Macbeth: moeilijk spelen in tropisch Muntpaleis

De tropische temperaturen in het Muntpaleis maken het moeilijk om de instrumenten van de orkestleden correct gestemd te houden. En ook zweethanden kunnen gevaarlijk zijn. “Voor afkoeling gaan we dan naar buiten in de zon.”

De opera Macbeth gaat vanavond in première in het Muntpaleis, een tent op Thurn & Taxis waar de temperaturen in de zomer kunnen oplopen. Door aanslepende renovatiewerken in de Muntschouwburg moeten hun producties nog het hele seizoen 2016-2017 op locatie plaatsvinden.

Als het buiten warm, dan is het in de tent nog warmer. “Er was een uitzonderlijke hitte, rond de 32 graden in de tent,” zegt fagotspeler Dirk Noyen. “Dat is gemeten door collega’s.”

Ontstemde instrumenten
En volgens fluitist Carlos Bruneel geraken de instrumenten daardoor ontstemd. “Bij hitte gaan blazers tonatief stijgen en gaan snaarinstrumenten lager klinken. Een fluit is een legering van metaal en goud: als het warmer wordt, verandert de intonatie.”

Hoewel het stemmen dan moeilijker verloopt, zegt Bruneel, heeft de hitte verder geen grote gevolgen voor zijn instrument. “We stemmen de instrumenten tussen de aktes sowieso bij.”

Noyen zegt dat zijn fagot gevoeliger is voor de hitte. “Een fagot heeft een dubbelriet dat door de warmte dichtvalt. Bij een fagot zit er ook vilt op de kleppen, een soort tampons. Dat kan loskomen of plakken door de warmte."

Volgens Noyen vraagt het métier om te vermijden dat het instrument bij hogere temperaturen geen dissonante klanken voortbrengt. “Het is niet eenvoudig. Om op een zeker niveau te spelen, is een tent niet perfect. Maar van een muzikant wordt verwacht dat hij er staat, dat hij het zelf oplost.”

Zweten
“Zweten is ook een probleem,” voegt hij eraan toe. “De ene heeft er meer last van dan de andere. Een fagot heeft 23 kleppen: als je zweethanden hebt, kan je eraf glijden.”

Hun uitdossing wordt niet aangepast aan de verzengende hitte, zegt Bruneel. “Onze kledij is niet anders dan anders. We spelen in donkere broek en een zwart hemd met lange mouwen. De zangers moeten een lange jas dragen, die zien pas echt af.”

Afkoeling
Er zijn blazers die voor afkoeling zorgen, maar die staan niet altijd op. “Tijdens de repetities draait de airco. Die blazers maken lawaai, dat is jammer want zo verdwijnen de subtiliteiten. Een voordeel is wel dat ze de vliegtuigen overstemmen, want die hoor je anders ook in zo’n tent.”

“Vanavond is het première, dan staat de airco af,” voegt Noyen toe. “Maar de zon gaat al vrij vroeg onder – rond 20 uur – waardoor het sneller afkoelt.”

En het zijn de afkoelende temperaturen waar hij nog het meeste tegen opziet. “Ik zit al in die tent vanaf maart. Toen was het frisser en moest ik een pull dragen. Ik vrees dus vooral voor de winter. In de winter is het te koud, in de zomer te warm.”