwelijks aan iets anders toe dan het controleren van woningen waarover geklaagd wordt.
Inmiddels heeft minister Fremault aan BRUZZ laten weten dat ze vijf nieuwe inspecteurs gaat aanwerven. Daarmee zou de personeelsbezetting bij de Huisvestingsinspectie weer op het peil van 2011 komen.
Lees meer over: BRUZZ 24
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.